ABD Başkanı Donald Trump, Rusya’ya yönelik “geniş çaplı” yaptırımlar ve ek gümrük vergileri uygulamayı düşündüğünü açıkladı. Trump, Ukrayna’da barış anlaşmasına varılması için Moskova üzerindeki baskıyı artırmayı hedeflediğini belirtti.
Trump’ın açıklamaları, geçtiğimiz hafta Beyaz Saray’da Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile yaşadığı gergin görüşmenin ardından geldi. Bu görüşme sonrasında ABD, Kiev’e yönelik askeri ve istihbarat desteğini askıya almıştı.
ABD ve Ukraynalı yetkililer, önümüzdeki hafta Suudi Arabistan’da barış müzakereleri için bir araya gelecek. Görüşmelere ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Mike Waltz ve Dışişleri Bakanı Marco Rubio liderlik edecek.
Trump: “Rusya ve Ukrayna, Hemen Masaya Oturun”
Trump, Truth Social platformunda yaptığı paylaşımda, “Rusya şu anda Ukrayna’yı savaş alanında ezip geçiyor. Bu nedenle geniş çaplı banka yaptırımları, ekonomik yaptırımlar ve gümrük vergileri uygulamayı güçlü bir şekilde değerlendiriyorum.” ifadelerini kullandı.
Trump, Moskova ve Kiev’e seslenerek, “Masaya hemen oturun, yoksa çok geç olacak!” çağrısında bulundu.
Ancak Trump’ın Zelenskiy ile gerilimi sonrası aldığı kararlar, hem ABD’nin müttefikleri hem de Cumhuriyetçi Parti içindeki bazı isimler tarafından eleştirildi. Washington’daki endişeler, Beyaz Saray’ın müzakereler başlamadan önce tüm avantajı Rusya’ya verdiği yönünde.
Trump: Rusya ile Anlaşmak Daha Kolay Olabilir
Cuma günü Oval Ofis’te gazetecilere konuşan Trump, Ukrayna ile müzakere etmenin Rusya ile anlaşmaktan daha zor olduğunu belirtti.
“Açıkçası, Ukrayna ile anlaşmak Rusya ile anlaşmaktan daha zor. Son anlaşmayı sağlamak açısından Rusya ile müzakere etmek daha kolay olabilir, çünkü şu anda tüm kozlar onların elinde ve Ukrayna’yı acımasızca bombalıyorlar.” dedi.
Ancak Trump, Rusya’nın saldırılarını sürdürmesine karşı olduğunu belirterek, “Moskova’ya yönelik mesajım çok net: Bu bombardıman devam edemez.” ifadelerini kullandı.
Trump, Washington’un istihbarat paylaşımını durdurmasının Rusya’nın saldırılarını artırmasına neden olup olmadığı sorusuna ise “Putin, şu anda elinden geleni yapıyor. O, bu savaşı bitirmek istiyor.” şeklinde yanıt verdi.
ABD’nin Yaptırım Seçenekleri Sınırlı
Beyaz Saray, Trump’ın tehdit ettiği yeni yaptırımların detaylarını henüz paylaşmazken, Ulusal Ekonomi Konseyi Direktörü Kevin Hassett, “Elimizde hâlâ uygulanabilecek birçok yaptırım seçeneği var, ancak süreci görmek gerek.” dedi.
Mevcut durumda Rusya, eski ABD Başkanı Joe Biden yönetiminin uyguladığı kapsamlı yaptırımlara tabi bulunuyor. Bu yaptırımlar finans, savunma ve enerji sektörlerini kapsıyor ve Rus oligarklara yönelik bireysel yaptırımları içeriyor.
Carnegie Rusya Avrasya Merkezi’nden Alexandra Prokopenko, ABD’nin mevcut yaptırımlarının Rusya’nın ticaret fazlasını yarıya düşürdüğünü belirtti. 2022’de 337 milyar dolar olan ticaret fazlası, geçen yıl 151 milyar dolara geriledi.
Özellikle petrol ihracatına getirilen kısıtlamaların Rusya’ya büyük zarar verdiğini belirten Prokopenko, “Biden yönetimi yaptırım kozlarını tüketti. ABD artık Rusya’ya ağır ekonomik darbe vuracak büyük yaptırımlar uygulayamaz.” dedi.
Buna rağmen Trump yönetimi, Biden’ın enerji sektörüne yönelik yaptırımlarını yetersiz buluyor. ABD Hazine Bakanı Scott Bessent, “Rus savaş makinesinin finansmanını mümkün kılan en büyük faktör, Biden yönetiminin Rus enerji sektörüne yönelik zayıf yaptırımlarıdır.” ifadelerini kullandı.
Bessent, Biden yönetiminin, seçim döneminde ABD enerji fiyatlarını artırmaktan çekindiği için Rusya’ya yönelik sert yaptırımlardan kaçındığını öne sürdü.
Rusya’ya Ek Vergiler Ne Kadar Etkili Olabilir?
ABD’nin Rusya’dan yaptığı ithalat son yıllarda ciddi şekilde azaldığı için ek gümrük vergilerinin etkisinin sınırlı olacağı belirtiliyor. ABD Ticaret Temsilciliği Ofisi’ne göre, ABD’nin 2024 yılında Rusya’dan yaptığı toplam mal ithalatı sadece 3 milyar dolar seviyesindeydi.
Beyaz Saray, bir barış anlaşması sağlanması halinde Rusya’ya yönelik yaptırımları gevşetme ve ABD’li yatırımcılar için yeni iş fırsatları yaratma ihtimalini de gündeme getirdi. (Kaynak)
