Trump Ekibi iPhone Üretimini ABD’ye Taşımak İstiyor, Analistler Şüpheli
Trump yönetimi, Apple’ın iPhone üretimini ABD’ye taşıyabileceğine ve taşıması gerektiğine inanıyor. Ancak analistler, böyle büyük bir değişimin kısa vadede mümkün olmadığını düşünüyor. Beyaz Saray, Salı günü Çin’den ithal edilen ürünlere yönelik %104’lük tarifelerin Çarşamba günü yürürlüğe gireceğini duyurdu. Apple hisseleri bu gelişmenin ardından %4,98 değer kaybetti. Şirket halen iPhone’larının önemli bir bölümünü Çin’de üretiyor.
Wall Street analistleri, iPhone fiyatlarının bu tarifeler nedeniyle ne kadar yükselebileceğini hesaplamaya başladı. Ancak birçok uzmana göre, Apple’ın üretim stratejisini kökten değiştirmeye zorlanması iyi bir fikir değil. Pandemi sonrası tedarik zincirindeki aksaklıkların ardından Apple, Çin’e olan bağımlılığını azaltmaya başlamıştı. Şirket artık Hindistan ve Vietnam’da da bazı modellerin üretimini yapıyor.
Buna rağmen, iPhone’un neredeyse tüm parçaları hâlâ ABD dışında üretiliyor. Wedbush Securities analisti Dan Ives, Trump yönetiminin uygulamak istediği yüksek tarifelerle Apple’ı ABD’de üretime zorlaması halinde, bir iPhone’un maliyetinin bugünkü 1.000 dolardan 3.500 dolara kadar çıkabileceğini belirtti.
ABD’de Üretim Hayal mi?
Forrester Research analisti Dipanjan Chatterjee, “Üretim altyapısını ve tedarik zincirini değiştirmek son derece pahalı ve uzun süren bir süreçtir,” diyerek Apple’ın böyle bir adımı ancak gerçekten gerekli görürse atacağını vurguladı.
Beyaz Saray Basın Sözcüsü Karoline Leavitt ise yönetimin bu konudaki tutumunu yineleyerek, “ABD’de bunu yapabilecek iş gücümüz, kaynaklarımız ve kapasitemiz var. Apple, zaten ABD’ye 500 milyar dolarlık yatırım yaptıysa, bu potansiyele inandığı içindir,” ifadelerini kullandı.
Ancak Apple’ın ABD’deki 500 milyar dolarlık yatırım taahhüdü, yalnızca üretim odaklı değil. Bu yatırım, Teksas’ta yapay zekâya yönelik sunucuların üretileceği bir tesisi, Michigan’da yeni nesil üretim akademisini, 10 milyar dolarlık Gelişmiş Üretim Fonu’nu ve Apple TV+ projeleri gibi çok sayıda alanı kapsıyor.
Zamana Yayılmış Bir Olasılık
D.A. Davidson analisti Gil Luria, Apple’ın bazı üretim süreçlerini ABD’ye taşımasının beş ila on yıl sürebileceğini düşünüyor. Luria, “Bu süre zarfında Apple bazı ürünlerini ABD’de üretebilir ve fiyatlar da sadece kademeli artabilir,” yorumunu yaptı. Çin ile ABD arasındaki üretim farkının artık daha çok beceri kaynaklı olduğunu belirten Luria, robotik alandaki gelişmelerin üretim avantajını daha da artırabileceğini söyledi.
Ancak kısa vadede Apple, tarifelerin sonuçlarıyla baş etmek ve Trump yönetimini memnun edecek adımlar atmak zorunda kalabilir. Chatterjee, “Eğer Apple’ın yerinde olsaydım, iş modeline en az zarar verecek alanlarda küçük ölçekli üretim kaydırmalarıyla ‘bakın ne yaptık’ diyebilecek adımlar atardım,” dedi.
Chatterjee ayrıca, Trump yönetiminin sık değişen tarife politikalarının CEO’lar için öngörülemez bir ortam yarattığını belirtti. “Tim Cook muhtemelen şöyle düşünüyor: ‘ABD’de yedi on yıllık hükümet döneminde, hiçbir yönetim bu kadar uç derecede korumacı olmadı. Bu politikaların kalıcı olacağına neden inanayım?’”
Geçtiğimiz hafta Trump’ın tarife kararları ABD piyasalarını altüst etmişti. Salı günü Çin’e yönelik yeni tarifeler haberi de borsalardaki toparlanmayı terse çevirdi. Apple, tüketici elektroniği sektöründe bu süreçten en fazla etkilenecek şirket olarak öne çıkarken, bilgisayar üreticilerinin de fiyatlarını artırması bekleniyor.
