Çinli yetkililer, Amerikan çip devi NVIDIA’nın Çin pazarına özel olarak tasarladığı H20 yapay zekâ çipine karşı sürpriz bir siber güvenlik soruşturması başlattı. Nikkei Asia’nın ortaya koyduğu bu gelişme, yalnızca iki teknoloji devi arasındaki ticareti değil, aynı zamanda ABD–Çin yapay zekâ rekabetinin yeni bir evresini işaret ediyor.
Soruşturma, H20 çipinde “ulusal güvenlik riski” taşıyan unsurlar olduğu iddiasıyla başlatıldı. Çinli denetleyicilerin, H20 çipinin ağ güvenliği protokollerini, veri akış kontrol yapılarını ve dışa veri sızıntısı risklerini incelediği belirtiliyor.
H20 Nedir? Neden Önemli?
ABD’nin Ekim 2023’te yürürlüğe koyduğu ileri düzey yapay zekâ çipi ihracat yasağının ardından NVIDIA, bu kısıtlamalara uyumlu üç yeni ürün geliştirmişti: H20, L20 ve L2.
Ancak bunlar içinde en gelişmiş olan H20, Çinli teknoloji devlerinin (Baidu, Tencent, Alibaba gibi) LLM (büyük dil modeli) altyapılarında kullanılması planlanıyordu.
| Özellik | H100 (yasaklı) | H20 (Çin’e özel) |
|---|---|---|
| Bellek Bant Genişliği | 3,35 TB/s | 1,5 TB/s |
| GPU Belleği | 80 GB HBM2e | 80 GB HBM |
| Pazar Hedefi | Küresel | Sadece Çin |
2024’te pazara girmesi beklenen H20, bu soruşturmayla birlikte ciddi şekilde gecikme veya iptal riskiyle karşı karşıya kalabilir.
Piyasa Tepkisi ve Küresel Etki
- NVIDIA hisseleri ön borsa işlemlerinde habere tepki olarak %2’ye yakın düşüş yaşadı.
- Çinli teknoloji firmalarının kısa vadede alternatif tedarikçilere (Huawei Ascend 910B gibi) yönelme eğilimi artabilir.
- ABD–Çin çip savaşı sadece donanım düzeyinde değil, artık güvenlik politikası zeminine taşınmış durumda.
- NVIDIA’nın Çin gelirleri, toplam satışlarının %20’sini oluşturuyor. Bu segmentte yaşanacak kalıcı bir daralma, önümüzdeki çeyreklerde bilançoya doğrudan negatif yansıyabilir.
BS Ekonomi Notu
Bu gelişme, Çin’in yalnızca alıcı değil, artık regülatör olarak da agresifleştiğini gösteriyor. ABD’nin çip ambargosu sonrası Çin’den gelen bu karşı hamle, asimetrik teknoloji savaşında yeni bir taktik olabilir. Siber güvenlik söylemi, gelecekte başka ABD’li üreticilere yönelik kısıtlamaların da gerekçesi hâline gelebilir.
Bu adımın ulusal veri egemenliği, yapay zekâ eğitimi altyapısının yerlileştirilmesi ve NVIDIA’nın bölgesel kırılganlıklarının artması gibi uzun vadeli stratejik sonuçları olacak.
Takip Edilmesi Gerekenler
- Çin Siber Uzay İdaresi’nin (CAC) soruşturma sonuçlarını yayımlayacağı tarih
- H20 çipinin sevkiyatının askıya alınıp alınmayacağı
- Huawei, Biren, Moore Threads gibi Çinli alternatif çip üreticilerinin pazar konumundaki olası yükseliş
- ABD’nin bu hamleye yanıt olarak yeni yaptırım adımları
