Rio de Janeiro’da düzenlenen 2025 BRICS Zirvesi’nin kapanışında konuşan Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inácio Lula da Silva, çok kutuplu dünya düzenine dair en net ve sembolik ifadeyi kullandı:
“Dünyanın bir imparatora ihtiyacı yok.”
Bu söz, sadece kürsüdeki bir çıkış değil; Batı’nın özellikle ABD merkezli baskı araçlarına ve küresel finans yapılarının tek taraflı dayatmalarına karşı gelişmekte olan ülkelerin yükselen kolektif tepkisinin bir ifadesi olarak değerlendiriliyor.
Lula’nın Açıklamalarından Satır Başları:
- “BRICS bir direniş alanı değil, işbirliği alanıdır. Ancak bize sürekli tehditkâr mesajlar yollayan güçlere karşı duruşumuzu netleştirmek zorundayız.”
- “Trump, sosyal medya üzerinden vergi ve ambargo tehditleriyle uluslararası ilişkileri yeniden biçimlendiremez. Dünya halkları kendi kaderini tayin etme hakkına sahiptir.”
- “Biz artık bir ‘dünya polisi’ değil, karşılıklı saygı ve çıkar temelli çok taraflılık istiyoruz.”
Arka Plan: Neden Şimdi, Neden Bu Ton?
Lula’nın bu açıklaması, ABD Başkanı Donald Trump’ın BRICS ülkelerine yönelik başlattığı yeni gümrük tarifesi sürecinin hemen ardından geldi. Trump, 1 Ağustos itibarıyla Çin, Hindistan, Güney Afrika ve Brezilya’dan yapılan ithalata %25’in üzerinde vergi uygulanabileceğini duyurmuştu.
Bu ekonomik baskı sinyali, BRICS içindeki koordinasyonu hızlandırmış; Rusya, Çin ve Brezilya’nın ortak finans, savunma ve enerji projelerinde derinleştirilmiş işbirliği yönünde kararlar almasına neden olmuştu.
Diplomatik Yansımalar
Lula’nın “imparator” çıkışı, uluslararası basında da geniş yankı buldu. Latin Amerika basını bu ifadeyi “Brezilya’nın yeni doktrin hattı” olarak tanımlarken, Afrika’dan bazı liderler konuşmayı “post-sömürgeci duruşun yeniden inşası” olarak yorumladı.
ABD Dışişleri kaynakları ise Lula’nın açıklamalarını “yakışıksız ve temelsiz” olarak nitelendirerek resmi bir yanıt vermedi. Ancak Beyaz Saray’a yakın kaynaklar, Trump’ın Lula’nın sözlerine önümüzdeki hafta bir kampanya konuşmasında doğrudan yanıt vermeye hazırlandığını belirtiyor.
Sonuç: Bir Söz, Bir Eksen
Lula’nın zirve kapanışında sarf ettiği “Dünyanın bir imparatora ihtiyacı yok” ifadesi, BRICS’in ekonomik bir platformun ötesine geçerek siyasi bir denge unsuru haline geldiğinin en açık göstergesi oldu. Bu ifade, gelişmekte olan ülkelerin Batı merkezli sistem içinde daha adil, eşit ve bağımsız bir pozisyon arayışını net bir şekilde ortaya koyuyor.
Zirve sonrası açıklanan bildirgede, “tek taraflı yaptırımlara karşı direnç” ve “küresel finans sisteminin demokratikleştirilmesi” gibi başlıkların yer alması, Lula’nın sözlerinin bir retorikten öte, stratejik yönlendirici bir beyan olduğunu teyit ediyor.
📌 BS Ekonomi, Temmuz 2025
