🧭 BS Ekonomi – Derin Gündem | Kafkasya’da Diplomatik Fırtına
İki kardeşin ölümüyle başlayan olaylar zinciri, Rusya ile Azerbaycan arasında yıllardır kurulan kırılgan dengeyi tehdit eder hale geldi. Yekaterinburg’da gözaltında hayatını kaybeden Huseyn ve Ziyaddin Safarov kardeşler, Moskova ile Bakü arasında şu ana dek en sert krizi tetikledi. Diplomatik dil gerildi, devlet ajansları kapatıldı, kültürel ilişkiler askıya alındı.
🔍 Olayın Perdesi: Faili Meçhul Cinayet Soruşturması mı, Etnik Baskı mı?
Rus yetkililer, cinayetleri eski mafya dosyaları kapsamında ele aldı. Safarov kardeşlerden birinin “kalp yetmezliği” nedeniyle öldüğü iddia edildi. Ancak Azerbaycan makamları, olayın yalnızca bir gözaltı değil, “ağır işkence ve kasıtlı öldürme” olduğunu duyurdu. Azerbaycan Başsavcılığı ve medya organları, Rusya’yı şovenist baskı politikaları uygulamakla suçladı.
🇦🇿 Bakü: Yalnızca Notayla Kalmadı, Fiilen Savaşa Girdi
Azerbaycan yönetimi bu kez yalnızca diplomatik tepkiyle yetinmedi:
- Sputnik Bakü ofisine baskın yapıldı, yöneticileri gözaltına alındı.
- Sekiz Rus vatandaşı uyuşturucu kaçakçılığı suçlamasıyla tutuklandı.
- Tüm Rus kültürel etkinlikler ve üst düzey ziyaretler iptal edildi.
- Devlet ajansı Azertac, Rusya’nın iç politikasını “1930’lar Almanyası”na benzetti.
Bu tepkiler, Bakü’nün sadece sembolik değil, stratejik rest çektiği anlamına geliyor.
🧭 Arka Plan: Müttefiklikten Açık Gerilime
2022’de imzalanan “müttefiklik etkileşimi bildirisi”, aslında Rusya’nın Güney Kafkasya’daki nüfuzunun sembolüydü. Fakat Ukrayna işgaliyle birlikte, Azerbaycan–Rusya ilişkileri sert biçimde değişti.
- 2023: Karabağ operasyonu sonrası Rus barış güçleri bölgeden çekildi.
- Aralık 2023: Azerbaycan Havayolları uçağı Rus hava savunması tarafından düşürüldü – 38 ölü.
Bu süreç, Moskova’nın Bakü üzerindeki kontrolünü kaybettiğini gösteriyor.
🧠 Shiriyev Yorumu: “Putin Belarus İstiyor, Aliyev Türkiye Modeli”
Carnegie uzmanı Zaur Shiriyev’e göre, Rusya “Belarus tipi sadakat” bekliyor; Azerbaycan ise “herkesle eşit ilişki isteyen pragmatik oyuncu”. Bu fark, krizin özünü oluşturuyor.
“Aliyev iç siyasette mutlak hakim. Bu gücü Putin’le bile paylaşmaya niyeti yok.” – Ali Karimli
🧩 Yalnızca Siyasi Değil, Ekonomik Bir Kriz de Olabilir
Rusya için Azerbaycan, sadece diplomatik değil, lojistik ve ekonomik açıdan da stratejik:
- Kuzey-Güney ticaret koridorunun kilit noktası.
- Azerbaycan diasporası, Rus ekonomisinde önemli sermaye sahibi.
- Alışveriş zincirleri, petrol yatırımları, banka ilişkileri gibi pek çok kanal hâlen açık.
Dolayısıyla ilişkilerin tamamen kopması ne Bakü’nün ne Moskova’nın çıkarına değil.
🔥 Peskov ve Zakharova’dan Yumuşatma Çabası – Ama Tetikte Bir Kremlin
Kremlin Sözcüsü Dmitry Peskov, Ukrayna’yı işaret ederek “dış müdahale” uyarısı yaptı. Zakharova ise “ilişkiler dostanedir, ama provoke edilmemeli” dedi.
→ Diplomatik dil yumuşak ama alan daralıyor.
🎯 BS Ekonomi Yorumu:
Bu kriz, yalnızca iki kardeşin ölümüyle sınırlı değil. Ortada, Rusya’nın etkisini kaybettiği bir coğrafyada yeniden pozisyon alma çabası var. Azerbaycan, Türkiye desteğiyle bağımsız hareket alanını genişletmeye çalışıyor. Moskova ise bu meydan okumayı doğrudan değil, örtülü biçimde yanıtlıyor.
📍 Sonuç: Yekaterinburg’da ölen kardeşler, sadece adli bir vaka değil; jeopolitik bir fay hattının işaretçisi.
