Yılın En Büyük Davasından Teknoloji Devleri (Google ve Apple) Güçlenerek Çıktı

ChatGPT’nin 2022’de piyasaya sürülmesinin ardından üretken yapay zekâ (AI), Alphabet’e bağlı Google’ın arama işine varoluşsal bir tehdit olarak görülmeye başlanmıştı. Ancak bu teknoloji, en azından bir açıdan, şirketin kurtarıcısı oldu. 2 Eylül’de, geçen yıl Google’ı yasadışı tekel ilan eden federal yargıç Amit Mehta, hükümetin arama devinin parçalanması talebini reddetti ve en hafif cezaları uyguladı. Nedeni ise yapay zekâydı. “Bu dava seyrini değiştirdi,” dedi.

Microsoft’un 2001’de bölünmekten kurtarılmasından bu yana yaşanan en büyük anti-tekel geri adımlarından birinde, Bay Mehta, Google’ın önerdiği ılımlı çözümleri kabul etti ve hükümetin talep ettiği sert önlemlerin çoğunu reddetti. Adalet Bakanlığı’nın Chrome tarayıcısı ve Android işletim sisteminin elden çıkarılmasını istemesini “aşırıya kaçmak” olarak nitelendirdi.

Her ne kadar Google’ın Chrome ve Gemini (bir yapay zekâ asistanı) gibi bazı ürünlerin dağıtımı için münhasır anlaşmalar imzalamasını yasaklasa da, bu ürünlerin ortaklara yapılan ödemelerinin sürmesine izin verdi; çünkü bunları yasaklamanın bu ödemelere güvenen şirketlere “felç edici” zarar verebileceğini belirtti. Bu karar, Google’ı varsayılan arama motoru yaptığı için yılda on milyarlarca dolar alan Apple için de büyük bir rahatlama oldu.

Kararın ardından Alphabet’in hisseleri fırladı. Apple’ınkiler de yükseldi. Karar, yıl boyunca her iki şirketin üzerinde asılı duran belirsizliği azalttı; zira diğer büyük teknoloji şirketlerinin değerlemeleri hızla artmıştı. Bu karar, iki şirket arasındaki bağları da güçlendirebilir. Bazıları Apple’ın Google ile ortaklık kurarak Google’ın Gemini yapay zekâ ürünlerini iPhone’da çalıştırabileceğini öne sürüyor.

Yine de bu, Google için tamamen olumlu bir haber değildi. Arama pazarında hâlâ baskın durumda olan Google’a daha fazla rekabet teşvik etmek amacıyla, kullanıcı etkileşim verilerini ve diğer arama verilerini daha küçük rakiplerle paylaşması gerektiğine hükmedildi. Google, kendisini tekel ilan eden ilk karara hâlâ itiraz etmesi bekleniyor. Ayrıca, ikinci bir anti-tekel davasını kaybetmesi durumunda reklamcılık faaliyetleriyle ilgili bazı bölümlerini satma riskiyle karşı karşıya.

Bay Mehta, geçen yıl Google’ı yasadışı davranışlardan sorumlu bulmasından bu yana yapay zekânın arama pazarında büyük değişikliklere yol açtığını yazdı. Milyarlarca doların, Google gibi köklü arama işlerini bozabilecek üretken yapay zekâ ürünleri geliştiren girişimlere aktığını vurguladı. OpenAI’nin ChatGPT’si, Anthropic’in Claude’u ve Perplexity gibi sohbet robotları, arama benzeri işlevler için yaygın olarak kullanılıyor. Bu yıl başlarında önerilen çözümlerle ilgili duruşmalarda, Apple yöneticisi Eddy Cue, Apple’ın Safari tarayıcısında Google arama sorgularının hacminin 22 yıl içinde ilk kez düştüğünü ifade etti. Yargıç, “Sistemi sarsmamak ve piyasa güçlerinin işini yapmasına izin vermek için güçlü nedenler var” diye yazdı.

Google büyük bir rahatlama yaşayacak. Karara rağmen, çeyrek yüzyılın en büyük teknoloji anti-tekel davasından büyük ölçüde yara almadan çıktı. Bir başka rahatlama da 1 Eylül’de geldi: Avrupa Komisyonu’nun Google’a, reklam teknolojisi uygulamalarında anti-tekel kurallarını ihlal ettiği gerekçesiyle kesmeye hazırlandığı cezanın ertelendiği bildirildi. Görünüşe göre bu durum, Amerika ile Avrupa Birliği arasındaki tarife müzakerelerindeki ileri geri gidişle bağlantılı.

Kısa bir süre önce, Amerika’nın teknoloji devleri Atlantik’in her iki yakasında da bir “teknoloji karşıtı öfke”ye maruz kalıyordu. Üretken yapay zekâ sayesinde şimdi en büyük avantajları onlar elde ediyor.