Trump’tan Hindistan’a Rus Petrol Yaptırımı: Yeni Tarifeler Yolda, Küresel Ticaret Geriliyor
ABD Başkanı Donald Trump, Hindistan’ın Rusya’dan petrol ithalatını sürdürmesini “savaş ekonomisini beslemek” olarak tanımlayarak, Hindistan menşeli ürünlere yönelik gümrük vergilerini artırma sinyali verdi. Hâlihazırda %25 seviyesinde uygulanan tarifelerin “çok önemli ölçüde” artırılacağını belirten Trump, kararın önümüzdeki 24 saat içinde devreye alınacağını söyledi.
Siyasi Zemin: Rusya–Hindistan Enerji İş Birliği
Trump’ın tepkisinin arka planında, Hindistan’ın Ukrayna savaşına rağmen Rusya’dan uygun fiyatlı ham petrol almaya devam etmesi var.
Hindistan, bu petrolü yalnızca iç tüketim için değil; işleyip küresel pazarlarda satmaya da başladı.
Trump: “Bu, savaş makinesini besleyen bir ekonomik döngüdür. Hoşnut değilim. Bu durum sürerse daha sert adımlar atarım.”
Ticaret Dengesi ve Yeni Kriz Riski
ABD, Hindistan’a uzun süredir ticarette “çifte standart” uygulamakla eleştiriyor. Özellikle otomotiv, teknoloji ve tarım ürünlerinde yüksek gümrük duvarları, ABD şirketlerinin pazara girişini zorlaştırıyor.
- ABD’nin Hindistan’dan ithalatı: ~98 milyar $ (2024)
- Başlıca kalemler: tekstil, ilaç, mücevherat, yazılım/danışmanlık hizmetleri
- Yeni tarifeler, bu kalemlerin çoğunda fiyat/rekabet gücünü zayıflatabilir
Eğer yeni vergiler %40-50 seviyelerine taşınırsa, Hindistan–ABD hattında 2019’daki “mini ticaret savaşı” benzeri bir senaryo yeniden yaşanabilir.
BS Ekonomi Notu: Türkiye’ye Etkileri
1. Tedarik Zincirleri Fırsatı
- Hindistan’a uygulanacak yeni tarifeler, ABD merkezli şirketleri alternatif üretim merkezlerine yönlendirebilir.
- Türkiye, tekstil, ilaç hammaddesi, yazılım desteği ve dayanıklı tüketim mallarında “nearshoring” tercihi açısından Hindistan’a kıyasla daha cazip hale gelebilir.
2. Enerji Ticareti Dengesi
- Hindistan’ın ucuz Rus petrolü alarak sağladığı rafineri avantajı, ABD baskısıyla azalırsa, rafine ürün fiyatları küresel ölçekte yükselebilir.
- Bu durum, Türkiye’nin enerji faturasını artırabilir, çünkü Türkiye rafine ürünlerin bir kısmını ithal ediyor.
3. Jeopolitik Gerginlikten Diplomatik Fırsat
- Türkiye, ABD ile serbest ticaret anlaşması olmayan, ancak AB Gümrük Birliği ve Çin’e alternatif tedarikçi potansiyeli taşıyan bir ülke.
- Trump’ın korumacı çizgisi derinleşirse, Türk ihracatçıları için ikili kanal (ABD–AB) arasında dengeleyici rol artabilir.
Türkiye İçin Risk–Fırsat Dengesi
| Etki Alanı | Potansiyel Sonuç |
|---|---|
| İhracat Pazarı | Hindistan’ın dezavantajı Türkiye için fırsata dönüşebilir |
| Enerji Girdisi | Rafineri ürün fiyatlarında artış, maliyet baskısı yaratabilir |
| Diplomatik İlişkiler | Türkiye’nin jeoekonomik konumu önem kazanır |
Trump’ın ticaret politikaları, yalnızca hedef ülkeyi değil, küresel değer zincirini dönüştürüyor.
Türkiye, esnek üretim altyapısı ve lojistik avantajıyla bu tür kaymalarda öne çıkabilecek kapasiteye sahip. Ancak enerji bağımlılığı nedeniyle rafineri zincirlerindeki dalgalanmalara karşı kırılgan.
