- ABD Başkanı Trump, Chicago Belediye Başkanı Brandon Johnson ve Illinois Valisi JB Pritzker’in hapse atılmasını istedi, National Guard askerlerini Chicago’ya sevk etti.
- Trump’ın hedef aldığı iki Demokrat isim, göçmenlik baskınlarına karşı “ICE’siz bölge” ilan etmiş ve federal birliklerin kentte konuşlanmasına itiraz etmişti.
- Eski FBI Direktörü Comey’nin yargılanmasıyla aynı döneme denk gelen hamle, Trump’ın siyasi rakiplerini cezai süreçlerle baskı altına aldığı eleştirilerini güçlendirdi.
ABD’de siyasi tansiyon yeniden sertleşti. Başkan Donald Trump, Çarşamba günü yaptığı açıklamada, Chicago Belediye Başkanı Brandon Johnson ve Illinois Valisi JB Pritzker’in hapse atılması gerektiğini söyledi. Aynı günlerde yönetim, Teksas’tan gelen yüzlerce Ulusal Muhafız askerini Chicago’nun dışındaki askeri bir tesise konuşlandırdı. Demokratların sert itirazına rağmen alınan bu karar, ABD’nin üçüncü büyük kentinde siyasetin merkezine güvenlik ve göçmenlik tartışmalarını taşıdı.
Hedefte Demokrat liderler
Ne Johnson ne de Pritzker herhangi bir suçlamayla karşı karşıya değil. Ancak her iki isim de Trump’ın göçmenlik baskınlarına ve federal birliklerin Demokrat yönetimli kentlere konuşlanmasına karşı çıkıyordu. Johnson, hafta başında imzaladığı kararnameyle Chicago’da “ICE’siz bölge” ilan etmiş, federal göçmenlik ajanlarının belediye mülklerini operasyonlarında kullanmasını yasaklamıştı. Trump ise sosyal medya hesabında “Chicago Belediye Başkanı ICE görevlilerini koruyamadığı için hapse girmeli! Vali Pritzker de öyle!” ifadeleriyle iki ismi hedef aldı.
Vali Pritzker, Trump’ın çıkışına “Bu artık seçilmiş temsilcilerin tutuklanmasını istemek anlamına geliyor. Bu gidişin tam teşekküllü otoriterliğe dönüşmesinden başka ne kalıyor?” sözleriyle karşılık verdi. Olası 2028 Demokrat başkan adaylarından biri olarak görülen Pritzker’in çıkışı, Demokrat Parti içindeki tansiyonun da artmasına neden oldu.
Comey davası gölgesinde
Trump’ın açıklamaları, aynı zamanda siyasi bir rakibinin yargılandığı günlere denk geldi. Eski FBI Direktörü James Comey, Kongre’ye yalan söylediği suçlamasıyla mahkemeye çıkarıldı. Trump, siyasete girdiği 2015’ten bu yana defalarca rakiplerinin hapse atılmasını istemişti; ancak ilk kez bir isim yargı önüne çıktı. Eleştirmenler, bu süreci “hukukun siyasallaşması” olarak yorumlarken, Trump destekçileri ise “hesap sorma” zamanı geldiğini savunuyor.
Adalet Bakanlığı’nın iki numaralı ismi Todd Blanche, Fox News’e yaptığı açıklamada, “Şu anda Chicago’da yaşanan şey tam anlamıyla iç terörizmdir” dedi. Bu yorum, Trump yönetiminin kentteki protestoları gerekçe göstererek daha fazla güvenlik gücü konuşlandırmasının önünü açabilecek nitelikte.
Protestolar ve toplumsal gerilim
Chicago ve Portland’da Trump’ın göçmenlik politikalarına karşı düzenlenen protestolar ise yerel yetkililere göre büyük ölçüde barışçıl. Buna rağmen Trump yönetimi, “suç ve şiddet” vurgusu yaparak birliklerin kent merkezlerine gönderilmesi gerektiğini savunuyor. Trump, “Amacım çok basit: Amerika’da suçu durdurmak” mesajını verdi.
Ancak istatistikler farklı bir tablo çiziyor. Birçok Amerikan kentinde COVID-19 dönemindeki suç artışı sonrası rakamlar gerilerken, Ulusal Muhafız birlikleri çoğunlukla federal binaları koruma amacıyla görev yapıyor. Demokratlar, Trump’ın gerçek tabloyu çarpıtarak siyasi ve askeri baskıyı artırmaya çalıştığını öne sürüyor.
Hukuki süreç ve riskler
Illinois yönetimi, konuşlandırmayı engellemek için federal mahkemeye başvurdu. İlk aşamada hakim, Chicago için konuşlandırmaya geçici izin verdi. Ancak Portland için aynı süreçte farklı bir karar çıktı ve birliklerin kente gönderilmesi engellendi. Trump’ın ise gerekirse “ayaklanma yasasını” devreye sokarak mahkeme kararlarını bertaraf edebileceği konuşuluyor. Bu yasa en son 1992 Los Angeles isyanlarında kullanılmıştı.
Bu gelişmeler, Trump’ın federal gücü rakiplerine karşı kullanmaya giderek daha istekli olduğunu gösteriyor. Başkan’ın sosyal medyada defalarca yinelediği “düşmanlarla mücadele” söylemi, hem ABD iç siyasetinde hem de uluslararası kamuoyunda otoriterleşme tartışmalarını büyütüyor.
Ekonomi ve yatırımcı boyutu
ABD’de siyasi gerilim, yatırımcılar açısından da belirsizlik kaynağı. Chicago gibi büyük şehirlerde olası protestoların büyümesi, piyasalar üzerinde kısa vadeli oynaklık yaratabilir. Özellikle göçmenlik politikaları ve iç güvenlik öncelikleri, federal bütçe ve yerel yönetimlerin mali dengelerini zorlayabilir. ABD’de zaten seçim yılına yaklaşılırken yatırımcıların en büyük kaygısı, hukuk devletine olan güvenin zedelenmesi ve bunun uzun vadeli yatırımları caydırma ihtimali.
Piyasalar, ABD’de güvenlik ve siyasi istikrara dair gelişmeleri yakından izliyor. Trump’ın “eğer gerekirse daha fazla şehre asker gönderirim” çıkışı, ülke içinde gerginliğin artabileceği endişesini besledi. Reuters/Ipsos anketi, Amerikalıların çoğunluğunun dış tehdit olmadığı sürece bu tür konuşlandırmalara karşı çıktığını gösteriyor.
