- İstanbul merkezli Investco Holding’e yönelik operasyonda yönetim kurulu başkanı Reha Çırak ve eski Cumhurbaşkanı danışmanı Ömer Özbay dahil 14 kişi gözaltına alındı; suçlamalar arasında manipülasyonun yanı sıra kara para aklama da var.
- Investco’nun en büyük iştiraki Verusa Holding, Türkiye’nin boksit madenlerinin çoğu, çok sayıda altın sahası, enerji ve çelik yatırımlarıyla kritik sektörlerde güçlü varlıklara sahip.
- Operasyonun TMSF’ye el koyma boyutuna taşınması halinde, savunma ve medya şirketlerinden sonra borsada da geniş kapsamlı bir kamulaştırma dalgası gündeme gelebilir.
Manipülasyondan Kara Para Aklamaya, Borsada Yeni El Koyma Dalgası mı Geliyor?
Türkiye son bir ayda ardı ardına büyük şirket operasyonlarına tanıklık ediyor. Savunma sanayiinde başlayan ve medya sektörüne sıçrayan “temizlik dalgası” şimdi de borsaya uzandı. İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı koordinasyonunda yapılan operasyon, borsa manipülasyonu şüphesiyle gündeme gelse de, soruşturmanın merkezinde daha ağır bir başlık öne çıkıyor: kara para aklama.
Önceki gün yapılan operasyonda, piyasanın yakından tanıdığı finansçılarla birlikte Investco Holding’in yönetim kurulu başkanı Reha Çırak, başkan yardımcısı Mustafa Necip Uludağ, üyeler Ömer Özbay ve İhsan Uzel gözaltına alındı. Holdingin büyük hissedarı ve borsa dünyasında “manipülasyon dosyalarıyla” tanınan Nihat Özçelik de soruşturmanın merkezinde.
Kara Para İddiası İşin Çerçevesini Değiştiriyor
Borsa manipülasyonu vakaları Türkiye piyasalarında alışılmış bir tablo. Ancak savcılığın açıklamasında yer alan kara para aklama suçlaması, bu operasyonun sıradan bir finans manipülasyonu olmadığını gösteriyor. Eğer bu iddia dosyaya sabitlenirse, iş yalnızca sermaye piyasası düzenlemelerinden çıkıp TMSF’nin el koyabileceği bir aşamaya taşınabilir. Bu durumda gözler, Investco ve iştiraklerinin sahip olduğu devasa varlıklara çevrilmiş durumda.
Investco ve Verusa İmparatorluğu
2011’de kurulan Investco Holding’in yalnızca %19,2’si halka açık. Kalan hisseler gözaltına alınan yöneticilerin elinde. Holding, doğrudan sahip olduğu birkaç şirketin yanı sıra, asıl gücünü %63,37 pay sahibi olduğu Verusa Holding üzerinden kurmuş durumda.
Verusa Holding, 2010 sonrası dönemde hızlı büyümesiyle dikkat çekti. Bu büyümenin arkasında yalnızca agresif yatırım stratejileri değil, aynı zamanda siyasete yakın ilişkiler de vardı. Erdoğan’ın eski danışmanı Ömer Özbay uzun süre Verusa CEO’luğu yaptı. Yine kamuoyunda Ünsal Ban adı, gerek rektörlük döneminde gerek siyasi bağlantılarıyla şirketin geçmişinde önemli bir figür olarak yer aldı.
Madenlerden Enerjiye Stratejik Varlıklar
Verusa’nın en kritik varlıklarından biri, Türkiye’nin boksit madenlerinin neredeyse tamamı. Adana, Antalya, Muğla, Karaman, Kahramanmaraş, Konya, Eskişehir ve Gaziantep’te toplam 22 boksit sahası Standard Boksit İşletmeleri üzerinden holdingin kontrolünde. Boksit, alüminyum üretiminin %99’unu oluşturan temel hammadde.
Ayrıca Tokat, Balıkesir, Kütahya, Çankırı, Ankara, Bayburt, Amasya ve Manisa’da toplam 12 altın madeni sahası, Galata Altın üzerinden yönetiliyor. Demir madenlerinden çeliğe, kimyadan elektriğe kadar uzanan portföy, holdingin Türkiye’nin kritik altyapı ve enerji projelerinde yer almasını sağladı.
Çelik sektöründe Aldem Çelik’in %40 hissesi Verusa’ya ait. Marmaray, Yavuz Sultan Selim Köprüsü ve Osmangazi projelerinde bu şirketin imzası bulunuyor. Enerji tarafında ise Pamukova Elektrik Üretim AŞ. çatısı altında HES ve GES projeleri mevcut. Gıda tarafında ise popüler zincirlerden Kahve Diyarı’nın %50 hissesi Verusa bünyesinde.
Piyasalara Mesaj: Yeni Dönemde El Koyma Dalgası mı?
Son dönemdeki operasyonların ortak noktası, yalnızca suç isnatları değil, aynı zamanda şirketlerin stratejik sektörlerdeki varlıkları. Savunma ve medya şirketlerine el koyma sürecinin ardından, borsada da benzer bir sürecin başlayabileceği konuşuluyor. Eğer kara para aklama suçlaması pekişirse, Investco-Verusa hattındaki devasa maden, enerji ve sanayi varlıkları da TMSF yönetimine geçebilir.
Sonuç
Investco operasyonu, basit bir “borsa manipülasyonu” dosyasından çok daha fazlası. İçinde kara para aklama, siyasi bağlantılar, stratejik maden ve enerji varlıkları bulunan bu tablo, Türkiye sermaye piyasalarında yeni bir dönemin işaretçisi olabilir. Önümüzdeki süreçte TMSF’nin devreye girip girmeyeceği, yalnızca Investco’nun değil, Türkiye’deki yatırım ortamının geleceği açısından da kritik bir eşik olacak.
