🌍 ZENGEZUR VE SÜVEYDA DOSYALARI: TOM BARRACK’IN İKİ KRİZE ORTAK FORMÜLÜ
ABD’nin Türkiye Büyükelçisi Tom Barrack, son günlerde hem Güney Kafkasya’da hem Orta Doğu’da iki farklı kriz başlığında yaptığı açıklamalarla dikkat çekti. Zengezur Koridoru için 100 yıllık kontrol teklifiyle gündeme gelen Barrack, Suriye’nin Süveyda bölgesindeki çatışmalar hakkında da uzlaştırıcı bir vizyon sundu.
İki dosyada da ortak çizgi net: Amerikan garantörlüğü, özel yönetim modeli ve doğrudan diplomasi vurgusu.
🇦🇲 ZENGEZUR KORİDORU: “YOLU BİZE VERİN, ORTAK KULLANIN”
Middle East Eye’a göre Barrack, Azerbaycan ve Ermenistan arasında yıllardır çözülemeyen Zengezur Koridoru anlaşmazlığına dair ABD teklifini ilk kez kamuoyuna açıkladı:“Sonuçta devreye giren Amerika, ‘Tamam, bu işi biz üstleniyoruz. 32 kilometrelik yolu 100 yıllığına bize verin, siz de ortak kullanın’ teklifinde bulunuyor.”
Bu teklif, Trump yönetiminin koridoru nötr bir Amerikan şirketi aracılığıyla yönetmeyi planladığını da resmi olarak doğrulamış oldu. Kaynaklara göre, bu özel şirket modeli ilk olarak Ankara tarafından önerilmişti.
Azerbaycan tarafı, koridorun Ermenistan tarafından kontrol edilmesine karşı çıkarken; Ermenistan, üçüncü taraf müdahalesine de temkinli yaklaşıyor. ABD’nin çözüm önerisi, “kontrolsüz entegrasyon yerine garantörlük yoluyla barış” ilkesine dayanıyor.
🇸🇾 SÜVEYDA ÇATIŞMALARI: “DÜRZİLER, KABİLELER, İSRAİL… HERKESLE KONUŞUYORUZ”
Zengezur açıklamalarından sadece günler sonra Barrack bu kez Suriye’nin güneyindeki Süveyda bölgesinde yaşanan çatışmalar hakkında konuştu. Dürziler, Bedevi kabileleri, Suriye hükümeti ve İsrail güçlerinin dahil olduğu karışık denklemde ABD’nin tutumunu şu sözlerle özetledi:
“Yanlış yönlendirme, kafa karışıklığı ve yetersiz iletişim, barışçıl entegrasyonun önündeki en büyük zorluktur.”
“Tüm taraflarla doğrudan, aktif ve yapıcı görüşmeler yürütüyoruz.”
Bu açıklamalar, ABD’nin yalnızca devlet aktörleriyle değil, yerel topluluklar ve kabileler dahil olmak üzere çok aktörlü diplomasi yürüttüğünü gösteriyor.
🧩 Ortak Payda: Barış için Amerikan Kurumsallığı
Her iki kriz bölgesinde de Tom Barrack’ın yaklaşımı;
- Çok taraflı müzakere,
- Nötr bir üçüncü aktör rolü,
- Özel sektör garantörlüğü ya da yönetimi,
- ve uzun vadeli istikrar için Amerikan denetimi ilkelerine dayanıyor.
bsekonomi Notu:
Barrack’ın açıklamaları, ABD’nin yeniden “sahada varım” dediği dönemlerin izlerini taşıyor. Biden dönemindeki çekingen diplomasi sonrası, Trump yönetiminin “sorunlu koridorlar”da aktif hakem rolü üstlenme eğilimi netleşiyor. Zengezur’dan Süveyda’ya uzanan bu çizgi, askeri müdahale değil, kurumsal tahkimatla barışı tesis etme stratejisi olarak şekilleniyor.
Bu yaklaşımın jeopolitik yansıması ise şu:
→ Küresel barış diplomasisinde ABD, çatışmayı dondurmayan, yöneten bir güç olmaya hazırlanıyor.
