• 2018-2023 arasında Avrupa’da 9.000 km² doğa ve tarım alanı yapılaşmaya dönüştü
• Türkiye 1.860 km² kayıpla kıta genelinde ilk sırada
• Resmi veriler gerçek kaybı olduğundan düşük gösteriyor.
Avrupa doğası hızla griye dönüyor. Green to Grey adlı sınır ötesi araştırma, 2018-2023 yılları arasında doğal ve tarımsal alanların yapılaşma baskısı altında kaldığını ortaya koyuyor. Bu beş yıllık süreçte yaklaşık 9.000 km² arazi beton, asfalt ya da lüks turizm projeleriyle kaplandı; bu da her gün yaklaşık 600 futbol sahası büyüklüğünde doğa kaybı anlamına geliyor.
Araştırmanın en göze çarpan sonucu, Türkiye’nin bu süreçte kıta çapında lider konuma çıkması: 1.860 km² kayıp ile Avrupa genelindeki en yüksek yeşil alan erozyonuna uğrayan ülke oldu. Bu rakam, Avrupalı toplam kaybın beşte birinden fazlasını temsil ediyor.
Bununla birlikte bu tespitler, resmi verilerin gözden kaçırdığı küçük ölçekli yapılaşmaları da yakalayabilen bir yöntemle elde edildi. Araştırmacılar, uydu görüntülerini yapay zeka ile analiz edip 10.000’in üzerinde alanı saha doğrulamasıyla inceleyerek, resmi istatistiklerin yaklaşık %1,5’e kadar düşük kaldığını vurguluyor.
Kaybolan alanların çoğu yapılaşma, konut ve yol projeleriyle ilişkilendiriliyor; ancak lüks turizm tesisleri, yat limanları ve projeler de önemli pay alıyor. Örneğin, Türkiye’de tatil odaklı lüks bir yat inşa tesisinin bir sulak alanı doldurması, araştırmanın özel vaka analizleri arasında yer alıyor.
Uzmanlar, bu eğilimin iklim düzenini bozabileceği, biyoçeşitliliği zayıflatabileceği ve tarımsal üretkenliği tehdit edebileceği uyarısında bulunuyor. Ayrıca, “net sıfır arazi kaybı” hedefinin bağlayıcı olmaması ve mevcut çevre koruma yasalarının yetersizliği de eleştiri konusu.
Bu veriler ışığında, Avrupa genelinde çevre politikalarının yeniden gözden geçirilmesi ve küçük ölçekli yapılaşmaların izlenmesinin kritik hale geldiği vurgulanıyor. Türkiye özelinde de, hem yerel çevre örgütlerinin hem de kamu otoritelerinin harekete geçmesi kaçınılmaz görünüyor.
