- Avrupa Birliği, Çinli şirketlerin Avrupa’ya yapacağı yatırımlara teknoloji transferi ve yerel istihdam şartı getirmeye hazırlanıyor.
- AB’nin ticaretten sorumlu komiseri Maroš Šefčovič: “Çin yatırım yapacaksa teknoloji de getirecek” dedi.
- Bu adım, küresel güç dengesinde Avrupa–Çin rekabetinin sertleştiği yeni döneme geçiş olarak yorumlanıyor.
Konu Avrupa’dan açılmışken dikkat çekici bir gelişme daha var. Avrupalılar Çin yatırımlarına teknoloji transferi zorunluluğu getirmeye hazırlanıyor. Hey gidi günler hesabı, vaktiyle Çinliler Avrupa yatırımlarından teknoloji kovalıyordu. Bana sorarsanız şarkla garp arasında değişen dengelerin yarattığı çarpıcı bir kontrast. Elbette son derece haklılar. Nitekim ticaretten sorumlu Avrupa Komisyonu Üyesi Maroš Šefčovič, Çinliler yatırım yapacaksa istihdam ve teknoloji getirsin diyor.
Reuters haberine göre Avrupa Birliği, Çinli firmaların Avrupa pazarına erişimi için yeni şartlar belirlemeye hazırlanıyor. Buna göre Çin yatırımlarında yalnızca sermaye girişi değil, aynı zamanda üretim tesisi kurulması, Ar-Ge faaliyeti yapılması ve teknolojik bilgi paylaşımı gibi koşullar zorunlu hale getirilecek. Özellikle elektrikli araç sektörü, batarya üretimi ve yenilenebilir enerji ekipmanlarında Çin’in Avrupa pazarını domine etmeye başlaması Brüksel’i harekete geçirdi.
AB’nin bu yaklaşımı aslında Çin’in 2000’li yıllarda uyguladığı modele benziyor. O dönemde Çin, ülkeye yatırım yapan yabancı şirketlere ortaklık zorunluluğu getirip teknoloji transferi talep etmişti. Bugün ise roller tersine dönmüş durumda: Avrupa aynı yöntemi bu kez Çin’e karşı kullanmaya hazırlanıyor. Avrupa Komisyonu’nun yaklaşımı net: Avrupa’nın stratejik sektörleri korunacak, Çinli şirketler ucuz üretimle Avrupa sanayisini ezemeyecek.
AB Komisyonu Üyesi Šefčovič yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı: “Biz serbest ticaretten yanayız. Ancak serbest ticaret demek kuralsız ticaret demek değildir. Çinli şirketler Avrupa’da yalnızca satış yapamaz. Buraya yatırım yapıyorlarsa teknoloji getirecekler, yerel istihdam yaratacaklar ve ekonomimize katma değer sağlayacaklar.”
Çin tarafından henüz resmi bir karşı açıklama gelmese de Pekin’in bu planı ciddi şekilde izleyeceği tahmin ediliyor. Eğer Brüksel bu düzenlemeyi yürürlüğe sokarsa iki ekonomi arasındaki ticaret tansiyonu daha da yükselecek. Otomotiv, batarya, çelik, yeşil enerji ekipmanları ve 5G altyapısı gibi alanlarda karşılıklı kısıtlama riskleri artacak.
Bu arada bu gelişme Türkiye için de ayrı bir önem taşıyor. Çünkü Çinli şirketlerin Avrupa pazarına giriş için alternatif üretim ve yatırım ülkeleri araması bekleniyor. Bu tablo Türkiye’nin otomotiv ve batarya yatırımları açısından öne çıkmasına kapı aralayabilir. Özellikle Gümrük Birliği avantajı, üretim altyapısı ve lojistik konumu Türkiye’yi Çin için stratejik hale getirebilir.
