Financial Times tarafından yapılan bir anket, Almanya’nın önümüzdeki on yıl içinde yaklaşık 2 trilyon euro borçlanabileceğini ve bunun ekonomik büyümeye zarar vermeyeceğini ortaya koydu. Ankete katılan 28 ekonomist, ülkenin kamu borcunu mevcut GSYH’nin %63’ünden %86’sına çıkarmasının makroekonomik dengeleri sarsmayacağını belirtti.
Büyük Harcama Alanı ve Öneriler
Ekonomistlere göre Almanya’nın mali kapasitesi oldukça geniş ve bu borçlanma, ülkenin yeşil dönüşümüne ve yüksek teknoloji sektörlerine yatırım yapmak için kullanılmalı. Avrupa Üniversitesi Enstitüsü’nden Marcello Messori, “Bu mali alan Almanya’nın ve Avrupa ekonomisinin dönüşümüne yardımcı olmalı” dedi.
Bu analizler, Hristiyan Demokrat lideri Friedrich Merz’in başbakanlık ihtimalinin güçlendiği bir dönemde geldi. Merz ve olası koalisyon ortağı Sosyal Demokratlar, ülkenin zayıf altyapısını güçlendirme ve savunma harcamalarını artırma planlarını duyurdu.
Kopenhag İşletme Okulu’ndan Jesper Rangvid, Almanya’nın %80-90 borç oranına kadar makul bir borçlanma alanına sahip olduğunu ve “kritik altyapı yatırımlarının kaçınılmaz olduğunu” vurguladı. Demiryolu ve dijital altyapı başta olmak üzere büyük modernizasyon hamleleri yapılması gerektiğini söyledi.
Almanya’nın Borçlanma Potansiyeli
Financial Times hesaplamalarına göre Almanya’nın nominal GSYH’si yıllık %2 artarak 2035 yılına kadar 4.3 trilyon eurodan 5.4 trilyon euroya çıkabilir. Bu hesaplama, herhangi bir reel büyümeyi içermediğinden oldukça temkinli bir tahmin olarak görülüyor.
Ancak ekonomistler, sadece borçlanmanın yeterli olmayacağını, yapısal reformlarla desteklenmesi gerektiğinivurguluyor. Deka Bank Başekonomisti Ulrich Kater, “Para tek başına sorunları çözmez” diyerek reformların önemine dikkat çekti.
Bürokrasi ve Vergiler Engel mi?
Birçok ekonomist, Almanya’nın büyümesini sınırlayan en büyük faktörlerden birinin aşırı bürokrasi ve yüksek kurumsal vergiler olduğunu düşünüyor. Allianz Global Investors’tan Stefan Hofrichter, “Aşırı katı bürokrasi ve yüksek vergiler özel yatırımları frenliyor” dedi.
Benzer şekilde, Commerzbank Başekonomisti Jörg Krämer de hükümetin devletin ekonomideki etkisini azaltması ve iş dünyasına daha fazla güvenmesi gerektiğini savundu.
Borç Freni Kaldırılmalı mı?
Almanya’da 2009’dan beri yürürlükte olan borç freni yasası, yıllık ek borçlanmayı GSYH’nin %0,35’i ile sınırlıyor. Ankete katılan 41 ekonomistin tamamı bu kuralın esnetilmesi gerektiğini düşünüyor. %29’u borç freninin tamamen kaldırılmasını, %41’i ise ciddi şekilde reform edilmesini savunuyor.
DWS Varlık Yönetimi Başekonomisti Martin Moryson, “Almanya’nın aşırı mali disiplin takıntısı artık bir engel haline geldi, reformlar gecikmiş durumda” dedi.
Yeşiller Partisi Direnç Gösteriyor
Ancak, Merz’in savunma harcamalarını borç freninden bağımsız hale getirme planı parlamentoda güçlü bir muhalefetle karşılaşabilir. Yeşiller Partisi’nin pazar günü yaptığı açıklamada, bu değişikliği desteklemeyeceklerinibelirtti.
Böyle bir değişikliğin anayasa değişikliği gerektirdiği ve parlamentonun üst kanadı Bundesrat’ta üçte iki çoğunluk oyu gerektirdiği düşünüldüğünde, Almanya’nın borçlanma politikası büyük bir siyasi mücadeleye sahne olabilir.
