Haberi Dinleyin
Getting your Trinity Audio player ready... |
ABD Başkanı Donald Trump, NATO zirvesi öncesi kameraların karşısına geçti. İran ve İsrail’in ateşkesi ihlal ettiğini söyledi. Özellikle İsrail’in davranışlarından rahatsız.
“İsrail’in ateşkesi kabul ettikten sonra silahlarını kullanması hoşuma gitmedi” dedi. Ateşkese rağmen İsrail’in saldırı düzenlemesinden endişeli. “İsrail’i sakinleştirmek zorundayım. Durdurabilecek miyim bakacağım” diye konuştu.
Trump, daha önce Fordow, Natanz ve Isfahan’daki nükleer tesislerin vurulduğunu açıklamıştı. Bu saldırıların İran’ın nükleer kapasitesini bitirdiğini iddia etmişti. Ardından 12 günlük çatışmanın sona erdiğini ve tam ateşkesin yürürlüğe girdiğini duyurmuştu.
Ancak sahadaki durum farklı. Trump’a göre hem İsrail hem de İran ateşkesi bozdu. İsrail hâlâ saldırıyor. İran ise doğrudan ABD hedeflerini vurmadı ama bölgeye füze gönderdi. Ateşkes resmen ilan edildi ama uygulama zayıf.
Trump, sosyal medya hesabında barış vurgusu yaptı. “İran ve İsrail neredeyse aynı anda bana gelip barış istediklerini söylediler” dedi. Bu açıklama sonrası piyasalarda kısa süreli iyimserlik görüldü. Ama yeni ihlaller, bu havayı dağıttı.
Trump paylaşımında, “Her iki ülke de gelecekte sevgi, barış ve refah görecek” ifadelerini kullandı. “Doğruluktan saparlarsa çok şey kaybederler” diyerek uyarıda bulundu. Mesajını şu sözlerle bitirdi: “Tanrı hem İsrail’i hem İran’ı korusun.”
Trump’ın sözleri iki ucu keskin. Bir yandan barış dili kullanıyor. Diğer yandan İsrail’i dizginlemeye çalışıyor. NATO zirvesi öncesi bu açıklamalar dikkat çekici. Avrupa liderleri, Trump’ın İran politikasını da mercek altına alacak.
ABD tarafı şimdilik sahada aktif değil. Ancak Trump, “gerekirse yeniden vururuz” diyor. Pentagon, bölgeye ek hava gücü sevk etti. ABD savaş gemileri Doğu Akdeniz ve Basra Körfezi’nde konuşlu.
İsrail ise geri adım atmıyor. Hava saldırılarını sürdürüyor. İran hedeflerini vurmaya devam ediyor. Tahran’dan henüz kapsamlı bir yanıt gelmedi. Ama füze salvoları sınırlı biçimde sürüyor.
Tüm bu gelişmeler, ateşkesin kırılgan olduğunu gösteriyor. Taraflar masada görünse de sahada hâlâ savaş var. Trump da bu ikili durumu açıkça kabul ediyor.
BSEkonomi Notu: Bu açıklamalar piyasalar için önemli. Barış söylemi doları zayıflatabilir. Ancak çatışma ortamı petrol ve altın fiyatlarını destekleyebilir. Tahvil getirileri karışık tepki veriyor. Risk iştahı kırılgan.
Yatırımcılar, Trump’ın sözlerinden net yön bulmakta zorlanıyor. Siyasi söylem ile fiili durum arasında fark var. Özellikle İsrail’in kontrol dışı adımları yeni kriz riski yaratıyor.
Trump’ın barış mesajları henüz güven yaratmadı. Ateşkesin geleceği belirsiz. Yeni ihlaller veya provokasyonlar, ikinci bir askeri dalgayı tetikleyebilir.
Bu nedenle piyasa oyuncuları temkinli. Güvenli limanlara yönelim sürebilir. Jeopolitik risk algısı yüksek kalıyor. NATO zirvesi sonrası dengeler yeniden şekillenebilir.
Sonuç net: Trump’ın kontrolü sağlaması zor. İsrail’in sert tutumu, barış umutlarını gölgeliyor. İran ise şimdilik düşük profilde. Ancak her an tırmanış olabilir.
Trump bu krizi yönetebilecek mi? Ateşkesin sürdürülebilirliği ne kadar mümkün? Bu sorular önümüzdeki günlerde cevap bulacak.
Yatırımcılar için en doğru strateji: dikkatli izlemek, hızlı karar vermemek. Çünkü bu kriz, sadece askeri değil; aynı zamanda ekonomik ve diplomatik bir sınav.
