Doların gücünün yalnızca petrole dayandığı iddiaları yeniden gündemde. Eski başkan Trump’ın Suudi Arabistan ziyareti sonrası “Petrodolar 2.0” tartışmaları alevlenirken, bu teorilere birinci elden tanıklık etmiş finansçı Martin Armstrong, “Bu sadece bir komplo teorisi, rakamlar her şeyi anlatıyor” diyerek iddialara net bir yanıt verdi.
“Doları Ayakta Tutan Petrol Değil”
Armstrong, dünya ticaretinin yalnızca %8-10’unun petrol ve petrol ürünlerinden oluştuğunu vurguladı. 2022 verilerine göre dünya genelinde 25 trilyon dolarlık mal ticareti yapılırken, bunun yalnızca yaklaşık 2,5 trilyon doları petrol ve türevlerinden oluştu. OPEC’in bu ticaretteki payı ise %40 civarında; yani tüm küresel petrol ihracatının yarısından az.
Suudi Arabistan özelinde konuşan Armstrong, ülkenin 2023’te günlük ortalama 7 milyon varil petrol sattığını ve bu satışlardan yaklaşık 211 milyar dolar gelir elde ettiğini belirtti. Bu miktar, küresel ticaretin sadece %0,0084’üne denk geliyor. Armstrong, “Petrolün doları desteklediğini söylemek, istatistikleri görmezden gelmektir” dedi.
Nixon-Suudi Arabistan Anlaşması: Bir Petrol Krizi Çözümüydü
1974’te Nixon yönetiminin Suudi Arabistan’la yaptığı “gizli anlaşma” da sıkça yanlış yorumlanıyor. Armstrong’a göre bu anlaşma doların gücünü sağlamak için değil, 1973 Petrol Ambargosu’nu çözmek için yapıldı. O dönem OPEC ülkeleri dünya ticaretinin yalnızca %13’ünü oluşturuyordu. Petrol fiyatlarının dört katına çıkması, bu oranı geçici olarak artırmıştı.
“Petrodolar 2.0” Söylemi: Derin Devletin Oyunu mu?
Armstrong, Trump’ın Suudi Arabistan ziyareti sonrası ortaya atılan “Petrodolar 2.0” söyleminin arkasında, 1970’lerden beri doların çöküşünü bekleyen “dolar düşmanları” olduğunu savunuyor. Bu kesimin, küresel sermaye akışlarını hiç anlamadığını, sadece ABD içinden bakarak yorum yaptığını belirtti. “50 yıldır her seferinde yanıldılar, hâlâ dinleyen var” diyerek bu analistleri sert şekilde eleştirdi.
“OPEC’in Parası İsviçre’de Yönetiliyordu”
Armstrong, 1980’lerde OPEC’in tüm parasının İsviçre’nin Cenevre kentinde yönetildiğini ve bu süreçte Suudi Arabistan petrol bakanının Gstaad’da evi olduğunu hatırlattı. “O dönemde OPEC toplantılarına telefonla katıldım, hoparlöre bağlarlardı. Bu işin içindeydim; dışarıdan komplo yazanlardan değilim” dedi.
Yuanla Petrol Satılsa Ne Olur?
Armstrong’a göre petrolün dolar dışında bir para birimiyle fiyatlanması dünya ekonomisinde köklü bir değişiklik yaratmaz: “Petrolü yuanla fiyatlasalar bile, sermaye akışlarını, ticaret dengelerini ve güvenli liman ihtiyacını değiştirmez. Dolar hâlâ dünyadaki en büyük likit varlık olmaya devam ediyor.”
Armstrong, Petrodolar 2.0 gibi söylemlerin finansal gerçeklikten uzak olduğunu ve yalnızca politik korkularla körüklenen bir efsane olduğunu vurguluyor. Onun bakışına göre doların gücü, petrole değil; küresel yatırımcıların güveni, ABD’nin hukuki ve finansal altyapısı ile sermaye akışlarındaki merkezi rolüne dayanıyor.
