Ab-İran ve Rusya-Ukrayna görüşmeleri önümüzdeki günlerde İstanbul’da gerçekleşecek.
Küresel diplomasi trafiği yeniden İstanbul’a taşınıyor. Ukrayna ile Rusya arasındaki barış müzakerelerinin üçüncü turunun, İran ile Avrupa ülkeleri arasında yürütülen nükleer görüşmelerle aynı haftaya denk gelmesi, Türkiye’nin diplomatik pozisyonunu yeniden jeopolitik merkez haline getiriyor.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, önümüzdeki hafta Rusya ile üçüncü tur barış görüşmelerinin yapılmasını teklif etti. Rus haber ajansı TASS’a göre, bu yeni tur görüşmelerin İstanbul’da gerçekleştirilmesi planlanıyor. Tarih henüz netleşmemiş olsa da diplomatik kaynaklar, hazırlıkların başladığını aktarıyor.
Eş zamanlı olarak, 25 Temmuz Cuma günü ise İran ile İngiltere, Fransa ve Almanya (E3) arasında, 2015 tarihli nükleer anlaşmaya dönüş sürecini canlandırmaya yönelik görüşmeler İstanbul’da yapılacak. Taraflar, geçtiğimiz Mayıs ayında yine İstanbul’da dışişleri bakan yardımcıları düzeyinde bir araya gelmişti.
İran’ı bu turda, Dışişleri Bakan Yardımcıları Mecid Tahtrevançi ve Kazım Garibabadi temsil edecek. Avrupa ülkeleri ise anlaşmanın çökmesini engellemek ve “snapback” mekanizmasını uygulamaya koymadan önce diplomatik kanalları son kez zorlamak istiyor.
Nükleer Masa ve Barış Görüşmesi Aynı Şehirde: Zamanlama Tesadüf Değil
İran ile yürütülen görüşmelerin hassasiyeti, İsrail’in 13 Haziran’da başlattığı saldırılar sonrasında kesilen nükleer diplomasi sürecinin yeniden canlanma çabası olarak öne çıkıyor. İran, 2015’te kaldırılan BM yaptırımlarının tekrar devreye alınabileceği “tetik mekanizması” (snapback) konusunda Avrupa ülkelerine güvensizlik besliyor. Bu mekanizmanın süresi 18 Ekim’de sona erecek.
Eğer çözüm üretilemezse, Avrupa’nın BM yaptırımlarını yeniden devreye sokması gündeme gelebilir. Bu da sadece diplomatik kriz değil, petrol fiyatları, ticaret sigortaları, enerji arzı ve bölgesel güvenlik yatırımları açısından da sert dalgalanmalara neden olabilir.
BS Ekonomi Perspektifiyle: İstanbul’un Stratejik Diplomasisi
Türkiye, aynı haftada hem Avrupa-Rusya-Ukrayna savaşı hem de İran nükleer dosyası gibi iki yüksek riskli başlıkta diplomasiye ev sahipliği yaparak, jeopolitik arenada yeniden “denge kurucu arabulucu” rolünü güçlendiriyor.
İstanbul’un tercih edilmesi, hem tarafsızlık algısına hem de Türkiye’nin sahip olduğu lojistik güvenlik kapasitesine işaret ediyor.
Bu gelişme, enerji fiyatlarının seyrinden savunma yatırımlarına, finansal yaptırımlardan sermaye akışlarına kadar çok katmanlı etkiler yaratabilir. Uluslararası yatırımcılar için bu süreç, sadece siyasi değil; jeopolitik risk primlerini ve yatırım iştahını doğrudan etkileyen bir dinamik olarak izlenmeli.
