BS EKONOMİ | Derin Devlet Dosyası
Washington merkezli araştırmacı gazetecilerin ve kongre arşivlerinin ortak çalışması sonucu kamuoyuna açıklanan yeni belgeler, 20. yüzyılın en tartışmalı siyasi cinayetine dair karanlıkta kalan önemli bir detayı gün yüzüne çıkardı: CIA’in bir görevlisi, Başkan John F. Kennedy suikastından önce Lee Harvey Oswald ile irtibat halindeydi.
Ortaya çıkan bu bilgi, uzun yıllardır resmi olarak reddedilen ve “spekülatif” olarak nitelendirilen CIA–Oswald bağlantısının artık yalnızca komplo teorisi düzeyinde kalmadığını kanıtlıyor.
Belgelerde Ne Var?
1963 yılında görevde bulunan CIA yetkilisi George Joannides, gizli ve CIA destekli bir Küba karşıtı grup olan DRE (Directorio Revolucionario Estudiantil) ile doğrudan irtibatlıydı. Söz konusu belgeler, Joannides’in bu grubu o dönem doğrudan yönettiğini ve Lee Harvey Oswald’ın suikasttan önce DRE üyeleriyle birden fazla temasta bulunduğunu gösteriyor.
Daha çarpıcısı: Joannides’in bu rolü, 1970’ler ve 1990’lardaki kongre soruşturmalarında bilinçli şekilde gizlenmiş. Yani CIA, kendi görevlisinin Kennedy suikastı ile dolaylı da olsa temas halinde olduğunu bilerek saklamış.
Tarih Yeniden Yazılıyor
Amerikan Kongresi’nin ve bağımsız araştırmacıların 60 yılı aşkın süredir suikasta dair yürüttüğü soruşturmalarda hep “bağımsız aktör” olarak kabul edilen Oswald, artık yalnızca bireysel bir fail olarak değil, daha büyük bir jeopolitik denklemde manipüle edilen bir parça olarak görülmeye başlanabilir.
DRE’nin o dönem CIA tarafından aylık 25.000 dolarlık gizli bütçeyle desteklenmesi, bu ilişkinin sadece operasyonel değil, stratejik bir boyutu olduğunu gösteriyor. Küba Devrimi sonrası, Kennedy’nin Latin Amerika politikaları CIA içinde yoğun muhalefetle karşılaşmış; bazı kliklerin Kennedy’nin “yumuşak yaklaşımlarını” zayıflık olarak gördüğü biliniyor.
Neden Şimdi Açığa Çıktı?
Belgelerin yayımlanması, 2023 yılında yürürlüğe giren ve istihbarat belgelerinin şeffaflaştırılmasını zorunlu kılan “President John F. Kennedy Assassination Records Collection Act” kapsamında gerçekleşti. Arşivlerin açıklanmasını uzun süredir engelleyen CIA’nin yeni yönetimi, kamuoyu baskısı ve senato denetimleri sonrası belgeleri yayınlamak zorunda kaldı.
Bu durum, istihbarat kurumları ile yürütme organı arasındaki güç dengesinin yeniden tartışılmasına neden oldu. “Derin devlet” kavramı, ABD’de bir kez daha siyasi ve hukuki platformlarda meşru bir tartışma konusu haline geliyor.
Peki Bundan Sonra Ne Olur?
- Kongre yeniden harekete geçebilir. Özellikle Temsilciler Meclisi’ndeki bazı isimler, Joannides’in rolünü gizleyen üst düzey CIA yetkililerinin sorgulanması gerektiğini savunuyor.
- Kennedy ailesi açıklama bekliyor. Suikast sonrası yıllardır bilgi karartmalarına karşı mücadele eden Kennedy ailesi mensupları, bu gelişmenin ardından CIA’den resmi özür ve açıklama talep etti.
- Kamuoyunun güveni zedelendi. ABD vatandaşlarının federal kurumlara duyduğu güven, son yıllardaki düşüş eğilimini bu gelişmeyle birlikte daha da derinleştirebilir.
BSekonomi Yorumu:
Kennedy suikastı yalnızca bir tarihsel olay değil; Amerikan yönetim sistemi içinde hesap verilebilirlik, şeffaflık ve kurumsal denetim açısından bir test vakasıdır. CIA’in onlarca yıl boyunca bilgi saklaması, bugünün istihbarat reformlarını daha acil ve kaçınılmaz kılıyor. Joannides belgesi, sadece bir detay değil; bir devrin yeniden sorgulanmasının kapısını aralayan anahtar olabilir.
🗓 BS Ekonomi | Temmuz 2025
