Tutankamon’un mezarından çalındığı öne sürülen bir çekirge heykeli, İngiltere’nin başkenti Londra’da düzenlenen açık artırmada satışa sunuldu. Yarım milyon sterlin değerinde alıcı bulması beklenen bu eser, 340 bin sterlin karşılığında satıldı. Eserin beklenen değerinin altında satılmasının, eserin geçmişine dair tartışmalardan kaynaklandığı düşünülüyor.
Antik Mısır’dan kalma bu heykelcik, yalnızca zarif işçiliğiyle değil, aynı zamanda lanetli geçmişiyle de dikkat çekmektedir. Tarihi eser, Tutankamon’un mezarından alındığı ileri sürülerek satışa çıkarılmış ve bu durum birçok uzmanın yanı sıra Mısır kültürel mirasını koruma çabasında olan çevreler tarafından tepkiyle karşılanmıştır. Ahşap ve fildişi malzemeden birkaç santimetre uzunluğunda olan çekirgenin hukuki açıdan taşınmasına dair uluslararası alandaki belirsizlikleri de gözler önüne serdiği belirtilmektedir.
1923 yılında Howard Carter’ın Tutankamon’un lahitini açmasının ardından pek çok değerli nesne İngiltere’ye götürülmüş, ancak bazı eserlerin hala kayıp olduğu bilinmektedir. Bu dönemde ortaya çıkan ‘Mısır çılgınlığı’ akımı, müzayedelerde mezardan geldiği iddia edilen birçok eserin dolaşmasına neden olmuş, ‘Tutankamon’un laneti’ efsanesinin de bu süreçte doğmasına yol açmıştır.
Bu bağlamda önemli Mısırbilimci Tom Hardwick, çekirge heykelciği hakkında The Observer’a yaptığı açıklamada eserin Mısır’a ait olduğunu savunmuş, geçmişine dair etik sorunlar bulunduğunu belirtmiştir. Öte yandan, müzayedeyi organize eden Apollo müzayede evi, eserin Art Loss Register (ALR) tarafından incelendiğini ve çalıntı olmadığına dair ‘temiz belgesi’ alındığını duyurmuştur.
Birçok uzmanın esere temkinle yaklaştığı, ‘Guennol Çekirgesi’ adı verilen bu heykelin kohl veya parfüm koymak amacıyla kullanılmak üzere tasarlandığı öne sürülmektedir. Ancak, Carter’ın mezar buluntuları arasında böyle bir eserin olduğuna dair resmi kayıt bulunmamaktadır. Apollo müzayede evi, heykelin Tutankamon dönemiyle aynı tarihe ait olduğunu, ancak doğrudan bir bağın kanıtlanmış olmadığını açıklamıştır. Eserin, 1970 tarihli UNESCO sözleşmesi ve 1983 Mısır Eski Eserler Yasası yürürlüğe girmeden önce, 1930’larda Mısır’dan çıkarıldığı ifade edilmektedir.
Almanya’da yer alan Museum August Kestner küratörü Christian Loeben de eserin Mısır tarihine ait olduğuna dair kesin delil olmasa da iadesi gerektiğini söylemiştir. The Observer’a yaptığı açıklamada Loeben, heykelcik üzerinde Tutankamon dönemi stiline ait izler bulunduğunu ve iyi korunmuş olmasının, mühürlü mezar odasında saklandığını işaret ettiğini ifade etmiştir.
Kaynak: https://tr.euronews.com/kultur/2025/08/04/cocuk-firavun-tutankamonun-mezarindan-alinan-lanetli-cekirge-satildi
