ABD İstihdam Piyasası: Tarife Gerilimi, Göçmen Baskısı ve Fed’in Beklentileri
📊 Beklenen Veriler (Mayıs 2025)
ABD’de bugün açıklanacak Mayıs ayı tarım dışı istihdam verisinin 130.000 kişi artması bekleniyor. Bu, önceki ayın 177.000’lik artışının gerisinde kalıyor ve 3 aylık ortalama olan 155.000’in de altında. Ancak ekonomistler, bu sayının iş gücüne katılım ve nüfus artışını dengelemek açısından hâlâ “yeterli” bir istihdam artışını temsil ettiğini vurguluyor.
İşsizlik oranının %4,2’de sabit kalması beklenirken, bu oran üç aydır aynı seviyede seyrediyor. Ortalama saatlik kazançlarda ise aylık bazda %0,3 ve yıllık bazda %3,7’lik artış tahmini öne çıkıyor. Bu, ücretlerin enflasyonist baskıyı desteklemeye devam ettiğine ve tüketici harcamalarını beslediğine işaret ediyor. Ortalama çalışma haftasının ise 34,3 saatte sabit kalması bekleniyor.
⚠️ Tarife Belirsizliği ve İşveren Kararları
Başkan Donald Trump’ın gümrük tarifeleri konusunda netlik sağlamaması, şirketlerin işe alım ve yatırım planlarını baskılıyor. ABD Senatosu’ndaki muhafazakâr Cumhuriyetçilerin ve Elon Musk gibi milyarderlerin Trump’ın vergi indirimi ve harcama politikalarına muhalefet etmesi, özel sektörde karar süreçlerini daha da karmaşıklaştırıyor.
Boston College’dan ekonomi profesörü Brian Bethune, “Ekonomi, artan sıcaklıktaki bir düdüklü tencere gibi: Tarife politikaları günlük bazda değişiyor ve bu ortamda planlama yapmak işe alımları doğrudan olumsuz etkiliyor,” yorumunu yaptı.
📉 Sektörel Etkiler
- Ulaştırma ve Depolama: Nisan ayında ithalat yüklemelerinin etkisiyle geçici artış göstermişti; Mayıs’ta yavaşlama muhtemel.
- Sağlık: Güçlü istihdam artışı sürüyor.
- Eğlence ve Konaklama: Trump’ın Kanada’yı ABD’nin 51. eyaleti yapma ve Grönland’ı satın alma yönündeki açıklamalarının yol açtığı siyasi belirsizlik ve turizmdeki gerileme bu sektördeki istihdamı baskılıyor.
- Üretim: Hammadde fiyatlarında artış ve gümrük tarifeleri nedeniyle üretim istihdamı zayıf kalabilir.
- İnşaat: Çelik ve alüminyum tarifeleri, sektörün üzerinde baskı oluşturmaya devam ediyor.
👥 Göçmenlerin İşgücü Piyasasına Etkisi
Beyaz Saray’ın yüz binlerce göçmenin geçici yasal statüsünü iptal etmesi, iş gücü havuzunu daraltarak işsizlik oranında düşüşe ve ücret artışında ivmeye yol açabilir. Goldman Sachs’a göre, göçmenlerin işgücüne katılım oranı Aralık 2024’ten bu yana %65’ten %67’ye yükselirken, işsizlik oranı %10’dan %7’ye geriledi.
Ancak göç baskısı nedeniyle bazı göçmenlerin anketlere katılmaktan çekindiği de belirtiliyor. Bu da resmi iş gücü rakamlarının göçmenlerin gerçek durumunu tam olarak yansıtmadığına işaret ediyor. Elsie Peng’e göre, “Bu durum en kötü senaryoda bile göçmenlerin istihdamında %4’lük sınırlı bir daralma anlamına geliyor.”
📈 Fed ve Para Politikası Beklentileri
Ekonomistler, Mayıs ayı istihdam raporunun, Federal Rezerv’in politika faizini %4,25-%4,50 aralığında sabit tutma kararına destek olacağını düşünüyor. Ayrıca Fed’in dördüncü çeyreğe kadar faiz indirimi için aceleci davranmayacağı tahmin ediliyor. Principal Asset Management’tan Seema Shah’a göre, “Fed’in politika faizlerini düşürmeden önce, muhtemelen dördüncü çeyreğe kadar beklemesi daha olası.”
📌 Özet ve Değerlendirme
ABD iş gücü piyasası Mayıs ayında belirgin bir yavaşlama sinyali veriyor. Bununla birlikte, işsizlik oranının düşük kalması ve ücret artışlarının güçlü seyretmesi, tüketici harcamalarını desteklemeyi sürdürüyor. Göçmenlerin iş gücündeki payı da işsizlik rakamları üzerinde kritik rol oynuyor. Ticaret politikalarındaki belirsizlik, yatırım ve işe alımları baskı altında tutarken, Fed’in bu tabloyu para politikasında bir yön değişimi için yeterince güçlü bir sinyal olarak görüp görmeyeceği merakla bekleniyor.
🗣️ Fed Yetkililerinin Konuşmaları
18:00 – Fed Yönetim Kurulu Üyesi Michelle Bowman
20:30 – Philadelphia Fed Başkanı Patrick Harker
23:30 – Fed Yönetim Kurulu Üyesi Adriana Kugler
