Ukrayna’daki savaşı sona erdirmek için ABD ve Rusya arasında Riyad’da yapılan ilk tur görüşmelerde Moskova’nın, NATO güçlerinin Doğu Avrupa’dan çekilmesini talep ettiği öne sürüldü. Bu iddia, bölgede ve diğer Avrupa başkentlerinde endişeye yol açtı. Romanya Cumhurbaşkanlığı yetkilisi Cristian Diaconescu, ABD heyetinin bu talebi reddettiğini ancak ilerleyen dönemde Washington’un Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e taviz verebileceğine dair garantinin bulunmadığını söyledi.
“Her An Değişebilir” Uyarısı
Romanya Cumhurbaşkanı Ilie Bolojan’ın savunma ve ulusal güvenlik danışmanı olan Diaconescu, Trump yönetiminin Ukrayna lideri hakkında sert açıklamalar yapmasının ve henüz görüşmeler başlamadan Rusya’ya bazı tavizler vermeye hazır olduğuna dair işaretler göstermesinin süreci belirsizleştirdiğini belirtti. Riyad’daki görüşmelerde Rusya heyetinin “Amerikalıları ikna edemediğini” ifade eden Diaconescu, gelecek hafta İngiltere ve Fransa liderlerinin Washington ziyaretiyle Trump’ı Doğu Avrupa’dan geri çekilmeme konusunda ikna etmeye çalışacaklarını dile getirdi.
Trump yönetiminin son günlerde Ukrayna’nın NATO üyeliğini dışlayan açıklamalarda bulunması ve Rusya ile ilişkilerin “normalleşebileceği” sinyallerini vermesi, İttifak’ın doğu kanadındaki ülkelerde rahatsızlığa yol açıyor. Bölgeden üst düzey bir yetkili, Washington’ı birçok kez bilgilendirmelerine rağmen Trump’a bu mesajların ne ölçüde ulaştığından emin olmadıklarını belirterek, “Rusya’nın Ukrayna’yı kullanarak ABD’yi bir tuzağa çekebileceğinden hâlâ endişeliyiz,” dedi.
Putin’in “Eski Sovyet Bloku” Hedefi
Putin’in uzun zamandır, İkinci Dünya Savaşı sonrasında Yalta Konferansı’yla belirlenen ve Sovyetler Birliği’ne geniş bir nüfuz alanı sağlayan düzeni yeniden kurmak istediği biliniyor. NATO’nun doğu kanadında yer alan eski Sovyet ve Doğu Bloku ülkelerinden askerî varlığını çekmesi de Putin’in, Ukrayna’ya 2022’deki kapsamlı saldırısından önce ABD’den talep ettiği ana maddelerden biriydi.
Trump’ın Açıklamaları ve Avrupa’daki Kaygılar
Trump’ın, Ukrayna’nın NATO’ya katılma arzusunun Rusya’nın işgaline gerekçe oluşturduğu şeklindeki Kremlin tezini tekrarlaması ve Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’i “seçimsiz bir diktatör” olarak nitelemesi özellikle Orta ve Doğu Avrupa başkentlerinde tepkiyle karşılandı. Washington’daki erken barış müzakerelerinin dışında tutulduklarını hisseden Avrupa ülkeleri, güvenlikleri konusunda daha da kaygılı.
Romanya: “Cehennemin Eşiğine Dönüş Olabilir”
Diaconescu, genç Avrupalı nesillerin Demir Perde dönemini hatırlamadığını anımsatarak, “Bu noktadan geri dönüş, benzin kuyrukları, yoksulluk, hastanelerde kötü koşullar, ısınma sorunu ve liderin saatlerce övüldüğü televizyon programları gibi sahneleri geri getirebilir,” uyarısında bulundu. Romanya’daki bir savunma analisti ise Avrupa’nın 1938 Münih Anlaşması’nın acı deneyimlerini unutmadığını belirterek, kıtanın güvenlik düzeninin tekrar tehlikeye atılmasına izin verilmeyeceğini söyledi.
Polonya ve Diğerleri Ne Diyor?
Polonya Hükümeti, ABD’nin askerî varlığını geri çekmesi gibi bir olasılığı ciddiye almadıklarını açıklasa da, Trump’ın Rusya ile yürüttüğü müzakereler Polonya’daki siyaset sahnesinde endişe yaratmış durumda. Özellikle yaklaşan seçim öncesi, Washington’la yakın müttefiklik ilişkisine vurgu yapan sağ partilerde dahi, “Trump bugün Ukrayna’yı Rusya’ya bırakırsa, yarın Baltık ülkelerini veya Polonya’yı da bırakabilir” endişesi dile getiriliyor.
“Son Ana Kadar Mücadele”
Romanya Cumhurbaşkanı Bolojan’ın, Fransa lideri Emmanuel Macron ile Paris’te bir araya gelerek Avrupa’nın Washington’a ileteceği mesajı güçlendirmeyi hedeflediği belirtiliyor. Diaconescu, “Bu konuda son ana kadar mücadele edeceğiz,” sözleriyle, Avrupa’nın Doğu Avrupa’daki NATO varlığını koruma konusundaki kararlılığını vurguladı. (Kaynak)
