Trump’ın 28 Maddelik Barış Taslağı: Ukrayna’nın Kaderi Masada

ABD yönetimi, Ukrayna–Rusya savaşı için 28 maddelik bir barış taslağı hazırladı. Taslakta Ukrayna’nın NATO’ya girme hakkından vazgeçmesi, silahlı kuvvetlerinin sınırlandırılması ve bazı işgal altındaki bölgelerin fiili olarak Rusya’ya bırakılması gibi maddeler yer alıyor. Metin resmi statüye kavuşmamış durumda; hem Kiev hem Moskova’dan net kabul henüz gelmedi.

Temel Maddelerden Seçkiler

• Ukrayna egemenliği teyit edilecek.
• Rusya, Ukrayna ve Avrupa arasında geniş kapsamlı bir saldırmazlık anlaşması imzalayacak; NATO genişlemesi durdurulacak.
• Ukrayna silahlı kuvvetleri yaklaşık 600.000 kişiye indirilecek.
• Ukrayna anayasasında NATO üyeliğinden vazgeçileceği hükme bağlanacak; NATO da Ukrayna’ya asker konuşlandırmayacak.
• İşgal altındaki bölgelerden: Crimea, Donetsk, Luhansk gibi alanların Rusya tarafından fiilen tanınması öneriliyor.
• Ukrayna yeniden yapılanma fonu oluşturulacak; Rusya donmuş varlıklardan pay alacak; Rusya’nın küresel ekonomiyle entegrasyonu gündeme gelecek.

Neden Endişe Yaratıyor?
Avrupa Birliği içerisinden planın Ukrayna’nın bağımsızlığına zarar vereceği ve “teslimiyet” olarak algılanabileceği yönünde tepkiler var. Rusya, planı henüz resmi olarak kabul etmedi ve Kremlin “yeni bir gelişme yok” mesajı verdi. Barış mantığı altında toprak devri, askeri kapasite kısıtlaması ve NATO’dan çıkış gibi unsurların bir arada yer alması piyasalar ve jeopolitik risk açısından ciddi soru işaretleri doğuruyor.

Türkiye Açısından Ne Anlama Geliyor?
Türkiye, hem güvenlik hem enerji koridorları açısından Rusya–Ukrayna hattını yakından izliyor. Bu plan, Karadeniz’de stratejik dengeleri değiştirebilir. Ukrayna topraklarının statüsünün değişmesi, Türkiye’nin Karadeniz enerji güzergâhı planlarını etkileyebilir. NATO müttefiki olarak Türkiye, Ukrayna’nın NATO üyeliğine yönelmesi konusunda pozisyon aldı. Planın NATO genişlemesini durdurmayı hedeflemesi Türkiye açısından diplomatik alanda yeni bir parametre yaratıyor. Türkiye’nin ihracat, liman, lojistik ve tarım hattı Ukrayna üzerinden geçiyor. Barışın kalıcı olması lojistik maliyetleri ve ticaret risklerini azaltabilir ancak barış şartlarının ağır olması uzun vadede bölgeyi istikrarsız bırakabilir.

BSekonomi Yorumu: Plan hazır ancak hem uygulanabilirlik hem siyasi uyum tarafında ciddi belirsizlikler içeriyor. Ukrayna’nın kabulü, Rusya’nın gerçek talepleri ve Avrupa’nın desteği henüz netleşmediği için barış taslağı, şimdilik bir çerçeve metin görünümünde.