ABD Başkanı Donald Trump’ın 2025 yılında uygulamaya koyduğu yüksek gümrük tarifeleri, ekonomistler ve finans çevrelerinde resesyon endişelerine yol açarken, bazı analizler bu etkilerin sınırlı kalabileceğini öne sürüyor.
Standard Chartered: Etki Sınırlı Kalabilir
Standard Chartered stratejistleri Steve Englander ve Dan Pan tarafından hazırlanan bir rapora göre, ABD ekonomisi, Trump’ın tarifelerinin olumsuz etkilerine karşı beklenenden daha dirençli olabilir. Raporda, temel Çin ithalatlarına tanınan muafiyetler, alternatif tedarik kaynaklarının bulunması ve ithalatçıların önceden stok yapmaları gibi faktörlerin, ekonomik büyüme üzerindeki olumsuz etkileri sınırlayabileceği belirtiliyor. Analistler, Çin’den ABD’ye yapılan sevkiyat hacminin önemli ölçüde düşmesine rağmen, bu seviyelerin 2023’ten yüksek ve 2024’ten sadece biraz daha düşük olduğunu, bu durumun ekonomik etkiyi GSYİH’nın %0,25 ila %0,5’i arasında sınırlayabileceğini ifade ediyorlar. Ancak, tarifelerden nicel ithalat kısıtlamalarına geçilmesinin daha zararlı olabileceği konusunda uyarıda bulunuyorlar .
Tüketici Fiyatlarında Artış ve Enflasyon Beklentileri
Trump’ın tarifeleri, 2025 yılında efektif gümrük oranını %2,5’ten yaklaşık %25’e yükselterek, çeşitli ürünlerde tüketici fiyatlarının artmasına neden oldu. UBS Global Wealth Management Baş Ekonomisti Paul Donovan’a göre, fiyat artışları kademeli değil, ani sıçramalar şeklinde gerçekleşecek ve bazı sektörlerde bu artışlar şimdiden görülmeye başlandı. Fiyat artışlarının zamanlaması ve kapsamı, ürünlerin raf ömrü ve tedarik zinciri dinamiklerine bağlı olarak değişecek. Artan fiyat algısı, tüketici beklentilerini değiştirerek enflasyonu daha da körükleyebilir. Anket verileri, beklenen enflasyonun %6,5’e yükseldiğini ve bu oranın 1981’den bu yana en yüksek seviye olduğunu gösteriyor. Tarifeler kısa vadeli enflasyona neden olabilir, ancak ekonomik büyümenin yavaşlaması nedeniyle sonunda dezenflasyona yol açabilir. Tarifeler federal gelirleri artırsa da, tüketici maliyetlerini önemli ölçüde yükseltebilir, özellikle de ithalat talebi daha yüksek maliyetli ülkelere kaydıkça. Ekonomik görünüm belirgin şekilde zayıfladı; birçok firma fiyatlarını artırdı veya politika belirsizliği nedeniyle tahminlerini geri çekti. Ford, Microsoft, Mattel ve lüks markalar gibi şirketler fiyat artışlarını duyururken, Southwest ve American Airlines gibi havayolu şirketleri 2025 rehberliklerini geri çekti .
İşgücü Piyasasında Dayanıklılık
2025 yılı Nisan ayında ABD, beklenenden daha güçlü bir şekilde 177.000 yeni iş ekleyerek, Başkan Trump’ın yeni uygulamaya koyduğu tarifelere rağmen ekonominin dayanıklılığını gösterdi. Bu rakam, Mart ayındaki 228.000 iş artışına göre bir düşüş olsa da, işsizlik oranı %4,2 seviyesinde sabit kaldı. Sağlık hizmetleri, ulaşım, finans ve sosyal yardım gibi sektörlerde büyüme gözlemlendi. Ancak, federal istihdam 9.000 kişi azaldı ve bu durum, Elon Musk’ın DOGE girişiminin etkileriyle ilişkilendirildi; Ocak ayından bu yana toplamda 26.000 federal iş kaybı yaşandı. Analistler, tarifelerin tam etkisinin işgücü verilerinde haftalar veya aylar içinde ortaya çıkabileceği konusunda uyarıyor. Nisan ayındaki güçlü rapor, Wall Street’te olumlu bir etki yarattı; Dow ve Nasdaq gibi büyük endeksler yükseldi. Federal Rezerv, ekonomik sinyalleri yakından izliyor ve faiz oranlarını değiştirmemesi bekleniyor; CME FedWatch’a göre bu olasılık %98. İşgücü piyasasındaki büyümeye rağmen, ekonomik verilerde zorluk işaretleri görülüyor: 2025’in ilk çeyreğinde GSYİH %0,3 küçüldü—bu, 2022’den bu yana en büyük düşüş—ve bu durum, şirketlerin tarifelerden önce ithalatı hızlandırması nedeniyle %41,3’lük bir ithalat artışına bağlanıyor. Birçok işletme, potansiyel milyarlarca dolarlık etkiler ve azalan tüketici güveni nedeniyle tahminlerini askıya aldı .
Federal Rezerv’in Tarife Belirsizliği Karşısındaki Tutumu
8 Mayıs 2025 tarihinde Federal Rezerv, Başkan Donald Trump’ın agresif tarife politikalarından kaynaklanan önemli belirsizlikler nedeniyle ABD faiz oranlarını üst üste üçüncü toplantıda sabit tutma kararı aldı. Nisan ayındaki güçlü istihdam verilerine rağmen, Fed, artan işsizlik ve enflasyon risklerine dikkat çekerek, yeni ticaret vergilerinin ekonomik etkilerini değerlendirme ihtiyacını vurguladı. Başkan Jay Powell, bu tarifelerin Fed’in çift yönlü hedeflerine zorluk oluşturduğunu kabul etti ve ekonomik görünümdeki belirsizliğe dikkat çekti. Başkan Trump, Fed’in temkinli yaklaşımını açıkça eleştirerek, faiz indirimleri için baskı yapıyor. Bu arada, küresel gerilimler ve ticaret gelişmeleri devam ediyor; Trump, Birleşik Krallık ile bir ticaret anlaşması duyurmaya hazırlanıyor ve Hindistan ile Pakistan arasında arabuluculuk teklif ediyor. Piyasa analistleri, potansiyel stagflasyon ve ABD’de bir resesyon konusunda endişeli, ancak bazı sektör liderleri, ticaret sorunlarının çözüleceği konusunda iyimserliğini koruyor. Fed’in veri odaklı stratejisi, büyük ölçüde ticaret üzerindeki yürütme eylemleriyle şekillenen çalkantılı bir politika ortamında dikkatle izleniyor .
Sonuç
Başkan Trump’ın tarifeleri, ABD ekonomisinde önemli belirsizlikler ve potansiyel zorluklar yaratmış olsa da, temel Çin ithalatlarına tanınan muafiyetler, alternatif tedarik kaynaklarının bulunması ve dayanıklı bir işgücü piyasası gibi faktörler, beklenen olumsuz etkileri hafifletebilir. Ancak, uzun vadeli etkiler henüz tam olarak görülmediğinden, ekonomik göstergelerin sürekli izlenmesi, bu ticaret politikalarının tam etkisini değerlendirmek için önemlidir.
