ABD Başkanı Donald Trump’ın Rusya-Ukrayna Savaşı’nı bitirme planında Avrupa Birliği’ni (AB) ve Ukrayna’yı dışarda bırakarak Moskova’nın elini güçlendireceği endişesi, Avrupa başkentlerinde büyük bir paniğe yol açtı. Savaşın 24 Şubat’ta 4. yılına gireceği Ukrayna’da, bu yıl beklenen uluslararası buluşma öncekilere göre çok daha geniş katılımlı olacak.
AB’nin “Varoluşsal Tehdit” Tanımı ve Alınan Önlemler
- Askıda Kalıcı İlkeler: Rusya’nın 2022’de Ukrayna’ya yönelik saldırısıyla başlayan savaş, AB’yi tarihinde ilk kez askerî teçhizat alımlarını ve teslimatlarını finanse etme kararı almaya zorladı.
- Bütçe Dışı Fon: Kurucu anlaşmaların, Birliğin askerî operasyonlarını normal bütçe ile finanse etmesini yasaklaması nedeniyle “Avrupa Barış Fonu” adlı bir mekanizma oluşturuldu. Buradan Ukrayna’ya yapılan askerî yardım 134 milyar avroyu aştı.
- Hızlandırılmış Üyelik Görüşmeleri: Birlik, ilk kez fiilen savaş içinde olan bir ülkeyle müzakere masasına oturarak 2,5 yıl gibi kısa bir sürede üyelik görüşmelerini başlattı.
Trump’ın Göreve Gelişiyle Değişen Dinamikler
- ABD Desteğinde Azalma: 20 Ocak’taki ABD yönetim değişikliği, AB’nin Ukrayna’ya yönelik askerî ve mali desteğinin neredeyse yarısını üstlenen Washington’la koordinasyonu zora soktu.
- Yeni Savunma Bakanı ve Mesajlar: ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth, NATO Savunma Bakanları Toplantısı’nda Avrupalı müttefiklerine “Ukrayna’nın NATO üyesi olmadığı ve güvenlik garantilerinin Avrupa ülkeleri tarafından sağlanması gerektiği” mesajını verdi. Aynı gün Trump, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile 1,5 saatlik bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi.
- Rusya-ABD Görüşmeleri (Riyad): Trump yönetimi, Suudi Arabistan’da Rusya ile Ukrayna’ya dair bir barış anlaşmasını hızlandırmak için temas kurdu. Ukrayna tarafı ise bu görüşmelere davet edilmedi.
Avrupa’da Büyüyen Panik
- AB’nin Masadan Dışlanması: ABD’nin Ukrayna ve Rusya Özel Temsilcisi Keith Kellogg, “Avrupa Birliği’nin barış görüşmelerinde masada olmayacağını” duyurdu. Bu çıkış, başta Fransa olmak üzere birçok Avrupa ülkesinde şok etkisi yarattı.
- Askerî Harcama Baskısı: ABD, Avrupalı müttefiklerinden savunma harcamalarını GSYİH’nin yüzde 5’ine çıkarmalarını istiyor. Hâlihazırda bu oran ortalama yüzde 1,9 civarında. Bu talep Avrupa ülkeleri üzerinde yeni bir mali ve siyasi baskı yaratıyor.
- “ABD Asker Çekecek” Korkusu: Özellikle Polonya ve Romanya gibi, Rusya sınırına yakın ülkelerde “ABD’nin Avrupa’daki askerî varlığını azaltabileceği” endişesi konuşuluyor. Avrupa Parlamentosu’nun bazı üyeleri de sosyal medyada bu konudaki kaygılarını dile getirdi.
Avrupa Liderlerinin Kiev Zirvesi
- Geniş Katılım: AB Konseyi Başkanı Antonio Costa, AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ve Avrupa Parlamentosu Başkanı Roberta Metsola’nın yanı sıra İspanya, Litvanya, Letonya, Malta liderleri ile Kanada Başbakanı’nın da 24 Şubat’ta Kiev’de olması bekleniyor.
- Gündem: Zirvede, Avrupa ülkelerinin Ukrayna’ya verdiği güvenlik garantileri, savunma işbirliği ve Rusya-ABD görüşmelerinin Avrupa’ya olası etkileri ele alınacak.
- AB Yüksek Temsilcisi’nin Uyarısı: Kaja Kallas, “Rusya bizi (AB ve ABD’yi) birbirinden koparmaya çalışıyor, bu tuzağa düşmemeliyiz. Ukrayna’nın şartlarına dayalı adil ve kalıcı bir barış için ABD ile birlikte çalışabiliriz.” mesajını verdi.
Sonuç olarak, Trump yönetiminin Ukrayna barış planında Avrupa’yı dışarda bırakma eğilimi, AB ülkelerini endişeye sevk etti. Savaşın 4. yılına girilirken, Kiev’de yapılacak buluşmada Avrupalı liderlerin hem ABD’nin taleplerine yanıt verecek bir strateji geliştirmesi hem de Ukrayna’ya olan güçlü desteğin devamını vurgulaması bekleniyor. (Kaynak)
- Golden Swan Abone Ayrıcalıkları -
