ABD’de iş dünyası ve siyaset sahnesi, Elon Musk ve Donald Trump arasındaki sert gerilimle çalkalanıyor. Geçmişte işbirliği ve ortak projelerle anılan ikili, son haftalarda kamuoyuna açık bir kavgaya tutuştu.
İlk kıvılcım, Trump’ın “One Big Beautiful Bill” adını verdiği dev vergi ve harcama paketine Musk’ın sert tepkisiyle patladı. Musk, bu paket için “iğrenç bir rezalet” ifadesini kullandı ve “Bu yasa, federal bütçe açığını 2,5 trilyon dolar artıracak” dedi. Musk ayrıca tasarının kendisine önceden gösterilmediğini ve Kongre’den alelacele geçirildiğini ileri sürdü.
Trump ise bu eleştirilere, “Musk beni hayal kırıklığına uğrattı” yanıtını verdi. Ardından da Musk’ın devletten aldığı sübvansiyon ve sözleşmelerin iptal edilebileceğini ima ederek, “Onun devletten nemalanan sözleşmelerini tek tek gözden geçiririm” dedi.
Gerginlik bu açıklamalarla sınırlı kalmadı. Musk, Trump’ın adının Jeffrey Epstein belgelerinde geçtiğini iddia ederek “Trump, Epstein belgelerinde adı geçtiği için bu belgeler kamuoyuna açıklanmıyor” dedi. Bu iddia, siyasi arenada büyük yankı uyandırdı ve konunun hem kamuoyunda hem de siyasi kulislerde geniş yer bulmasına neden oldu.
Trump, Musk’ın Epstein iddialarına doğrudan yanıt vermese de çevresinden gelen mesajlar, iddiaların “asılsız ve karalama amaçlı” olduğu yönündeydi. Ancak Musk’ın bu iddiaları ortaya atmasının ardından Tesla hisselerinde büyük düşüş yaşandı ve şirketin piyasa değeri bir günde yaklaşık 150 milyar dolar eridi.
Musk, yaşanan sert düşüş sonrası “Ben olmasam Trump seçimi kaybederdi” diyerek tansiyonu daha da yükseltti. Trump ise Musk’a “Şu an devletin sağladığı milyarlarca dolarlık sözleşmelerin sahibi olduğunu unutma” diyerek adeta açık bir tehditte bulundu.
Gözler, iki isim arasında bugün gerçekleşmesi beklenen telefon görüşmesine çevrildi. Görüşmede Epstein belgelerinin kamuoyuna açıklanması ve devletten alınan sözleşmeler gibi tartışmalı konuların ele alınması bekleniyor.
Elon Musk’ın Trump İçin Yaptıkları
🔹 1️⃣ Beyaz Saray İş Konseyi Katılımı
Trump’ın başkanlık döneminde kurduğu İş Konseyi’nde (Business Advisory Council), Elon Musk da yer aldı. Bu konsey, başta vergi reformu ve ekonomik büyüme olmak üzere iş dünyasının sorunlarının Beyaz Saray’a aktarılması ve politika önerilerinin geliştirilmesi amacıyla toplanıyordu. Musk, bu konseyde aktif olarak görev aldı ve Trump’ın iş dünyasına yönelik politikalarına katkıda bulundu. Bu adım, Trump yönetimiyle Musk arasında doğrudan bir temas kanalı açtı ve Musk’ın yönetimle yakın çalıştığını gösterdi.
🔹 2️⃣ ABD’de Yatırım ve İstihdam Yaratma
Musk’ın Kaliforniya’daki Tesla fabrikası (Fremont) ve Nevada’daki Gigafactory yatırımları, ABD’de on binlerce kişiye istihdam sağladı. Bu yatırımlar, Trump’ın “Amerikan işçisine iş sağlama” ve “üretimi ABD’ye getirme” politikalarına dolaylı destek olarak görüldü. Musk, özellikle Gigafactory’nin açılışında ABD iş gücünü ön plana çıkardı ve Trump’ın yerli istihdam politikalarına katkıda bulundu.
🔹 3️⃣ Gümrük Tarifeleri ve Yerli Üretim
Her ne kadar Musk Çin’e yönelik yüksek tarifelere karşı çıksa da, Tesla’nın ABD içindeki üretimi artırması ve yeni modellerin (örneğin Model Y) büyük oranda ABD’de üretilmesi, Trump’ın yerli üretimi artırma hedefiyle örtüştü. Musk, ABD pazarında üretimi güçlendirme hamleleriyle dolaylı olarak Trump’ın ticaret ve sanayi politikalarına katkıda bulundu.
🔹 4️⃣ Uzay Ajansı İşbirliği ve Savunma Sözleşmeleri
Trump yönetimi, uzay programına stratejik önem atfederek NASA ve Pentagon’un bütçelerini artırmış ve özel sektörle işbirliğini teşvik etmişti. Musk’ın SpaceX şirketi, Falcon 9 ve Falcon Heavy roketleriyle NASA astronot taşımacılığında öncü rol oynadı. Ayrıca Pentagon’un uydu fırlatma ihalelerinde SpaceX, Trump döneminde önemli sözleşmeler kazandı. Bu işbirliği, ABD’nin uzaydaki liderliğini sürdürme hedefiyle paralellik gösterdi.
🔹 5️⃣ Ticari Elektrikli Araç Teşvikleri ve Lobi Çalışmaları
Musk, federal elektrikli araç vergi kredilerinden faydalanarak Tesla’nın satışlarını destekledi. Trump yönetimi, bazı eyaletlerde teşviklerin kısıtlanması veya kaldırılması yönünde adımlar atsa da, federal düzeyde doğrudan müdahalede bulunmadı. Musk ise bu teşviklerin devamı için perde arkasında lobi faaliyetleri yürüttü ve Trump’a bu konuda dolaylı baskı uyguladı.
🔹 6️⃣ Siyasi Denge Stratejisi ve Dışarıdan Sinyaller
Musk, kamuoyuna doğrudan Trump destekçisi gibi görünmemeye özen gösterse de, bazı röportajlarda “Trump’ın ekonomi politikalarının büyümeyi desteklediğini” ifade etti. Bu açıklamalar, özellikle Cumhuriyetçi seçmenler arasında Musk’ın Trump’a mesafeli ama sempati duyan bir iş insanı olarak algılanmasına yol açtı.
🔹 7️⃣ Kamuoyunda Yatıştırıcı Mesajlar ve Diyalog Çağrıları
Musk, bazı tartışmalı konularda Trump’ı doğrudan eleştirmek yerine “diyalog önemli” ve “devletle çalışmak gerek” şeklinde açıklamalar yaparak gerginliği azaltmaya çalıştı. Bu tutum, Trump yönetimiyle iş dünyası arasında köprü görevi görmesine olanak tanıdı.
🔹 8️⃣ Devlet Sübvansiyonları ve Sözleşmeler
Trump döneminde Tesla ve SpaceX, devlet destekli bazı projelerden doğrudan veya dolaylı olarak yararlandı. Özellikle NASA ve Savunma Bakanlığı ile yapılan fırlatma sözleşmeleri, Trump’ın “ABD şirketlerini destekleyelim” politikasına katkı sağladı. Musk, bu sözleşmeler sayesinde SpaceX’in gelir tabanını güçlendirdi ve ABD’nin uzay programında özel sektörün rolünü büyüttü.
🔹 9️⃣ Yeni Enerji Politikalarına Dolaylı Katkı
Trump’ın fosil yakıtları destekleyen politikalarına rağmen, Musk’ın elektrikli araç ve güneş enerjisi yatırımları (Tesla Solar Roof ve Powerwall gibi ürünlerle) ABD’de enerji çeşitliliğine katkıda bulundu. Bu adımlar, Trump yönetiminin enerji politikasını tamamen fosil yakıta bağımlı göstermemek adına bir çeşit “yeşil vitrin” etkisi yarattı.
🔹 10️⃣ Küresel Ticaret ve Rekabet Açıklamaları
Musk, Çin ile ABD arasındaki ticaret savaşına zaman zaman tepki gösterse de, Trump’ın “Çin’e karşı daha güçlü durmamız lazım” şeklindeki açıklamalarına “adil rekabet önemli” diyerek destek verdi. Bu açıklamalar, Trump’ın Çin’e karşı sert tavrına zemin hazırlayan görüşlerden biri olarak yorumlandı.
