Ukrayna: Rusya saldırılarını karşılayacak insanımız kalmadı. Çare robotlar

Kyiv’in bir köşesindeki, çöpler ve otlarla kaplı BRUTALİST bir kompleks, Ukrayna’nın geleceğin savaş alanındaki hayatta kalma vizyonunu sunuyor. Bir ucunda emir alan gençlerin sıraya girdiği bir askerlik şubesi, diğer ucunda ise siperler, engel parkurları ve 3. Taarruz Tugayı’nın “Kill House” adı verilen robot eğitim alanı bulunuyor. Burada Ukrayna’nın, insan yerine savaşın yükünü üstlenmesini umduğu insansız kara araçları (UGV) test ediliyor.

UGV’ler hâlihazırda cephe hattında kullanılmaya başlandı ve öncülerden biri de 3. Taarruz Tugayı. Sayıları henüz çok değil ama yakın gelecekte bu değişebilir. Ukrayna baharda 15.000 kara robotu konuşlandırma planını açıklamıştı. Bazı üreticiler, bunun 2023’teki hava dronlarının patlamasına benzer bir dönüşüm yaratacağını öngörüyor. “Rusya’nın et yığını saldırılarını karşılayacak insanımız yok,” diyor bir üretici. “O yüzden biz de onların üzerine kendi zombilerimizi göndereceğiz.”

Şu anda çoğu özel sektör tarafından geliştirilen yaklaşık 200 farklı UGV modelini üreten 40 civarında Ukraynalı firma var. Bunlar üç ana gruba ayrılıyor: lojistik (yakıt, su, tahliye), mühendislik desteği (mayın döşeme, temizleme, iletişim) ve daha sınırlı ölçüde muharebe desteği (el bombası fırlatıcıları ya da drone avlama taretleri). Cepheye gönderilmeden önce genellikle ek kameralar, iletişim sistemleri ya da elektronik harp korumasıyla güçlendiriliyorlar. Özellikle 10 kilometrelik “gri bölge”, yani insansız hava araçları tarafından sürekli gözetlenen ve ateş altına alınan alan, askerlerin yüzeye çıkmadan görev yapabilmesini sağlayan en dayanıklı robotlara talebi artırıyor.

“Stark” kod adlı, Kill House’un “UGV Akademisi”ni yöneten kişi, makinelerin şimdiden bazı durumlarda bir asker timinin yerine geçtiğini söylüyor. Yük robotları cepheye tonlarca malzeme taşıyabiliyor. Ardal gibi yeni tahliye robotları, sedye timlerini dronlarla dolu gökyüzü altında hedef olmaktan kurtarıyor. En son mayın döşeyiciler tek seferde onlarca tanksavar mayını bırakabiliyor. Hyzhak (“Yırtıcı”) yapay zekâ ile dronları 200 metre mesafeden vurabiliyor. Kardeşi Liut (“Öfke”) ise 7.62 mm makineli tüfek platformu olarak geçen yıl Kursk’a yapılan baskında ilk kez kullanıldı. UGV Robotics’in kurucusu Vasyl, Rusların bu yenilik karşısında şaşkına döktüğünü, böylece pozisyonlarını açığa çıkararak diğer Ukrayna birliklerinin onları hedef almasını sağladıklarını aktarıyor.

İlk günlerde operatörlerin araçların menzilinde kalmak için ön hatta kadar yürümeleri gerekiyordu. 92. Tugay’dan “Shadow” ve “Shura”, bunun bugünkü dron yoğunluğu altında intihar anlamına geleceğini söylüyor. Artık araçlar Starlink sayesinde komuta merkezlerinden yönetilebiliyor. “Ekranlarımızda tüm durumu görebiliyoruz,” diyor Shadow. “Biri aracı sürerken diğeri kola içiyor ya da sigara molasında olabiliyor.” Yine de, operatörler yakın gelecekte “robotların robotlarla savaşacağı” bir çağ beklemiyor. “Lojistikte büyük faydaları olacak, evet,” diyor Shura. “Ama piyadeyi asla tamamen ikame edemezler.”

Kitle kullanımının önündeki en büyük engel iletişim. Starlink, zor arazilerde ya da ağaç altında çalışmıyor. Dronların birbirine bağlandığı mesh ağları, önemli düğümler kaybedildiğinde çökebiliyor. Lojistik ve kamikaze UGV üreten Burevii’den mühendis Viktor, aktif muharebede kitlesel kullanım için teknolojinin muhtemelen yapay zekâ ya da makine görüşü ile geliştirilmesi gerektiğini, bunun da en az bir yıl sürebileceğini söylüyor. Bir diğer engel ise yetkin operatör eksikliği: “Yeterince görev tamamlamış ve hâlâ hayatta olan çok az kişi var.”

Ukrayna şu anda UGV yarışında önde—çünkü mecbur. Kremlin her ay 8-9 bin asker eklediği için bu tür bir baskı hissetmiyor. Ancak Rusya’nın da, daha önce FPV dronlarında olduğu gibi, Ukrayna’nın geliştirdiği teknolojiyi kopyalayıp standardize ederek ölçekli üretime geçmesi olası. Buna rağmen Ukraynalı geliştiriciler, küçük bir değişimin bile anlamlı olduğunu düşünüyor. “Cephedeki insan gücü ihtiyacımızın %1’ini bile robotlarla karşılayabilirsek bu başarıdır,” diyor Vasyl. “Ve şu anda %1’den fazlasını yapabileceğimizi düşünüyorum.” ■