Rusya’dan Uyarı: ABD Müdahale Etmesin, Ortadoğu Felakete Sürüklenir
Moskova, İran’la İmzalanan Stratejik Ortaklık Anlaşması Sonrası Denge Arayışında
İsrail’in İran’a yönelik nükleer altyapı saldırıları sürerken, Rusya yönetimi Washington’a sert bir uyarıda bulundu: “ABD, bu çatışmaya doğrudan müdahil olursa, Ortadoğu kökten istikrarsızlaşır.” Açıklama, St. Petersburg Uluslararası Ekonomi Forumu’nda konuşan Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Ryabkov’dan geldi. Ryabkov, Interfax’a yaptığı değerlendirmede “Böyle bir adım tüm durumu kökten istikrarsızlaştırır” dedi ve ABD’yi “spekülatif, varsayımsal senaryoları” teşvik etmekle eleştirdi.
Moskova’nın bu çağrısı, İran’la ilişkilerinde yeni bir dönemin yaşandığı bir aşamada geliyor. Ocak 2025’te, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile İran’ın yeni Cumhurbaşkanı Mesud Pezeshkian arasında imzalanan 20 yıllık stratejik ortaklık anlaşması, iki ülke ilişkilerinde ciddi bir derinleşmeyi simgeliyor. Anlaşma, doğrudan askeri yardım yükümlülüğü içermese de, Rusya’nın İran’la enerji, savunma, güvenlik, altyapı ve bankacılık alanlarında çok katmanlı bir yakınlaşmaya gittiğini gözler önüne seriyor.
STRATEJİK ORTAKLIK ANLAŞMASI: 20 YILLIK YOL HARİTASI
Bu yeni anlaşmayla birlikte, Moskova ile Tahran arasında daha önceki nükleer teknoloji paylaşımı, insansız hava araçları ve füze sistemleri konusundaki askeri iş birliği pratikte sürse de, metinler düzeyinde daha diplomatik bir dil benimsenmiş durumda. Kremlin’in dikkatle çizdiği çizgi, İran’ın aşırı tahrik edilmesini önlemek, aynı zamanda Batı’ya doğrudan cephe almadan Tahran’ı bölgede desteklemek yönünde şekilleniyor.
ZAHAROVA’DAN NÜKLEER UYARI: “FELAKETE MİLİMETRELER KALDI”
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zaharova ise İsrail’in İran’ın nükleer altyapısına yönelik saldırılarını sert bir dille eleştirdi:
“Bu saldırılar, tüm dünyanın bir nükleer felakete yalnızca milimetreler uzaklıkta olduğunu gösteriyor.”
Zaharova, BM nükleer gözlemcilerinin İran’daki tesislerde belirli hasarlar tespit ettiğini hatırlatarak, Fukuşima felaketini örnek gösterdi:
“(Tüm) dünya topluluğunun (endişeleri) nerede? Tüm çevreciler nerede? Çok uzakta olduklarını ve bu (radyasyon) dalgasının onlara ulaşmayacağını mı düşünüyorlar bilmiyorum. Peki, Fukuşima’da ne olduğunu okusunlar.”
PUTİN’İN ARABULUCULUK TEKLİFİ: AMA…
Moskova, bu gerilim hattında sadece taraflardan biriyle değil, tüm aktörlerle temas kurma niyetini de koruyor. Kremlin, geçtiğimiz hafta sonu ABD Başkanı Donald Trump ile yapılan telefon görüşmesinde, çatışmanın diplomatik yollarla çözülmesi için arabuluculuk teklifinde bulundu. Trump bu teklife “açık” olduğunu belirtmiş olsa da, diplomatik kaynaklara göre Beyaz Saray, İran’ın koşulsuz teslim olması yönündeki baskıları artırmayı sürdürüyor.
Dolayısıyla Putin’in önerisi, teknik olarak kabul edilmiş gibi görünse de, pratikte bir ‘ama’yla birlikte geçerlilik taşıyor: Trump yönetimi hâlâ askeri seçeneği masada tutuyor.
KREMLİN’İN HESABI: GERGİNLİKTEN ÇIKAR SAĞLANABİLİR
Rusya’nın Ortadoğu’daki bu yükselen tansiyona karşı açık uyarılarına karşın, Kremlin çevrelerinde çatışmanın Moskova için bazı stratejik avantajlar doğurabileceği görüşleri de dile getiriliyor. Kremlin’in eski danışmanlarından Sergey Markov, bu hesapları şöyle özetliyor:
“Bu ihtilaf, Rusya’ya bazı faydalar sağlayabilir. Petrol fiyatlarında yükseliş, İran’dan petrol temin etmekte zorlanan Çin’in Rus petrolüne yönelmesi ve ABD’nin askeri kaynaklarının Ukrayna’dan uzaklaşması gibi gelişmeler Moskova’nın lehine olur.”
Markov’un sözleri, Kremlin’in resmi duruşundan ayrışıyor olsa da, Moskova’nın her zaman olduğu gibi krizleri jeopolitik ve ekonomik çıkar fırsatlarına çevirmeye çalıştığını gösteriyor.
BSEkonomi Notu:
- Rusya, ABD’ye İran’a müdahale etmeme çağrısı yaptı.
- İsrail saldırılarının nükleer felaket riski doğurduğu vurgulandı.
- Putin arabuluculuk teklif etti ama Trump’tan koşulsuz teslim beklentisi gelince teklif askıya alındı.
- Ocak 2025’te imzalanan İran-Rusya stratejik ortaklık anlaşması ilişkileri kurumsallaştırdı.
- Kremlin, perde arkasında petrol ve enerji arzındaki değişimden kazanç sağlamayı da hesaba katıyor.
