Pekin-AB yakınlaşması derinleşiyor: Lagarde ziyareti, Trump’ın gümrük duvarları ve Afrika açılımı arka planında
Pekin’de diplomasi trafiği hız kazandı. Çin Başbakanı Li Qiang, Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Christine Lagarde’a uluslararası para sisteminin reformu konusunda iş birliğine açık olduklarını söyledi. Ziyaret, ABD Başkanı Donald Trump’ın yeniden görev başına gelmesinin ardından artırdığı gümrük tarifeleriyle dünya ticaretinde tansiyonun yükseldiği bir döneme denk geldi.
Çin–ECB hattında yeni mutabakat
Lagarde, Çarşamba günü Çin Merkez Bankası Başkanı Pan Gongsheng ile bir araya geldi. İki taraf yıllık toplantı düzenlenmesi ve merkez bankaları arasında daha sistematik bir iş birliği için mutabakat zaptı imzaladı. Li Qiang, “Küreselleşmeye yönelik direnişe karşı en iyi yanıt iş birliğidir” diyerek Avrupa ile çok taraflılığı destekleyeceklerini ifade etti. Pekin, AB ile pazar bağlantılarını ve sanayi sinerjisini artırma arzusunu net şekilde ortaya koydu.
Çin–AB ticaretinde kırılgan denge
Verilere göre Çin’in AB’ye ihracatı Mayıs 2025’te %12 artarken, ABD’ye ihracat %34,5 oranında düştü. Özellikle Almanya ve Fransa gibi büyük AB ekonomilerine Çin satışları %20’nin üzerinde artış gösterdi. Buna karşın AB’den Çin’e ithalat sabit kaldı. Lagarde’ın ziyareti, iki taraf arasında artan ticaret gerilimlerini azaltma çabası olarak yorumlanıyor. Pekin’in, domuz eti ithalatına dair AB menşeli soruşturmayı ertelemesi, diyalog kapısını açık tuttuğuna işaret ediyor.
Elektrikli araç tarifeleri ve nadir toprak diplomasisi
Brüksel’in Çin menşeli elektrikli araçlara yönelik olası yeni tarifeleri, taraflar arasında kritik bir gerilim konusu. Ancak Çin, bu süreçte tansiyonu düşürmek adına Avrupa’ya nadir toprak mıknatısı ihracatında lisans sürecini hızlandırmayı teklif etti. Bu öneri, Çin’in endüstriyel kozlarını yumuşak diplomasiyle dengeleme stratejisi olarak değerlendiriliyor.
Afrika açılımı: Gümrükler kalkıyor, ticaret dengeleniyor mu?
Çin sadece Avrupa değil, Afrika’yla da ticaret stratejisini derinleştiriyor. Pekin, diplomatik ilişkisi bulunan 53 Afrika ülkesine yönelik tüm gümrük vergilerini kaldıracak yeni bir ekonomik anlaşma üzerinde çalıştığını duyurdu. Özellikle orta gelirli Afrika ülkeleri için bu adım, Çin pazarına daha eşit erişim anlamına geliyor.
Bu kapsamda Tanzanya ve Mali gibi az gelişmiş ülkeler için destekleyici tedbirler (eğitim, pazarlama desteği vb.) de planlanıyor. Analistler, bu girişimin Güney Afrika, Kenya, Nijerya, Mısır ve Fas gibi ülkeler için büyük avantaj sağlayacağını, ancak bu ülkelerin Çin pazarına olan erişimlerinin Afrika’nın ticaret açığını daha da artırabileceğini belirtiyor.
Stratejik Arka Plan: Trump ve ticaret duvarları
Trump’ın yeniden başkanlık koltuğuna oturmasının ardından birçok ülkeye yönelik yüksek tarifeler devreye alındı. Bu karar, hem Çin’in hem AB’nin ABD ile ticari ilişkilerinde zorluklar yaratıyor. Çin bu boşluğu doldurmak ve hem Avrupa hem de Afrika ile daha dengeli, Çin merkezli bir ekonomik sistem kurmak istiyor.
💬 Değerlendirme:
- Çin, ticari gerilimleri fırsata çevirerek AB ve Afrika ile ticaret stratejisini çeşitlendiriyor.
- ABD’nin proteksiyonist politikaları, Pekin’i daha çok bölgesel ve çok taraflı ortaklıklara itiyor.
- Avrupa tarafında Çin’e yönelik endişeler (özellikle sübvansiyonlu elektrikli araçlar) sürse de ekonomik bağları koparmak kolay görünmüyor.
- Afrika açılımı ise Çin’in jeopolitik “yumuşak gücünü” artırma ve küresel tedarik zincirinde alternatif merkezler yaratma hamlesi olarak okunuyor.
