Çekya Başbakanı Petr Fiala, siyasete adım attığından beri etik duruşuyla öne çıktı. Popülist rakibi Andrej Babiš’in yolsuzluk siciline karşı kendini “temiz siyasetçi” olarak konumlandırdı. Ancak Adalet Bakanlığı’na yapılan karanlık web bağlantılı Bitcoin bağışıyla patlak veren skandal, Fiala’nın bu imajını ciddi şekilde zedeledi. Kamuoyunda “Mr. Clean” (Bay Temiz) olarak anılan Fiala, şimdi adalet sistemine bulaşan kara paranın gölgesinde etik duruşunu korumakta zorlanıyor.
Adalet Bakanı’na Uyuşturucu Parası: Bir Skandalın Anatomisi
Skandalın merkezinde, geçmişte yasa dışı faaliyetleriyle ün salmış kripto platformlarının arkasındaki isim olan Tomáš Jiříkovský yer alıyor. Jiříkovský, Sheep Marketplace ve Nucleus adlı karanlık web platformları aracılığıyla uyuşturucu ve silah ticareti organize etmiş, 2016’da hapse girmişti. Serbest kaldıktan sonra, elinde kalan Bitcoin’leri—tam 480 adet, yaklaşık 45 milyon dolar—Adalet Bakanlığı’na “bağış” olarak sundu.
Mart 2025’te, Jiříkovský’nin avukatı doğrudan Adalet Bakanı Pavel Blažek ile temasa geçti ve bu meblağın üçte birini cezaevlerinde uyuşturucuyla mücadele ve adalet sisteminin dijitalleşmesi projelerinde kullanılmak üzere teklif etti. Ne bağışın kaynağı ne de göndericinin sicili ciddi biçimde araştırıldı. Daha da çarpıcısı, devlet bu parayı sattı ve kullanmaya başladı.
Tepkiler büyüyünce Blažek istifa etmek zorunda kaldı. Ancak kamuoyunda asıl tepki, Fiala’nın bu bağışı “iyi niyetli bir hata” olarak savunmasına geldi.
Güvenlik Mekanizması Nerede? Derin Devlet İlişkileri Şüphe Uyandırıyor
Asıl çarpıcı olan, bu kadar büyük bir bağışın neredeyse hiçbir güvenlik denetiminden geçmemesi. Fiala hükümeti, güvenlik zafiyetlerine karşı önlem olarak Ulusal Güvenlik Danışmanlığı Ofisi’ni kurmuştu. Ancak bu ofisin başında yer alan Tomas Pojar ve onun yardımcısı, eski askeri istihbarat başkanı Jan Beroun, skandalda rol oynayan isimlerle geçmişten tanınıyor.
Her iki isim de, Rusya yanlısı geçmişleriyle bilinen figürlerle ilişkilendiriliyor. Pojar, Çinli istihbarat yetkilileriyle temas kurduğu için daha önce medyada yer almıştı. Beroun ise Putin’e yakınlığıyla tanınan eski Cumhurbaşkanı Miloš Zeman tarafından ödüllendirilmişti. Daha da önemlisi, bu kişilerin hepsi, Bakan Blažek ile doğrudan siyasi bağlara sahip.
Skandalda adı geçen bağış avukatı bile, Putin’in Çekya’daki etkili bağlantılarından biri olan Martin Nejedlý ile ilişkili. Nejedlý’nin, hem bağışın arkasındaki Jiříkovský ile hem de hükümetteki bazı isimlerle yakın çalıştığı öne sürülüyor.
Seçimlere Giderken Fiala İçin Felaket Senaryosu
Çekya’da parlamento seçimlerine yalnızca birkaç ay kalmışken, skandalın yarattığı siyasi yıkımın boyutları büyüyor. Son anketlere göre Başbakan Fiala’nın merkez sağ koalisyonu, popülist ANO partisinin 12 puan gerisinde. Ekonomik kriz, artan yaşam maliyeti ve daha önceki küçük skandallar, hükümetin zeminini zaten zayıflatmıştı.
Fiala yıllardır rakibi Babiš’i etik dışı davranışları nedeniyle eleştiriyordu. Ancak şimdi kamuoyunun önünde şu tablo var: “Bay Temiz” olarak anılan liderin hükümeti, karanlık web uyuşturucu baronundan gelen milyonlarca doları kabul etti ve bunu savundu. Seçim kampanyalarında kullanılabilecek en etkili saldırı malzemesi, muhalefetin eline altın tepside sunulmuş oldu.
Kurumsal Çöküşün Sembolü: Kripto Bağışı mı, Aklanmış Suç Geliri mi?
Bu skandalda en çarpıcı nokta bağışın büyüklüğü değil; devletin en temel güvenlik ve etik mekanizmalarının tamamen işlememesi. Adalet Bakanlığı, içinden geçtiği krizi sadece “kötü bir karar” olarak görmeye çalışıyor. Ancak kamuoyundaki algı daha derin: Devlet kurumları, kasıtlı veya ihmalle, suç gelirlerinin aklanmasına aracı olmuş olabilir.
Fiala’nın “bu olayla devlet istismar edilmiş olabilir” açıklaması, kamuoyuna güven vermekten uzak. Çünkü olası bir soruşturmayı yürütecek olan Ulusal Güvenlik Konseyi’nin koordinasyonu yine Pojar tarafından yapılıyor—yani sistemin kendisi kendi içinde denetleniyor.
Genel Değerlendirme: Fiala’nın Dönüm Noktası mı?
Çekya’daki karanlık web bağışı skandalı, sadece bir yönetim hatası değil; bir ahlak krizine işaret ediyor. Petr Fiala, “temiz siyaset” vaadiyle iktidara geldi ancak bu krizde gösterdiği zayıf liderlik, etik üstünlük iddiasını yerle bir etti.
Bu olay, Çek siyasetinde Fiala’nın dönüm noktası olabilir. Seçmenler, bir zamanlar yozlaşmaya karşı siper olan bir liderin, şimdi sistemin bir parçası haline geldiğini düşünebilir. Ve bu, Fiala’nın sadece seçimi değil, siyasi geleceğini de kaybetmesine neden olabilir.
İstersen bu haberin PDF ya da Word belgesini de oluşturabilirim. Ayrıca sosyal medya için kısa bir özet metni de hazırlamamı ister misin?
