BS Ekonomi Bağımsız Medyasını Destekleyin
Eğer abone iseniz giriş yapınız.
Tek başına yaşayanların harcamaları yeni bir ekonomik güç haline geliyor
Pandeminin kasvetli yıllarında insanlar evde kalmaya alıştı. Restoran yemeklerinden yurt dışı seyahatlerine, estetik sağlık hizmetlerine kadar uzanan hizmet harcamaları çöktü. Buna karşılık, bilgisayarlar ve kondisyon bisikletleri gibi mallara olan talep hızla arttı. Hayat normale döndükten sonra bile bu alışkanlıklar beklenenden daha dirençli çıktı. 2023’te bu şekilde harcama yapanlara “inzivaya çekilmiş tüketiciler” adını vermiştik.
Artık bu “inziva ekonomisi” kesin olarak geçmişte kaldı. Zengin ülkelerde dışarıda geçirilen zamana dayalı ekonomi güçlü şekilde geri döndü. Nitekim, tüketici harcamalarında hizmetlere ayrılan pay nihayet pandemi öncesi trendi yakaladı (grafiğe bakınız). Ancak bu geri dönüş, önemli ama daha az görünür biçimlerde, pandemiden önceki düzenden hâlâ sapmalar içeriyor.
Amerika, dışa dönük ekonominin canlanmasını en iyi yansıtan örnek. 2023’ten bu yana sağlık harcamaları reel olarak %10, toplu taşıma harcamaları ise %21 arttı. Buna karşılık, tüketiciler artık matkaplara ve bahçe ekipmanlarına para saçmıyor. Amerikalılar ayrıca iyi vakit geçirme konusunda da kararlı. Ülkenin en büyük havayollarında, business sınıfı gibi premium hizmetlerden elde edilen gelirlerin yılda %7 arttığı tahmin ediliyor; bu oran genel artışın (%1) oldukça üzerinde. Benzer şekilde, uygun fiyatlı otellerde gelirler düşerken, lüks alternatiflerde satışlar yılda %8 artıyor.
Bu eğilimler Atlantik’in diğer yakasında da net biçimde görülüyor. Goldman Sachs, evde kalmaya bağlı kazanç sağlayan (e-ticaret, oyun gibi) Avrupa şirketleri ile dışarı çıkmayı gerektiren sektörlerdeki (spor salonları, restoranlar) firmaların hisse performanslarını takip ediyor. Son birkaç yılda yatırımcılar dışa dönük ekonomide faaliyet gösteren şirketlere daha fazla ilgi gösterdi (grafiğe bakınız). Rezervasyon platformu OpenTable’a göre Almanya’da restoranda oturarak yemek yiyen kişi sayısı, Haziran başında bir yıl öncesine göre %10 arttı.
Bu anlamda, covid-19 artık gerçekten geride kalmış gibi görünüyor. Ancak pandemi hâlâ uzun bir gölge bırakıyor. Çünkü insanlar dışarı çıksa da bunu giderek daha sık yalnız yapıyor.
Airbnb, bu ilkbaharda tek kişilik seyahat aramalarının geçen yıla göre %80 arttığını bildiriyor. İngiliz resmi verilerine göre yolcular, gizlilik sunan araba ya da taksileri, sunmayan toplu taşımaya tercih ediyor. İnsanlar artık yemekleri de daha az paylaşıyor. Amerikalıların dörtte birinden fazlası bir önceki gün tüm öğünlerini yalnız yediğini bildiriyor—bu, pandemiden hemen önceye kıyasla keskin bir artış. İnziva ekonomisi sona erdi. Yerini yalnız tüketici ekonomisi aldı.
Kaynak: The Economist
