📉
📍 25 Haziran 2025 – BS Ekonomi Özel Raporu
Bitcoin ağında hashrate (işlem gücü) cephesinde dramatik bir düşüş yaşandı. Yukarıdaki grafikte de görülebileceği üzere, haziran ayının son haftasında hashrate ortalaması 910 EH/s seviyelerinden 870 EH/s altına kadar gerileyerek son aylardaki en sert çöküşü kaydetti. Aynı dönemde zorluk seviyesi (difficulty) 126T civarında sabit kaldı. Bu çarpıcı kopuş, özellikle İran gibi enerji ucuzluğu nedeniyle madencilikte öne çıkan ülkelerde yaşanan altyapı ve güvenlik problemlerini akla getiriyor.
🔌 İran Dağlarındaki Madencilik Faaliyetleri Çöküşe Geçti mi?
Uzun süredir ABD yaptırımları nedeniyle finansal sistemin dışında kalan İran, yerli kripto para madenciliğini bir gelir ve rezerv kaynağı olarak kullanıyor. Ülkenin kuzeydoğusundaki dağlık bölgelerde düşük maliyetli hidroelektrik veya kaçak enerjiyle çalışan madencilik çiftlikleri, yaz aylarında artan denetimler ve saldırılar nedeniyle kapanmak zorunda kalmış olabilir. Bu bölgeden gelen büyük ölçekli hash katkısının kesilmesi, ağ genelinde gözlemlenen ani düşüşle örtüşüyor.
💥 Madenciler Ağı Terk mi Ediyor?
Hashrate düşüşü sadece İran kaynaklı olmayabilir. Özellikle yaz mevsiminde:
- Çin’deki sel ve enerji kesintileri,
- Teksas gibi ABD eyaletlerinde artan elektrik fiyatları,
- Rusya’da enerji ihracatında yaşanan sorunlar
gibi faktörler de global madenci dağılımını etkilemiş olabilir.
📊 Zorluk (Difficulty) Seviyesi Neden Sabit?
Zorluk seviyesi, ağın işlem üretim süresine göre iki haftada bir otomatik olarak ayarlanır. Şu anda zorluk seviyesinin yüksek kalması, düşen hashrate ile birlikte blok sürelerini uzatabilir ve işlem ücretlerinde artışa neden olabilir. Bu da kısa vadede Bitcoin ağını kullananlar için gecikmeler ve maliyet artışı anlamına geliyor.
🧩 BS Ekonomi Yorumu:
Bu çöküş, sadece teknik bir sorun değil; aynı zamanda kripto sisteminin jeopolitik kırılganlıklarını da gözler önüne seriyor. Bitcoin ağının merkeziyetsiz olması, coğrafi enerji erişimine dayandığı sürece, merkezi olmayan ama kırılgan kalmaya devam edecek.
