Efsanevi yatırımcı Peter Lynch, 1994’te yaptığı bir konuşmada borsada en önemli organın beyin değil, mide olduğunu söylemişti. Yani yatırımda başarı, zekadan çok piyasa dalgalanmalarına dayanabilme gücüyle ilgilidir.
Günümüze geldiğimizde, Dow endeksinin 890 puan düşmesi ve Nasdaq’ın 2020’den bu yana en düşük seviyesine gerilemesi, Lynch’in sözlerini bir kez daha doğruluyor.
“Her Zaman Endişelenecek Bir Şey Vardır”
Lynch’e göre yatırım her zaman belirsizliklerle doludur: “Piyasa her zaman korkutucu olacak. Endişeleri unutmalısınız.”
Bugün yatırımcılar ABD tarifeleri, küresel piyasa istikrarsızlığı ve faiz artırımları konusunda endişeli. Ancak tarihe bakıldığında, piyasa düşüşleri olağan bir durum. Lynch, piyasanın her iki yılda bir %10’luk düzeltme, her altı yılda bir ise %25’in üzerinde ayı piyasası yaşadığını belirtiyor.
Piyasayı Zamanlamaya Çalışmak Boşa Çaba
Birçok yatırımcı, piyasanın yönünü tahmin etmeye çalışarak hata yapar. Lynch bunu “tamamen zaman kaybı” olarak nitelendiriyor.
Bugün de büyük finans kuruluşları ABD hisselerini aşağı yönlü revize ederken Çin piyasalarını yükseltiyor. Ancak Lynch’e göre bu değişiklikler uzun vadede anlamsız. Profesyonel ekonomistler ve hatta FED Başkanı bile uzun vadeli faiz oranlarını tahmin edemezken, bireysel yatırımcıların piyasayı yenmeye çalışması gereksizdir.
Ne Yatırımı Yaptığını Anlamayan Kaybeder
Lynch’in en çok bilinen stratejisi “bildiğin işe yatırım yap” ilkesidir. Ona göre, “Eğer bir hisseyi 10 yaşındaki bir çocuğa iki dakikada anlatamıyorsan, o hisseyi satın almamalısın.”
Kendi yatırımlarına örnek olarak Dunkin’ Donuts’ı veren Lynch, “10-15 kat kazandım, çünkü kahve insanların her zaman tüketeceği bir şey.” dedi.
Bu, günümüz yatırımcıları için önemli bir ders. Spekülatif yapay zeka hisseleri, meme hisseleri veya kâr etmeyen şirketlere yatırım yapmak yerine, sağlam iş modellerine sahip şirketlere yönelmek gerekiyor.
Borsa Panik Değil, Sabır Ödüllendirir
Lynch’e göre borsa çöküşlerinde panikleyerek satış yapmak, kaybetmenin garantili bir yoludur. Çoğu büyük kazanç fırsatı, ayı piyasaları sırasında ortaya çıkar.
Örneğin, Microsoft ve Walmart, sabırlı yatırımcıları zaman içinde büyük ölçüde ödüllendirdi. Lynch, “Walmart hisselerini halka arzdan 10 yıl sonra bile alsanız, 35 kat kazanç elde edebilirdiniz.” diyerek uzun vadeli düşünmenin önemini vurguladı.
Sonuç: Lynch’in Stratejisi Hâlâ Geçerli
Borsalar yükselir, düşer ve yatırımcılar her zaman panikler. Ancak Lynch’in felsefesi 1994’te olduğu gibi 2025’te de geçerliliğini koruyor.
Eğer neye yatırım yaptığınızı anlıyor, panikten kaçınıyor ve uzun vadeli düşünüyorsanız, borsada başarılı olabilirsiniz. Tek soru şu: Mideniz bunu kaldırabilecek mi?
SEO: Peter Lynch borsa yatırım stratejisi
