Ukrayna savaşının en tartışmalı diplomatik süreci bugün Cenevre’de tam kadro başladı. ABD, Avrupa ve Ukrayna heyetleri, Washington’ın hazırladığı ve Kiev’den Perşembe gününe kadar yanıt istenen tartış...
Ukrayna savaşının en tartışmalı diplomatik süreci bugün Cenevre’de tam kadro başladı. ABD, Avrupa ve Ukrayna heyetleri, Washington’ın hazırladığı ve Kiev’den Perşembe gününe kadar yanıt istenen tartışmalı 28 maddelik barış planı için aynı masaya oturdu. Fakat masanın etrafındaki diplomatik yoğunluğa rağmen, planın Ukrayna açısından ne ifade ettiği hâlâ belirsizliğini koruyor.
ABD’nin gönderdiği özel temsilci Steve Witkoff, Dışişleri Bakanı Marco Rubio ve Kara Kuvvetleri Bakanı Daniel Driscoll’un Cenevre’ye ulaşması, Washington’ın süreci ciddiyetle iteklediğini gösteriyor. Avrupa tarafında İngiltere, Fransa ve Almanya’nın ulusal güvenlik danışmanları sahada; Ukrayna heyetine ise Zelenskiy’nin en yakın isimlerinden Andriy Yermak liderlik ediyor.
Ancak diplomasi boy gösterirken, planın içeriği Kiev için hâlâ “muğlak ve riskli”.
Washington’ın önerisi; Ukrayna’nın toprak vermesini, ordusunu sınırlamasını ve NATO hedeflerinden vazgeçmesini içeriyor. Avrupa başkentleri ise bu maddelerin altını doldurmadan planı kabul etme konusunda isteksiz. Polonya Başbakanı Donald Tusk dün açıkça “Planın gerçek yazarını bile bilmiyoruz” diyerek Avrupa’nın dışlandığı hissini dile getirdi.
Ukrayna açısından tablo çok daha karmaşık. Cephede Rusya yavaş ama maliyeti yüksek bir şekilde ilerlerken, Kiev ağır altyapı kayıpları yaşıyor. Zelenskiy’nin içeride yolsuzluk skandallarıyla baskı altında olduğu bir dönemde, Washington’ın sunduğu plan “diplomatik bir teslimiyet” eleştirilerini artırmış durumda.
Bugünkü Cenevre temasları tam da bu atmosferde gerçekleşiyor: Yoğun trafik, güçlü açıklamalar, fakat çözümün neye benzediği belirsiz.
ABD, görüşmelerin sonunda “Ukrayna’nın çıkarına bir taslak” çıkarmayı umduğunu söylüyor. Ancak Zelenskiy, ülkesinin onuru ve özgürlüğünün pazarlık konusu olamayacağını vurguladı. Buna rağmen Kiev’in ABD desteği olmadan savaşı sürdüremeyeceği gerçeği, masadaki en büyük güç dengesizliği.
Moskova ise bu planı “çözüm için temel” olarak tanımladı—ancak Rus güçlerinin ele geçirdiği bazı bölgelerden çekilmesini gerektiren maddelere itiraz edebilir. Yani Moskova için de süreç tamamlanmış değil.
Sonuç: Cenevre bugün yoğun. Fakat Ukrayna için yarının nasıl şekilleneceği belirsiz. Yüksek diplomasi sahnede, ama asıl karar verici olan Washington–Kiev hattındaki görüşmeler hâlâ sis perdesinin içinde.
