• Trump, Abraham Anlaşmaları’na yeni ülkelerin katılacağını söyledi: “Suudi Arabistan dahil olursa herkes katılır”
• Orta Doğu’da normalleşme süreci hızlanabilir mesajı verdi, anlaşmayı “bölgesel barışın temeli” olarak tanımladı
• Çin ile ilişkiler konusunda ise rekabet ve pazarlık vurgusu yaptı: “Adil bir anlaşma olmalı, yıllarca bizi soyup sömürdüler”
ABD Başkanı Donald Trump, Fox News’e verdiği röportajda, Abraham Anlaşmaları’nı genişletmek istediğini ve bu doğrultuda yeni ülkelerin İsrail ile normalleşme sürecine katılmasını beklediğini söyledi. Trump açıklamasında, özellikle Suudi Arabistan’ın anlaşmaya katılmasının kritik olduğunu vurguladı.
“Hemen demek istemem ama yakın zamanda yeni ülkelerle genişleme olacak. Suudi Arabistan girerse herkes girer.”
2020 yılında BAE, Bahreyn, Fas ve Sudan’ın İsrail ile diplomatik ilişkileri normalleştirdiği Abraham Anlaşmaları’nı “tarihi başarı” olarak tanımlayan Trump, bu sürecin Orta Doğu’da kalıcı barışa zemin hazırladığını iddia etti.
Jeopolitik denge yeniden şekillenebilir
Trump yönetiminin bölge politikasında İran’a karşı Arap-İsrail ittifakı stratejisi öne çıkarken, Suudi Arabistan’ın olası katılımının bölgesel dengeleri sarsıcı bir hamle olacağı değerlendiriliyor. Uzmanlara göre:
- Körfez ülkeleri İsrail ile ekonomik ve savunma işbirliğini artırabilir
- Orta Doğu’da enerji ve teknoloji alanında yeni ticaret koridorları doğabilir
- İran karşıtı blok güçlenebilir
- Bölgesel ticaret stratejileri yatırımcı ilgisini artırabilir
Çin mesajı: “Adil ticaret olmazsa yaptırım gelir”
Trump, röportajda Çin ile ilişkiler hakkında da dikkat çeken ifadeler kullandı. Güney Kore ziyareti sırasında Xi Jinping ile görüşeceğini açıklayan Trump, Pekin yönetimine karşı ekonomik baskıyı sürdüreceğini söyledi.
“Yıllarca ülkemizi soyup yağmaladılar. Artık tersi. Adil bir anlaşma istiyoruz.”
Bu açıklama, ABD’nin yüksek gümrük vergileri ve teknoloji kısıtlamalarıyla sürdürdüğü Çin stratejisinin devam edeceğine işaret ediyor.
Küresel ekonomi ve piyasalar için anlamı ne?
Bu açıklamalar, enerji, savunma sanayi, lojistik ve ticaret koridorlarında yeni kırılmaların işareti olarak okunuyor.
Muhtemel etkiler:
| Alan | Olası Etki |
|---|---|
| Enerji | Suudi Arabistan’ın anlaşmaya katılması Ortadoğu enerji ortaklıklarını hızlandırabilir |
| Savunma | ABD–İsrail–Körfez askeri işbirliği derinleşebilir |
| Ticaret | Çin–ABD geriliminde yeni tarife ve pazarlık dalgası beklenebilir |
| Finans | Jeopolitik belirsizlik altında altın ve enerji fiyatları yeniden yükselebilir |
Trump’ın açıklamaları ile birlikte jeopolitik risk endeksi yeniden yükselişe geçti. Hem Orta Doğu diplomasisi hem ABD–Çin hattındaki gelişmeler piyasalarda yön arayışını etkilemeye devam edecek.
