Gazze’de devam eden İsrail ablukası ve bombardımanlarında binlerce aile gıda, su ve ilaca erişemiyor. Her gün özellikle çocuklar arasında açlık ve yetersiz beslenmekten kaynaklı ölümler kaydediliyor. Birleşmiş Milletler (BM) kurumları yardım dağıtım alanlarını “sadist ölüm tuzakları” olarak tanımlıyor. İsrail’in açlığı bir savaş silahı olarak kullandığına dair suçlamalar yapılıyor.
Son BM raporuna göre Gazze Şeridi’ndeki gıda kıtlığı durumu 5. Seviye’ye yani “felaketle sonuçlanması muhtemel” aşamaya ulaştı.Uluslararası Kızılhaç Komitesi’nin (IPC) gıda güvenliği sınıflandırmasında bu en üst seviye ve kıtlık riski olduğu anlamına geliyor.Mayıs 2025’te yapılan bir değerlendirmeye göre, 47 bin kişi – yani Gazze Şeridi’nin nüfusunun dörtte biri – kıtlık derecesinde açlık çekerken nüfusun geri kalanı gıda kriziyle karşı karşıya.Bu acımasız gerçeklik içinde Gazzeliler iki savaş birden veriyor: Bombardımandan sağ çıkma ve hayatta kalmak için gerekli malzemelere ulaşma.BM İnsani İşler Koordinasyon Ofisi’nin (OCHA) Filistin direktörü Jonathan Whittall, kuşatma altındaki Gazze’deki durumu şu sözlerle özetliyor: “Gazze sadece açlıkla değil, hesaplı şekilde yürütülen açlıktan öldürme politikasıyla karşı karşıya.”
OCHA, UNRWA, Oxfam, Save the Children gibi uluslararası kuruluşlardan gelen tanıklıklara göre Gazze Şeridi’ndeki nüfusun yüzde 90’ından fazlası hayatta kalmak için gerekli ihtiyaç malzemelerini bulmak için savaş veriyor.Aynı raporlar binlerce çocuğun gıda ve ilaç eksikliği sebebiyle ölüm riskiyle karşı karşıya. Ve bu insani kriz planlı bir şekilde tamamen insan eliyle yaratılan bir kriz.
“Kitlesel Kıtlık: Tarihi ve Geleceği” adlı kitabında Alex de Waal, günümüzde kıtlığın çoğunlukla doğal bir gıda yoksunluğundan ziyade askeri ve siyasi kararların bir sonucu olduğunu yazıyor.BM Güvenlik Konseyi, İnsan Hakları İzleme Örgütü ve Dünya Gıda Programı raporlarına göre abluka ve açlık “sistematik bir askeri strateji” haline gelmiş durumda. Yani kıtlık savaşın bir yan etkisi değil; toplulukları yıldırmak için günlük hayatlarını mahvetmek üzerine kurulu bir strateji.İsrail amacının sivilleri cezalandırmak değil Hamas’ın gıda ve ilaç gibi kaynakları askeri amaçları için kullanarak “terörist faaliyetlerinin üstünü kapatmasını” engellemek olduğunu savunuyor.
INSS gibi bazı İsrailli araştırma kurumları, BM ve insan hakları örgütlerini eksik ve eski verilere dayanarak “yanlış bilgiler” yaymakla suçluyor.Başbakan Binyamin Netanyahu da sivillere yönelik planlı bir açlıktan öldürme politikası olduğuna dair suçlamaları reddediyor ve bunları “yalan ve iftira” olarak nitelendiriyor.İsrail ordusu, bölgeye yardım girişleri konusunda ciddi kısıtlamaları olduğunu kabul ediyor.Bunun yardımın doğru yerlerde kullanılacağından emin olmaya çalıştıklarını söyleyen ordu, yardım bekleyen sivillere ateş açma emri aldıklarına dair iddiaları reddediyor. 2018’de kabul edilen BMGK 2417 sayılı kararı ise kıtlığın artık bir insani kriz olmadığını; doğrudan çatışmayla bağlantılı bir suç olduğunu kabul ediyor.Tarihçi ve araştırmacı Dr. Issam Khalifa’ya göre dokunulmazlık ve sorumlulara hesap vermeleri için bir adım atmaktan yoksun siyasi iradesizlik, suçlulara bu sessiz silahı kullanmaları ve üzerini kapatmaları için alan tanıyor. Bu da açlık çekilen bölgelerdeki tüm umutları ve hayatları yok ediyor:
“Aç bırakma özellikle organize şekilde yapıldığında, uluslararası hukuk tarafından kınanan bir suçtur ve uluslararası anlaşmalarda da bir soykırım türü olarak kabul edilir.”Tarih boyunca, açlık halkları caydırmak için bir silah olarak kullanıldı. Birinci Dünya Savaşı’nda Lübnan Dağı’nda, Ermenilerin ve Süryanilerin katlinde, daha sonra da Bosna Hersek’te…
“Her bir vakada hedef sosyal yapıyı bozmak, toplulukları göçe ya da boyun eğmeye zorlamaktı.”Tarihi bir açıdan bakınca Dr. Khalifa bu yöntemin sadece öldürmek değil; demografik yapıyı değiştirmek ve toplulukların siyasi kararlarını etkilemek için de uygulandığını söylüyor.Han Yunus’tan gazeteci Samir el-Za’nin, “yardım sağlamaya dair herhangi bir girişim insanların kaos aracı olarak kullanılmasıyla sonuçlanıyor, insanlar kamyonlardan yardım alabilmek için itiş kakışa zorlanıyor” diyor ve bunu genellikle çok tehlikeli kırmızı bölgelerde yaşandığını belirtiyor.Kamyonlara erişmek için “hayatını riske atmak” gerektiğini ve birçok kişinin bir torba un ya da konserve yiyeceğe ulaşmak için yaralandığını ya da öldürüldüğünü söylüyor.
“Dayanılmaz bir durum; itiş kakış görüntüleri bombalama görüntülerinden bile daha acımasız.”
Kadınlar, çocuklar ve yaşlılar hayatta kalmak için her gün mücadele içindeler.Ne zaman yardım kamyonları girse özellikle dağıtım merkezlerinde onlarca kişi öldürülüyor ya da yaralanıyor.Bunun, açlığın “imha ve kontrol” amaçlarıyla ilişkilendirildiği tarihi katliamları anımsatan, rastgele değil, sistematik bir politika olduğunu ekliyor.Gazze Şeridi’nden konuştuğum kişiler mesajı şöyle özetliyor: Savaş durumunda “açlık” sivil nüfusu bilerek aç ve susuz bırakarak, devletler ya da örgütler olsun, koruyucularını baskı altına almayı ve onları siyasi ve askeri olarak teslim almayı amaçlar.
Açlık uygulamaları arasında, Sudan Savaşı ve Sovyet Ukrayna’daki Holodomor’da olduğu gibi mahsul ve hayvanların yok edilmesi yer alıyor.BM İnsan Hakları Konseyi’nin Gazze ve Tigray (2023-2024) raporlarında insani yardımların reddedilmesi veya geciktirilmesi; tarımsal altyapı ve su kaynaklarının hedef alınması olduğu belgeleniyor.
Alex de Waal’ın “Kitlesel Kıtlık: Tarihi ve Geleceği” adlı kitabında analiz edildiği gibi askeri veya ekonomik ablukaların uygulanması ve çiftçilerin yerinden edilmesi veya topraklarına zorla el konulması yer alıyor.Bu konu Naomi Hosking’in “Bir Silah Olarak Kıtlık: Gıda ve Savaş Politikaları” adlı kitabında da ele alınıyor. Kitapta gıdanın toprak ve nüfusu kontrol etmek için bir araç olarak nasıl kontrol edildiği gösteriliyor.
