Washington’da Kritik Zirve
ABD Başkanı Donald Trump, bugün Beyaz Saray’da Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski ve Avrupa Birliği liderleriyle bir araya geldi. NATO Genel Sekreteri Mark Rutte’nin de katıldığı toplantı, Ukrayna savaşına yönelik olası barış süreci açısından kritik önem taşıyor. Bu yıl ikinci kez Beyaz Saray’da ağırlanan Zelenski’nin önceki ziyareti, diplomatik açıdan başarısızlık olarak nitelendirilmişti.
Alman basını, “Zelenski Aslanın inine destekle geri döndü” yorumunu yaparken, Trump ise aynı anda bu kadar çok Avrupalı lideri ağırlamaktan onur duyduğunu söyledi. Diplomasi kaynakları, böylesine kalabalık bir toplantının Beyaz Saray’da daha önce gerçekleşmediğini belirterek, Avrupa’nın olağanüstü destek gösterisinin hem Zelenski’ye moral verdiğini hem de yeni bir diplomatik krizden kaçınmayı amaçladığını aktarıyor.
Trump’ın Masadaki Koşulları: “Kırım’dan Vazgeç, NATO’yu Unut”
Trump, görüşmeler öncesinde yaptığı açıklamalarda Zelenski’ye, “Kırım’dan vazgeç, NATO’yu unut” mesajı verdi. ABD Başkanı, Ukrayna’nın savaşı hemen bitirme ya da devam ettirme kararının tamamen Zelenski’ye ait olduğunu belirterek masaya sert bir kart koydu. Böylece Ukrayna’nın NATO üyeliği beklentilerine kapıyı kapatmış oldu.
Trump’ın özel temsilcisi Steve Witkoff ise CNN’e verdiği röportajda, Rusya’nın toprak takası kapsamında bazı tavizler vermeye hazır olduğunu açıkladı. Buna göre Moskova, Donbas’ın tamamen kendisine bırakılması karşılığında Herson ve Zaporijya cephe hattını dondurmayı teklif ediyor. Witkoff, bu yaklaşımı “önemli bir ılımlılaşma” olarak nitelendirdi.
Güvenlik Garantileri Tartışması
Moskova’nın öne sürdüğü yeni unsurlardan biri, Ukrayna’ya yönelik güvenlik garantileri. Ukrayna NATO üyeliği ısrarını sürdürürken, Rusya bu ihtimali kesin bir şekilde reddediyor. Witkoff, Rusların ilk kez NATO’nun 5. maddesine benzer bir güvenlik mekanizmasını ABD üzerinden kabul etmeye yanaştığını ileri sürdü. Buna göre Washington, Ukrayna’ya doğrudan güvenlik garantisi sağlayabilir. Ayrıca Rusya’nın tüm Avrupa’yla saldırmazlık paktı imzalamaya da hazır olduğu iddia ediliyor.
Avrupa’nın Endişeleri ve Olası Üçlü Zirve
Avrupalı liderler, Trump’ın Rusya ile yakınlaşmasının “kendisine karşı bir blok oluşturulduğu izlenimi” vermesinden endişeli. Avrupa basınında, Trump’ın böylesi bir görüntüden rahatsız olacağına dikkat çekiliyor.
Öte yandan, diplomasi kulislerinde önemli bir ihtimal konuşuluyor: Eğer bugünkü görüşmelerden olumlu bir sonuç çıkarsa, cuma günü Trump, Putin ve Zelenski’nin üçlü bir zirvede bir araya gelebileceği öne sürülüyor.
ABD’den Yaptırımlar ve Enerji Fiyatları Uyarısı
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ise Kiev ile Moskova arasında bir barış anlaşmasına varılamaması halinde “işlerin daha da kötüleşebileceği” uyarısında bulundu. Rubio, özellikle Rus petrolü nedeniyle Çin’e uygulanacak ikincil yaptırımların küresel enerji fiyatlarını artırabileceğine dikkat çekti. Avrupa ülkeleri ise Çin ve Hindistan’a yönelik gümrük vergilerinin artırılmasından duydukları rahatsızlığı dile getiriyor.
Özetle: Washington’daki zirve, Ukrayna savaşı için diplomatik bir dönüm noktası olabilir. Ancak masadaki şartlar, özellikle toprak takası ve NATO üyeliği konuları, tarafların ne kadar uzlaşabileceğini belirsiz kılıyor.
