🌍 1. Küresel Enerji Arzı Dağılımı (World Energy Supply)
- Petrol (%30): Küresel enerji arzının en büyük kalemi.
- Kömür (%25) ve Doğalgaz (%23): Enerji üretiminin diğer büyük kaynakları.
- Yenilenebilir (%7), Hidroelektrik (%6), Güneş/Rüzgâr (%5) ve Nükleer (%4): Toplamda %22 ile destekleyici ama hâlâ tamamlayıcı durumda.
💡 Yorum: Fosil yakıtlar hâlâ küresel enerji sisteminin belkemiği.
🛢️ 2. Üretici Ülkeler (Produced by)
- ABD (%19): Küresel enerji üretiminde birinci sırada.
- Suudi Arabistan (%11), Rusya (%10): En büyük petrol ihracatçıları.
- Diğer üreticiler (%37): Küresel çeşitliliği sağlasa da, büyük oyuncular krizlerde belirleyici.
💡 Yorum: Jeopolitik krizlerde en büyük etkiyi üretimde ilk 5 sıradaki ülkeler yapıyor.
⛴️ 3. Taşımacılık Yöntemleri (Transported by)
- Deniz tankerleri (%60)
- Boru hatları (%40)
💡 Yorum: Enerji taşımacılığında deniz yolları hâkim. Herhangi bir boğazdaki sorun, anında küresel fiyatlara yansır.
🌊 4. Deniz Geçiş Noktaları (Via Maritime Routes)
- Hürmüz Boğazı (%33): En kritik geçiş.
- Malakka (%30): Çin ve Güneydoğu Asya için kilit geçit.
- Süveyş (%11), Bab-el Mendeb (%10), Baltık (%10), Türk boğazları (%6)
💡 Yorum: Sadece Hürmüz değil; Malakka, Süveyş ve Türk Boğazları da küresel enerji güvenliği açısından stratejik önemde.
📤 5. İhraç Eden Ülkeler (Exported by)
- Suudi Arabistan (%40): Dünya petrol ihracatının neredeyse yarısı.
- Irak (%20), BAE (%15), Kuveyt (%12), İran (%8), Katar (%5)
💡 Yorum: Orta Doğu merkezli ülkelerin toplam ihracat payı %100’e yakın. Bu da Hürmüz Boğazı’nın neden hayati olduğunu açıklıyor.
🎯 Genel Yorum – BS Ekonomi Notu
- Enerji üretiminin merkezleri ile tüketim merkezleri farklı kıtalarda. Bu da taşıma yollarını jeopolitik açıdan kırılgan hale getiriyor.
- Hürmüz Boğazı tek başına küresel petrol taşımacılığının üçte birini taşıyor. Bu boğazın kapanması, anında $100–$200 arasında petrol şoku yaratabilir.
- Türk Boğazları (%6) gibi diğer alternatif geçişler, hacim olarak sınırlı ve Hürmüz’e ikame olamaz.
- Enerji güvenliği artık sadece üretim değil, taşımacılık rotalarıyla
- Golden Swan Abone Ayrıcalıkları -
