Eski Başkan Donald Trump, Fed Başkanı Jerome Powell’a yönelik eleştirilerini sertleştirirken, Powell’ı görevden almanın faiz indirimlerini garanti etmeyeceği giderek daha net hale geliyor. ABD Merkez Bankası’nın iki ana yapısı olan Fed Guvernörler Kurulu ile faiz kararlarını belirleyen Açık Piyasa Komitesi (FOMC), her zaman aynı kişi tarafından yönetilmek zorunda değil.
FOMC Başkanı Ayrı Seçilebilir
Fed Başkanı unvanı, Guvernörler Kurulu başkanlığına işaret ederken, FOMC başkanı komite üyelerinin oylarıyla belirleniyor. Bu görev, yasal olarak Guvernörler Kurulu başkanına verilmek zorunda değil. Trump’ın Powell yerine atayacağı isim, FOMC üyeleri tarafından başkan olarak seçilmek zorunda değil; Komite, örneğin New York Fed Başkanı John Williams gibi başka bir ismi tercih edebilir.
Geçmişte benzer bir durum 1979’da yaşanmıştı. Jimmy Carter’ın Hazine Bakanı olarak atadığı dönemin Fed Başkanı G. William Miller’dan boşalan FOMC başkanlığına, Paul Volcker oybirliğiyle seçilmişti. Volcker daha sonra Fed başkanlığına da getirilmişti. Ancak Powell’ın görevden alınması halinde FOMC, Trump’ın tercih edeceği isme karşı direnç gösterebilir.
Trump: “İstersem Görevden Alırım”
Trump, Perşembe günü yaptığı açıklamada Powell’a yönelik eleştirilerini yineleyerek, “İşini yapmıyor, hep geç kalıyor” ifadelerini kullandı ve “Eğer istersem gider” diyerek görevden alma niyetini açıkça dile getirdi. Ancak Powell daha önce, Trump’ın talebiyle görevi bırakmayacağını söylemişti.
Powell’ı görevden almanın yasal zemini tartışmalı. 1935 tarihli Humphrey’s Executor v. United States kararına göre, bağımsız kurumların başkanları ABD Başkanı tarafından tek taraflı olarak görevden alınamıyor. Trump’ın hukukçuları, bu kararın yeniden değerlendirilmesini istiyor.
Piyasalar Ne Beklemeli?
UBS Başekonomisti Paul Donovan, Powell’ın görevden alınması halinde dahi faiz indirimi yolunun otomatik olmadığını vurguluyor. Çünkü FOMC’deki her üye tek oy hakkına sahip ve Fed Başkanı’nın etkisi sınırlı. Faiz kararları kolektif biçimde alınıyor ve Powell’ın şahin duruşuna rağmen Komite içinde bir “güvercin isyanı” söz konusu değil.
Politico ve Wall Street Journal’a göre, Trump’ın Powell’ı görevden alma planı bir süredir gündemde olsa da, eski Fed üyesi Kevin Warsh gibi isimler bu hamlenin zamanlamasına karşı çıkıyor. Hazine Bakanı Scott Bessent ise bu adımın Fed’in bağımsızlığına zarar vereceği ve küresel piyasalarda istikrarsızlık yaratacağı uyarısında bulunmuş durumda.
Powell görevde kalsa bile, hukuki bir mücadele sürecinde FOMC başkanlığını sürdürebilir. Ancak Trump’ın yeni bir başkanla FOMC kontrolünü ele geçirme planı, Guvernörler Kurulu üyelerini değiştirme girişimi gibi daha geniş çaplı bir stratejiye dönüşebilir. Bu da uluslararası piyasalarda “Fed bağımsızlığı” tartışmalarını daha da alevlendirebilir.
