ABD Senatosu, Trump’ın “Mega” Vergi ve Harcama Yasasını Onayladı: Demokratlar Direndi, Maraton Oylama Pazartesi’ye Sarktı
📍 BS Ekonomi – ABD Politika & Maliye Gündemi
📅 29 Haziran 2025 – Washington
ABD Senatosu, Başkan Donald Trump’ın kapsamlı vergi indirimi ve harcama düzenlemelerini içeren 940 sayfalık yasa tasarısını, siyasi gerilim ve gece boyu süren oylama sürecinin ardından 51’e karşı 49 oyla tartışmaya açtı. Bu usul oylaması, tasarının nihai oylamasına zemin hazırlarken; Demokratların tasarıyı yavaşlatma çabaları, süreci uzun ve tartışmalı bir hafta sonuna dönüştürdü.
📘 Tasarının İçeriği ve Süreci
Trump’ın “harika, büyük, güzel yasa tasarısı” olarak nitelendirdiği metin; göç, sınır güvenliği, vergi indirimleri ve askeri harcamaları kapsayan geniş bir alanı düzenliyor.
Yasa tasarısı:
- 2017’de çıkarılan Trump dönemi vergi kesintilerini uzatıyor,
- Vergi yüklerini yeniden şekillendiriyor,
- Askeri ve sınır güvenliği harcamalarını artırıyor.
Tasarı ayrıca Medicaid sisteminde kesintiler, eyalet ve yerel vergilerde düzenlemeler ve federal borçlanma limitinde ciddi bir artış öngörüyor.
Senato’daki oylamanın ardından, yasa tasarısının nihai onay için Temsilciler Meclisi’ne geri gönderilmesi bekleniyor. Meclis, geçen ay kendi versiyonunu kabul etmişti. Senato versiyonu geçerse, Trump’ın imzasıyla yasalaşacak.
🕛 Demokrat Direnişi ve Usul Oylaması
Tasarının Senato’daki geçişi kolay olmadı. Trump’ın iki Cumhuriyetçi müttefiki – Thom Tillis ve Rand Paul – Demokratlarla birlikte karşı oy kullandı. Tillis, Medicaid kesintilerine karşı çıkarken, Paul, federal borç limitinin 5 trilyon dolar artırılmasına itiraz etti. Trump sosyal medya üzerinden Tillis’i hedef alarak, Kuzey Karolina’da ön seçimlerde destekleyeceği aday arayacağını duyurdu. Rand Paul içinse, “Bu adamın nesi var?” diyerek tepki gösterdi.
Demokratlar, tasarının kamuya gece yarısı duyurulmasını eleştirerek, metnin Senato’da baştan sona okunmasını talep etti. Bu taktik, tartışmanın başlamasını Pazar öğleden sonrasına kadar geciktirdi. Usul gereği, okuma tamamlandıktan sonra 20 saate kadar sürecek bir tartışma süreci ve ardından “vote-a-rama” olarak bilinen değişiklik maratonu gelecek. Nihai oylamanın Pazartesi gününe kadar tamamlanması hedefleniyor.
💰 Mali Etkiler: 4,5 Trilyon $ Vergi Kaybı, Devasa Borç Artışı
Tarafsız Ortak Vergi Komitesi’ne göre, yasa tasarısı hükümet gelirlerini önümüzdeki on yılda 4,5 trilyon dolar azaltacak ve toplam ABD borcuna 36,2 trilyon dolarlık bir yük getirecek. Beyaz Saray ise tasarının açığı yıllık 1,4 trilyon dolar azaltacağını savunuyor.
Yasa aynı zamanda:
- Eyalet ve yerel vergi indirimlerinin üst sınırını 2029’a kadar 40.000 dolara çıkarıyor, ardından yeniden 10.000 dolara indiriyor.
- Yüksek gelir gruplarına yönelik vergi kesintilerini kademeli olarak daraltıyor.
- Medicaid sağlayıcıları için 2028–2032 yılları arasında 25 milyar dolarlık destek öngörüyor.
Bu maddeler, kıyı eyaletlerinden gelen Cumhuriyetçilerin desteğini almak için yasa tasarısına son anda eklenmişti.
⚡ Elon Musk ve Endüstriyel Tepkiler
Yasa tasarısı, Tesla’nın da aralarında bulunduğu birçok temiz enerji yatırımını olumsuz etkileyen maddeler içeriyor. Özellikle Çin menşeli bileşenleri kullanan rüzgâr ve güneş projelerine getirilecek vergi kısıtlamaları, Elon Musk’ın sert tepkisine neden oldu.
Musk, sosyal medya platformu X’te yaptığı açıklamada, “Senatonun son tasarısı Amerika’daki milyonlarca işi yok edecek ve ülkemize muazzam stratejik zararlar verecek!” diyerek yasa tasarısına karşı çıktı. Bu tepki, Musk ile Trump arasında bu ay başında başlayan söz düellosunu yeniden alevlendirme potansiyeli taşıyor.
🎯 Sonraki Aşama
Eğer Senato nihai oylamada tasarıyı kabul ederse, metin yeniden Temsilciler Meclisi’ne dönecek ve oradan geçtikten sonra Başkan Trump’ın imzasıyla yasalaşacak.
Bu durumda, 2025 yazı, ABD ekonomisi ve federal maliyesi açısından önümüzdeki on yılın çerçevesini belirleyecek bir dönüm noktası olarak tarihe geçebilir.
