ABD Başkanı Donald Trump, İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu’nun, İsrail-Hamas savaşını sona erdirmek için tasarlanan 20 maddelik ABD planını kabul ettiğini açıkladı. İşte gelişmelerin özeti:
- Trump, Netanyahu ile Beyaz Saray’da düzenlediği ortak basın toplantısında bu anlaşmayı “barış için tarihi bir gün” olarak nitelendirdi.
- Planın hayata geçebilmesi için Hamas’ın da onayı gerekiyor. Hamas henüz resmi yanıt vermedi.
- Planın en önemli şartı, Hamas’ın Gazze yönetimindeki tüm rolünden vazgeçmesi ve silahlarını bırakması.
Planın Ana Hatları
Planın hayata geçebilmesi için tüm tarafların, özellikle de Hamas’ın onayı gerekiyor. İşte 20 maddelik teklifin öne çıkan başlıkları:
| Madde | Açıklama |
|---|---|
| Çatışmanın Sonu | Taraflar anlaşırsa savaş derhal sona erecek, İsrail askeri operasyonları durduracak ve belirlenen hatta çekilecek. |
| Rehine ve Mahkum Değişimi | Tüm rehineler (yaşayan ve hayatını kaybeden) 72 saat içinde serbest bırakılacak. Karşılığında İsrail, 250 ağır hapis cezalı mahkum da dahil olmak üzere yaklaşık 2000 Filistinli tutukluyu serbest bırakacak. |
| Hamas’ın Geleceği | Tüm rehineler serbest kaldıktan sonra, silahlarını bırakan ve barış içinde bir arada yaşamayı taahhüt eden Hamas üyelerine af çıkacak. Ayrıca, Gazze’den ayrılmak isteyenlere güvenli geçiş imkanı sağlanacak. |
| Yönetim ve Güvenlik | Gazze, uluslararası uzmanlar ve Filistinlilerden oluşan “teknokrat ve apolitik” bir komite tarafından geçici olarak yönetilecek. Güvenlik, Trump’ın başkanlık yapacağı bir “Barış Kurulu” denetiminde oluşturulacak Uluslararası İstikrar Gücü’ne (ISF) devredilecek. |
| İnsani Yardım ve Yeniden İnşa | Anlaşmanın kabulüyle Gazze’ye tam insani yardım akışı derhal başlayacak. Bölgenin yeniden inşası ve ekonomik canlanması için özel bir kalkınma planı ve özel ekonomik bölgeler oluşturulacak. |
| Filistin Devleti | Plan, Gazze’nin yeniden inşası ilerledikçe ve Filistin Yönetimi reformları tamamladıkça, Filistin halkının bir aspirasyonu olarak “nihayet inandırıcı bir Filistin devleti yolunun koşullarının oluşabileceğini” belirtiyor. |
Belirsizlikler ve Tepkiler
Planın önündeki en büyük engel, Hamas’ın henüz teklifi resmi olarak almadığını ve kendisine danışılmadığını beyan etmesi. Hamas, İsrail’in Gazze’den tamamen çekilmesi ve savaşın kalıcı olarak sona ermesi gibi, planın şu anki haliyle karşılamadığı şartlarda ısrar ediyor.
Hem Trump hem de Netanyahu, Hamas planı reddederse İsrail’in “işi bitirmesi” için tam destek vereceklerini açıkça belirtti. Netanyahu, “Bu, kolay yoldan da yapılabilir, zor yoldan da. Ama yapılacak” ifadelerini kullandı.
İsrail içinde de plana yönelik eleştiriler var. Netanyahu koalisyonundaki aşırı sağcı bakanlar, Hamas üyelerine af ve Filistin devletine giden olası bir yol gibi unsurlara şiddetle karşı çıkıyor.
Bu gelişme, neredeyse iki yıldır devam eden savaş için önemli bir diplomatik adım. Netanyahu’nun plana onay vermesi, İsrail’in en önemli müttefiki ABD ile ilişkileri güçlendirme ve uluslararası arenada yalnızlaşmasını durdurma ihtiyacından kaynaklanıyor.
Ancak, gerçek bir atılımın önündeki kilit test Hamas’ın vereceği yanıt olacak. Hamas’ın, silahsızlanma ve yönetimden tamamen çekilme gibi varoluşsal talepleri kabul etmeye hazır olup olmayacağı ise halen bir soru işareti. Tüm taraflar şimdi Hamas’ın kararını bekliyor.
