- Ipsos’un AXA sigortası işbirliğiyle hazırladığı “Ruh Sağlığı Raporu 2024” kapsamında, Türkiye’de ruhsal sağlık sorunu yaşayanlarda oran %38 olarak tespit edilmiş. Bu oran, ABD’deki %40’ın ardından dünyada ikinci en yüksek seviyeyi temsil ediyor.
- Ayrıca, Türkiye’de ruh sağlığı sorunlarında bir önceki yıla göre %8 kötüleşme yaşandığı belirtildi.
- Almanya, Çin ve Tayland gibi ülkelerde bu oranlar yaklaşık %31 civarında yer alırken, ABD %40 ile zirvede yer alıyor.
Buna ek olarak, Ipsos’un daha geniş (31 ülke) anketinde “stress” oranı da Türkiye’de %76 gibi çok yüksek çıktı.
- Türkiye, çocuk-yaşlı fark etmeksizin ruh sağlığı sorunlarında dünyada en yüksek sorun yaşayan ülkeler arasında yer alıyor.
- Yıllık %8’lik kötüleşme, mevcut krizin giderek büyüdüğünü gösteriyor.
- Bu durum, özellikle sağlık politikaları, genç ve kadın nüfus desteği açısından acil müdahale gerektiren kritik bir sorun olarak ön plana çıkıyor.
Son araştırmalar, eşi benzeri görülmemiş bir küresel çalkantının damgasını vurduğu bir dönemde, giderek daha fazla insanın haberlerden uzaklaştığını gösteriyor. Reuters Enstitüsü’nün son raporu, dünya genelinde insanların yaklaşık %39’unun haberlerden aktif olarak kaçındığını, bu oranın 2017’deki %29’luk orana göre önemli bir artış olduğunu ortaya koyuyor. Ukrayna ve Orta Doğu’daki savaşlar da bu isteksizliği artırıyor ve bireyler haberleri “iç karartıcı, amansız ve sıkıcı” olarak nitelendiriyor.
Reuters Enstitüsü’nün bulguları, üzücü haberlere sürekli maruz kalmanın duygusal yükünü yansıtıyor. Raporun baş yazarı Nic Newman, “İnsanların haberlerden uzaklaşması, ister akıl sağlıklarını korumak ister sadece hayatlarının geri kalanına devam etmek olsun, oldukça doğal bir tepkidir,” dedi.
Raporda, özellikle kadınların ve gençlerin haber yoğunluğundan bunalmaya daha yatkın olduğu belirtiliyor.
Türk halkının ruh sağlığını nasıl etkiliyor?
Bu olgu yalnızca küresel istatistiklere özgü değil. Türkiye’de, Ipsos Ruh Sağlığı Raporu 2024, ruh sağlığı sorunlarında endişe verici bir artış olduğunu ortaya koyuyor.
Alman sigorta şirketi AXA’nın hazırlattığı rapora göre, Türkiye’de nüfusun yüzde 38’i depresyon, anksiyete ve yeme bozuklukları gibi ruhsal sağlık sorunları yaşıyor.
Bu rakam, Türkiye’yi nüfusunun yüzde 40’ının etkilendiği ABD’nin ardından ikinci sıraya yerleştiriyor.
Ipsos raporu, özellikle gençler arasında ruh sağlığı sorunlarının kuşaklar arası boyutunu yansıtıyor. Türkiye’de 18-24 yaş arası gençlerin %43’ü ruhsal bir hastalığa sahip olduğunu bildiriyor.
Genç yetişkinler arasında psikiyatrik rahatsızlıklardaki artış endişe verici olup, İrlanda ve Amerika Birleşik Devletleri gibi diğer ülkelerde görülen eğilimlerle paralellik göstermektedir. Raporda, “Depresyon ve anksiyete bozuklukları özellikle genç nüfus arasında yaygın olup, bu da giderek artan bir halk sağlığı krizine işaret etmektedir.” ifadesi yer almaktadır.
Türkiye’de ruh sağlığı krizi, etkili psikiyatrik bakıma yetersiz erişim nedeniyle daha da kötüleşmektedir. Türkiye Ruh Sağlığı Profili çalışması, nüfusun %17,2’sinin bir tür ruhsal hastalığa sahip olduğunu, ancak çoğunun tedavi edilmediğini ortaya koymuştur.
Bu fark, güncel araştırmalara ve iyileştirilmiş ruh sağlığı hizmetlerine olan ihtiyacı vurgulamaktadır. Ayrıca, Türkiye’de 2023-2024 yılları arasında ruh sağlığı sorunlarında önemli bir artış kaydedilmiş olup, psikiyatrik rahatsızlıklarda %8’lik bir artış, etkili müdahalelere olan ihtiyacın giderek arttığını göstermektedir.
Dünya çapında değişen haber tüketim kalıpları
BBC’nin rapora ilişkin analizinde, geleneksel haber kaynaklarının azaldığı ve genç kitlelerin haber tüketimi için çevrimiçi platformlara ve sosyal medyaya yöneldiği belirtiliyor. Bu değişim, özellikle insanların %73’ünün haberlerini çevrimiçi olarak aldığı Birleşik Krallık’ta belirginleşiyor.
TikTok gibi platformlar, özellikle 18-24 yaş arası kesim arasında popülerlik kazandı. Dijital medyaya bağımlılık ve video içerik tercihi, haberlerin tüketilme biçimini dönüştürüyor. Ancak bu değişim, metin tabanlı haberciliğe dayanan geleneksel haber merkezleri için de zorluklar yaratıyor.
Nic Newman bu değişime ilişkin şu yorumu yaptı: “Tüketiciler, kullanımı kolay ve geniş bir yelpazede alakalı ve ilgi çekici içerik sunduğu için videoyu benimsiyor. Ancak birçok geleneksel haber odası hâlâ metin tabanlı bir kültüre bağlı ve hikâye anlatımlarını uyarlamakta zorlanıyor.”
Bu geçiş yalnızca tercihlerle ilgili değil, aynı zamanda erişilebilirlik ve etkileşimle de ilgili. Genç kitleler uzun makaleler yerine kısa ve ilgi çekici videoları tercih ediyor ve bu da haber kuruluşlarının içerik sunma biçimini etkiliyor.
Türkiye’de ruh sağlığı krizi, medya tüketimindeki bu değişimle bağlantılıdır. Haber tüketim alışkanlıkları ile ruh sağlığı sorunları arasındaki örtüşme aşikârdır. Olumsuz haber akışından kaçma arzusuyla artan haber kaçınma eğilimi, Türkiye’deki artan ruh sağlığı bozuklukları oranlarını yansıtmaktadır.
Haber kuruluşları için stratejiler
Haber kuruluşları değişen tüketim kalıplarına uyum sağladıkça, ruh sağlığını daha iyi destekleme fırsatı doğuyor. Reuters haberine göre, “Yayıncıların bu eğilimlere karşı koymak için çok önemli gördüğü stratejiler arasında karmaşık haberlerin daha iyi açıklanması, hikaye anlatımına daha çözüm odaklı veya yapıcı yaklaşımlar ve daha ilham verici insan hikayeleri yer alıyor.”
Kuruluşlar, olumlu ve yapıcı haberlere odaklanarak haber yorgunluğunu azaltmaya ve haber tüketimini daha az stresli bir deneyim haline getirmeye yardımcı olabilir.
Ayrıca, haber dağıtımını iyileştirmek ve içeriği kişiselleştirmek için yapay zekayı entegre etmek, daha ilgi çekici ve daha az bunaltıcı bir haber deneyimi sağlayabilir. Bu yaklaşım, haberlerin kişisel tercihlere göre uyarlanmasına yardımcı olarak, kitlelerin kendilerini ilgilendiren içeriklerle bunalmadan etkileşim kurmasını kolaylaştırabilir.
Raporda ayrıca, haber kuruluşlarının yeni teknolojileri ve platformları benimsemesi gerektiği vurgulanıyor. Yapay zekâ ve dijital platformlardan yararlanan haber kuruluşları, daha genç kitlelere daha etkili bir şekilde ulaşabilir ve hem ilgi çekici hem de bilgilendirici içerikler sunabilir.
Dünya genelindeki haberlerden kaçınma eğilimi ve Türkiye’de artan ruh sağlığı sorunları, daha geniş toplumsal zorlukları yansıtmaktadır. Bu eğilimleri anlayıp dikkatli stratejiler uygulayarak, haber kuruluşları değişen medya ortamına uyum sağlarken ruh sağlığı krizinin ele alınmasında önemli bir rol oynayabilirler.
