İran ve ABD, Tahran’ın nükleer hedefleri konusunda on yıllardır devam eden gerginliği çözmek için bugün günü Roma’da yeni bir nükleer görüşme turu düzenleyecek. Görüşmeler, Başkan Donald Trump’ın diplomasi başarısız olursa askeri müdahale tehdidinin gölgesinde gerçekleşecek. İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi ile Trump’ın Orta Doğu temsilcisi Steve Witkoff , her iki tarafın da yapıcı olarak nitelendirdiği Maskat’taki ilk tur görüşmelerinin ardından, bir hafta önce Umman’dan arabulucular aracılığıyla dolaylı olarak müzakere edecek .
Trump ise Cuma günü gazetecilere şunları söyledi: “Ben İran’ın nükleer silaha sahip olmasını engellemekten yanayım, çok basit bir şekilde. Onlar nükleer silaha sahip olamazlar. İran’ın harika, müreffeh ve muhteşem olmasını istiyorum.”2018’deki ilk döneminde İran ile altı güç arasında imzalanan nükleer anlaşmayı iptal eden ve Tahran’a yönelik ağır yaptırımları yeniden uygulayan Trump, Ocak ayında Beyaz Saray’a döndüğünden bu yana İran’a yönelik “azami baskı” kampanyasını yeniden canlandırdı. Washington, atom bombası yapımında kullanıldığına inandığı yüksek oranda zenginleştirilmiş uranyum üretimini durdurmasını istiyor. Nükleer programının barışçıl olduğunu her zaman söyleyen Tahran, yaptırımların kaldırılması karşılığında bazı kısıtlamalar için müzakerelere hazır olduğunu söylüyor, ancak Washington’ın Trump’ın 2018’de yaptığı gibi bir daha geri adım atmayacağına dair su götürmez garantiler istiyor. İran, 2019’dan bu yana uranyum zenginleştirme konusunda 2015 anlaşmasının koyduğu sınırları ihlal etti ve çok aştı; Batı’nın sivil bir enerji programı için gerekli olduğunu söylediği miktarın çok üzerinde stok üretti. İran’ın müzakere pozisyonunu isminin açıklanmaması koşuluyla açıklayan üst düzey bir İranlı yetkili, İran’ın kırmızı çizgilerini uranyum zenginleştirme santrifüjlerini sökmeyi, zenginleştirmeyi tamamen durdurmayı veya zenginleştirilmiş uranyum stoklarını 2015 anlaşmasında kararlaştırılan seviyelerin altına düşürmeyi asla kabul etmemek olarak sıraladı. İran ayrıca füzeler gibi savunma yetenekleri hakkında müzakere etmeyi de reddediyor. Tahran ve Washington diplomasiyi sürdürmekte kararlı olduklarını söyleseler de, yirmi yıldan fazla süredir devam eden anlaşmazlık konusunda aralarında hâlâ büyük bir görüş ayrılığı bulunuyor .
Witkoff ve Araqchi, geçen hafta ilk turun sonunda kısa bir süre görüşmüşlerdi ancak iki ülke yetkilileri 2015’ten bu yana doğrudan görüşmelerde bulunmamıştı ve İran, Roma görüşmelerinin Umman arabulucuları aracılığıyla dolaylı olarak da yapılacağını söylemişti.İran’ın 2015’teki nükleer anlaşmasına taraf olan Rusya, İran ve ABD’nin yararına olacak şekilde “yardımcı olmayı, arabuluculuk yapmayı ve her türlü rolü üstlenmeyi” teklif etti.
