BS Ekonomi Bağımsız Medyasını Destekleyin
Eğer abone iseniz giriş yapınız.
Altının Yakın Tarihi ve Güç Endeksi Bize Ne Anlatıyor?
Altının Tarihi RSI Zirveleri: 1973, 1980 ve 2025
Altın fiyatlarının yükseliş ve çöküşleri, yalnızca ekonomik verilerle değil, aynı zamanda savaşlar, siyasi krizler ve sistemik dönüşümlerle de yakından bağlantılıdır. Tarih boyunca üç kritik dönemde altının RSI göstergesi 90 seviyesini aşarak tarihe geçti: 1973, 1980 ve 2025. Bu rapor, bu dönemlerde yaşanan makroekonomik ve jeopolitik gelişmeleri, toplumların deneyimlerini ve yatırımcıya ders olacak çıkarımları detaylandırıyor.
RSI Nedir ve Yatırımcıya Ne Söyler?
RSI (Relative Strength Index), bir varlığın fiyat hareketinin hızını ve büyüklüğünü ölçen teknik bir göstergedir.
- 70 üzeri: aşırı alım (fiyatın çok hızlı yükseldiğini ve düzeltme ihtimalini gösterir).
- 30 altı: aşırı satım (piyasanın dip sinyali verebileceğini işaret eder).
90’ın üzeri ise olağanüstü nadirdir. Altın tarihinde yalnızca üç kez görülmüş, bu dönemler “aşırı psikolojik baskı + ekonomik kriz” birleşimi olarak kayda geçmiştir.
1973: Bretton Woods’un Çöküşü, Petrol Krizi ve Yeni Dünya
Bretton Woods’un Hikâyesi
1944’te II. Dünya Savaşı sona ererken, ABD öncülüğünde Bretton Woods sistemi kuruldu. Bu sistemde:
- ABD doları altına sabitlendi (1 ons altın = 35 dolar).
- Diğer ülkeler de paralarını dolara sabitledi.
Amaç, savaş sonrası dünyada istikrar sağlamaktı. Ancak 1960’lardan itibaren ABD’nin Vietnam Savaşı için dev bütçe harcaması ve sosyal refah programlarına (Johnson’ın “Great Society” politikaları) kaynak ayırması doların aşırı basılmasına yol açtı. ABD’nin elindeki altın rezervleri bu dolarları karşılayamaz hale geldi.
Çöküş
1971’de Başkan Richard Nixon, doların altına çevrilebilirliğini askıya aldı. Bu, Bretton Woods sisteminin sonu anlamına geliyordu. Dünya artık serbest kur rejimine geçti. Bu gelişme yatırımcıları panikletti; güvenli liman olarak altına hücum başladı.
Petrol Krizi
1973’te Arap-İsrail Savaşı (Yom Kippur Savaşı) patlak verdi. ABD’nin İsrail’e verdiği destek nedeniyle Arap ülkeleri, Batı’ya petrol ambargosu uyguladı. Petrol fiyatı birkaç ayda dört katına çıktı. Dünya ekonomileri stagflasyon (yüksek enflasyon + durgunluk) ile sarsıldı.
Toplumda Yaşananlar
- ABD’de benzin istasyonlarında uzun kuyruklar oluştu.
- Avrupa’da enerji tasarrufu için fabrikalar kapandı, araba kullanımı kısıtlandı.
- Enflasyon çift hanelere fırladı.
Altına Etkisi
Bu şok ortamında altının RSI göstergesi 90’ı aşarak tarihe geçti. Altın, güvenli liman işlevini en sert biçimde gösterdi. Ancak sonraki yıllarda fiyatlarda dalgalanmalar yaşandı.
1980: Enflasyon, İran Krizi ve Afganistan İşgali
1970’lerin Sonu: Ekonomik Kasırga
ABD ekonomisi 1970’lerin sonunda “çifte şok” yaşadı:
- Yüksek enflasyon (yıllık %14’e kadar çıkmıştı).
- Büyümenin durması (stagflasyonun kalıcı hale gelmesi).
İran Devrimi ve Rehine Krizi
1979’da İran’da Şah devrildi, İslam Devrimi gerçekleşti. ABD Büyükelçiliği işgal edildi ve 52 Amerikalı diplomat 444 gün rehin tutuldu. Bu, ABD kamuoyunda büyük şok yarattı. Orta Doğu’dan gelen petrol akışı sekteye uğradı, fiyatlar daha da yükseldi.
Sovyetlerin Afganistan İşgali
1979 sonunda Sovyetler Birliği Afganistan’ı işgal etti. Bu, Soğuk Savaş’ın en gergin dönemlerinden birini başlattı. ABD, Pakistan üzerinden mücahitlere destek vermeye başladı. Dünya, yeni bir sıcak çatışmanın eşiğine geldi.
Altına Etkisi
Bu jeopolitik şoklar ve enflasyon dalgası altında altın fiyatı 1980’in Ocak ayında 850 dolar/ons seviyesine çıktı. RSI göstergesi 90’ın üzerine çıktı. Ancak bu balon sürdürülemedi: birkaç ay içinde altın %50’den fazla değer kaybetti.
Toplumsal Etkiler
- ABD’de “mala hücum” dönemi yaşandı; insanlar altın ve gümüşe yöneldi.
- Orta sınıf, enflasyon karşısında birikimlerini kaybetti.
- Yatırımcılar için büyük kazançların ardından derin kayıplar geldi.
Politik Sonuç
ABD’de enflasyonu kontrol altına almak için FED Başkanı Paul Volcker, faizleri %20’lere kadar çıkardı. Bu, ekonomiyi resesyona soktu ama uzun vadede enflasyonu bastırdı.
2020 ve 2025: Pandemi ve Yeni Dalga
2020 – Pandemi Dönemi
Covid-19 pandemisi tüm dünyada hayatı durdurdu. Merkez bankaları devasa parasal genişleme yaptı. ABD’de trilyonlarca dolar piyasaya sürüldü. Bu ortamda altın 2.070 dolara çıktı, RSI 87,5’e yükseldi.
2025 – Yeni Rekor
Jeopolitik risklerin arttığı, ABD-Çin geriliminin yükseldiği ve küresel borç krizinin konuşulduğu 2025’te altın RSI 90 seviyesini yeniden aştı. Bu, yatırımcılara 1973 ve 1980’i hatırlattı: güvenli liman algısı zirveye çıktı ama aynı zamanda düzeltme riskini artırdı.
Yatırımcı İçin Çıkarımlar
- Kriz ve savaşlar altını besler: 1973’te petrol ambargosu, 1980’de İran rehine krizi ve Sovyet işgali, 2025’te küresel belirsizlik altının rallisini tetikledi.
- RSI 90 alarmdır: Bu seviyeler tarihte aşırı alımın işareti olmuş ve sonrasında sert düzeltmeler gelmiştir.
- Toplumların tepkisi: Kriz dönemlerinde insanlar fiziki altına yönelir, hükümetlere güven azalır.
- ABD’nin rolü belirleyici: Bretton Woods’un çöküşünden Volcker’ın faiz artışlarına kadar, ABD’nin attığı adımlar küresel altın piyasasını belirledi.
Sonuç: Tarih Tekerrür Ediyor mu?
Altının RSI göstergesi üç kez 90 seviyesini geçti: 1973, 1980 ve 2025. Her biri büyük krizlerin ve savaşların gölgesinde gerçekleşti. Bu dönemler, yatırımcıya hem büyük fırsatlar sundu hem de büyük kayıplara yol açtı.
