• Trump, Hamas’a Gazze için hazırlanan 20 maddelik planı Pazar akşamına kadar kabul etmesi için süre verdi, aksi halde “cehennem patlayacak” dedi.
• Plan; ateşkes, esir değişimi, İsrail’in kademeli çekilişi ve Hamas’ın silahsızlanmasını içeriyor, İsrail şimdiden onay verdi.
• BM, girişimi “fırsat penceresi” olarak nitelendirdi; ancak Hamas’ta yoğun tartışmalar sürüyor ve sahadaki insani kriz derinleşiyor.
ABD Başkanı Donald Trump, Gazze’deki savaşı sona erdirmek için hazırlanan 20 maddelik planın kabulü için Hamas’a Pazar akşamına kadar süre tanıdı. Trump, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, “Her ülke imzaladı! Eğer bu son şans anlaşması kabul edilmezse, Hamas’a karşı daha önce görülmemiş bir cehennem kopacak” ifadelerini kullandı.
Plan, derhal ateşkes ilanı, tüm rehinelerin Filistinli tutuklularla takası, İsrail’in aşamalı olarak Gazze’den çekilmesi, Hamas’ın silahsızlanması ve uluslararası otorite gözetiminde geçici bir hükümetin kurulması maddelerini kapsıyor. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Trump ile Beyaz Saray’daki görüşmede belgeyi onayladığını duyurdu. Mısır ve Katar’ın arabuluculuğuyla Hamas’a iletilen metin, şu anda örgüt içinde “yoğun tartışmalara” konu olmuş durumda.
Trump, Hamas’ı “Ortadoğu’daki acımasız bir tehdit” olarak tanımlarken, Gazze’de kalan militanların “avlanıp öldürüleceğini” söyledi. BM ise Gazze’de hiçbir yerin güvenli olmadığını defalarca vurguladı. İsrail’in son günlerde Gazze Şehri’ne yönelik kuşatmayı artırdığı, bir milyona yakın sivile güneye inme çağrısı yaptığı biliniyor.
İnsani tablo ağırlaşıyor. Gazze’de kıtlığın yayılma riski yüksek, yardımlar ise yetersiz. BM yardım şefi Tom Fletcher, “Trump’ın girişimi bir fırsat penceresi açıyor. Hem yardımların ölçekli şekilde ulaşması hem de rehinelerin eve dönmesi için bir şans sunuyor” değerlendirmesini yaptı.
Sahada ise tablo farklı. Hamas, silahsızlanma şartını reddetmeye eğilimli görünüyor. Öte yandan, İsrail’in 7 Ekim 2023’teki saldırılar sonrası başlattığı operasyonlarda Gazze sağlık yetkililerine göre 66 binin üzerinde sivil yaşamını yitirdi. Trump ise cuma günü yaptığı açıklamada “25 binden fazla Hamas savaşçısının öldürüldüğünü” iddia etti.
Bu çerçevede Trump’ın “son şans” baskısı, savaşın seyrini değiştirebilecek potansiyele sahip olsa da, taraflar arasındaki uçurum kapanmadıkça anlaşmanın gerçekleşme ihtimali sınırlı görünüyor.
