Türkiye’de stopaj vergisi, vergi gelirlerinin önemli bir kısmını oluşturmaktadır. Stopaj vergisi uygulaması, devletin gelirini artırmaya yönelik önemli bir mekanizmadır. Bu rehber, stopaj vergisinin ne olduğunu, nasıl işlediğini ve 2025 yılı için güncel oranlarını ele alacaktır.
Stopaj Vergisi Tanımı
Stopaj vergisi (tevkifat vergisi), bir ödeme yapıldığında, ödemeyi yapan taraf tarafından vergi tutarının kaynağında kesilip devlete ödenmesini ifade eder. Bu uygulama, vergi mükelleflerinin beyanname verirken vergi hesap sürecini kolaylaştırır ve devletin tahsilatını garantiler.
Önemli Özellikleri
- Kaynakta Kesinti:
Ödeme yapıldığında, belirlenen stopaj oranı kadar eşyanın değeri üzerinden kesilir. Örneğin, bir şirket serbest meslek sahibi bir grafikerin 1.000 TL’lik faturalandırmasında %15’lik stopaj uygulanıyorsa, 150 TL’lik vergi kesilir ve grafiker sadece 850 TL alır. - Kimler Uygular?:
- Şirketler,
- Kamu kurumları,
- Belediyeler,
- Noterler, bankalar gibi finansal kurumlar.
- Hangi Ödemelere Uygulanır?:
- Kira gelirleri,
- Serbest meslek kazançları,
- Yönetim kurulu ücretleri,
- Menkul kıymet faizleri (hisse senedi, tahvil) ve diğer bazı ödemeler.
- Avantajları:
- Devlete tahsilat garantisi sağlar.
- Ödeme alan kişi için vergi yükümlülüğünü hafifletir.
- Vergi kaçakçılığını önler.
- Stopaj Oranları (2025):
2025 yılında stopaj vergisi oranları değişiklik göstermektedir. 2025 yılı itibarıyla uygulanacak olan stopaj vergisi oranları şu şekildedir:| Gelir Türü | Stopaj Oranı |
|———————————-|————–|
| Ücretler | %15-40 (Progresif dilimler) |
| Serbest Meslek Kazançları | %20 |
| Kira Gelirleri | %20 |
| Menkul Sermaye İratları | |
| – TL Mevduat Faizi | %10 |
| – Döviz Mevduat Faizi | %7.5 |
| – Hazine Bonosu/Tahvili | %5 |
| – Repo Geliri | %10 |
| Dividan Gelirleri | %15 |
Döviz Mevduatında Stopaj Vergisi
Döviz mevduatı üzerinden alınan stopaj vergisi, vadesine göre değişiklik göstermektedir:
- Vadesi 6 aya kadar olan döviz mevduatlarından %10,
- Vadesi 1 yıla kadar %7.5,
- Vadesi bir yıldan uzun olan mevduatlardan %5.
Bu oranlar, Türk lirasının değer kaybına karşı tasarrufları teşvik etmek amacıyla oluşturulmuştur.
Örnek Senaryolar
- Kira Ödemesi: 5.000 TL kira ödeyen bir kiracı, %20 stopaj oranıyla 1.000 TL’yi vergi dairesine yatırır ve ev sahibine 4.000 TL öder.
- Serbest Meslek Ücreti: Bir avukatın 10.000 TL’lik faturasını ödeyen bir şirket, %20 stopajla 2.000 TL’yi keser. Avukata 8.000 TL ödenir ve kesilen tutar vergi dairesine bildirilir.
İstisnalar
Belli tutarların altındaki ödemelerde stopaj uygulanmayabilir. Örneğin, yıllık 10.000 TL altındaki serbest meslek kazanımları stopaj dışıdır.
Neden Önemlidir?
Stopaj vergisi, devletin nakit akışını güçlendirir ve vergi kaybını önleyerek ekonomik sürdürülebilirliği destekler. Ayrıca, ödeme yapan tarafın vergi sorumluluğunu belirleyerek vergi yükümlülüğünü daha etkili hale getirir.
Kaynaklar:
- Gelir Vergisi Kanunu (GVK) Md. 94-109
- 2025/11499 Sayılı BKK (Stopaj Oranları)
- Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Verileri
