-Norveç’in varlık fonu değeri 20 trilyon Norveç kronuna ulaştı, bu da kişi başına yaklaşık 3,5 milyon kron (yaklaşık 321.000 dolar) etmektedir.
– Fon portföyünün %70’inden fazlası küresel hisse senetlerine, yaklaşık %27’si sabit getiriye (tahvil), geri kalanı gayrimenkul ve yenilenebilir enerji projelerine yönlendirilmiş durumda.
– Fon kurulurken politikası, petrol gelirlerini tüketmek yerine uzun vadeli yatırım araçlarına aktarmak, böylece petrol çağı sona erdiğinde servetin korunması üzerine kurulmuş.
Norveç’in Varlık Fonu Modeli: Kaynağı Petrol, Amacı Gelecek
Norveç gibi görece küçük nüfuslu bir ülke, petrol ve doğalgaz gelirlerini tüketmek yerine dünyanın en büyük devlet varlık fonlarından birine dönüştürdü. 2024 yılı itibarıyla fonun piyasa değeri yaklaşık 19.800 milyar kron seviyesine yükselmiş durumda, bu da halk başına yaklaşık 3,5 milyon kron değerinde servet anlamına geliyor.
Fonun yatırım stratejisi oldukça çeşitlenmiş: %70’ten fazlası hisse senetlerinde, yaklaşık %27’si tahvillerde, küçüğü de gayrimenkul ve yenilenebilir enerji projelerinde değerlendiriliyor. Fon, sadece Norveç ekonomisini ısıtmamak amacıyla neredeyse tamamen yurtdışı varlıklarda konumlanıyor.
Bu yaklaşımın temel mantığı şu: Petrol üretimi sınırlı bir kaynak; bir gün bitebilir ya da gelirleri düşebilir. Bu yüzden elde edilen gelirlerin büyük kısmı bugünkü tüketim yerine finansal varlıklara aktarılmalı ki gelecek nesiller de bundan fayda sağlasın. Norveç’in “bütçe kuralı” (Handlingsregelen) bu stratejiyi destekler şekilde, fonun reel getirisinin yaklaşık %3’ünün yıllık kamu bütçesine aktarılabileceği limitler koyuyor.
Fon performansı da dikkat çekici: 2024 yılında teknoloji hisselerindeki güçlü ralli sayesinde fon %13 getiri elde etti. Ayrıca 1998’den bu yana yıllık bileşik getiri ortalaması yaklaşık %6,44 seviyesinde.
Sonuç olarak Norveç, doğal kaynaklarını kısa vadeli tüketim yerine uzun vadeli finansal varlıklara dönüştürerek sermayesini koruma ve büyütme stratejisi geliştirdi. Bu model, kaynak gelirlerine dayalı ekonomiler için “hayat sigortası” niteliği taşıdı.
