• Başkan Trump, tartışmalı ekonomist E.J. Antoni’nin BLS (İşgücü İstatistikleri Kurumu) başkanlığı adaylığını geri çekti.
• Geri çekilme, bugün açıklanacak istihdam verileri öncesi işgücü istatistiklerinin bağımsızlığına dair kaygıları yeniden gündeme taşıdı.
• Trump yönetiminin istihdam verilerini politik avantaj için kullanabileceği yönündeki tartışmalar piyasalarda dikkatle izleniyor.
ABD Başkanı Donald Trump, muhafazakâr düşünce kuruluşu Heritage Foundation’dan ekonomist E.J. Antoni’nin Bureau of Labor Statistics (BLS) başkanlığına yaptığı atamayı geri çekti. Beyaz Saray açıklamasında kararın senatodaki destek eksikliği nedeniyle alındığı belirtilirken, ekonomi çevrelerinde bu adımın daha derin yankıları bulunuyor.
Antoni’nin adaylığı, göreve ilk açıklandığı andan itibaren tartışmalıydı. İstatistik kurumunun bağımsızlığı konusunda endişeler dile getirilmiş, özellikle istihdam ve enflasyon verilerinin “siyasi amaçlarla manipüle edilip edilmeyeceği” sorusu gündeme taşınmıştı. Politico’nun haberine göre, birçok senatör Antoni’nin geçmiş açıklamaları ve muhafazakâr çizgisi nedeniyle tarafsız veri yönetimini sağlayamayacağı görüşündeydi. Associated Press, geri çekilme kararının “Trump’ın doğrudan senatodaki muhalefeti görmesiyle” hızlandığını yazdı.
1930’ların Yankısı ve Günümüz Tartışmaları
İstatistik kurumlarının güvenilirliği, ABD ekonomisinin temel taşlarından biri. 1930’lardaki Büyük Buhran sırasında tarımsal verilerin şeffaf olmayışı bankacılık krizlerini tetiklemişti. Bugün de benzer bir endişe söz konusu: resmi verilerin güvenilirliği zedelenirse, piyasaların fiyatlama mekanizması bozulabilir.
Antoni’nin geri çekilmesi, bu tartışmanın şimdilik ertelenmesi anlamına gelse de, Trump’ın BLS üzerinde daha fazla kontrol arzusunu gösteriyor. Reuters’a göre, Trump yönetimi yeni aday için “çok yakında” açıklama yapacak.
İstihdam Verisi Öncesi Zamanlama Manidar
Kararın istihdam verisi açıklamasının hemen öncesine denk gelmesi, piyasalarda ilgiyle izlendi. Eylül ayı tarım dışı istihdam rakamları bugün açıklanacak. Beklentiler, iş gücü piyasasında yavaşlamaya işaret ediyor. Son aylarda ılımlı seyreden istihdam artışı, Fed’in faiz indirim kararları için kritik öneme sahip.
Piyasalar açısından bu çifte gelişme – yani BLS atamasının geri çekilmesi ve verilerin bağımsızlığına dair kaygılar – doların ve ABD tahvillerinin seyrinde etkili olabilir. Yatırımcılar, açıklanacak verilerin siyasetten bağımsız olduğuna ikna olmak isteyecek. Aksi durumda, güven kaybı kısa vadeli volatiliteyi artırabilir.
Piyasalar Ne Bekliyor?
Wall Street analistleri, istihdam verisinin 150 bin civarında artış göstermesini, işsizlik oranının ise %4,1 seviyesinde kalmasını bekliyor. Ortalama saatlik kazançlardaki eğilim de Fed açısından kritik izlenecek. Eğer veriler beklentinin altında gelirse, Fed’in yıl bitmeden faiz indirimi için alanı genişleyecek. Ancak bu durumda Trump’ın siyasi söylemleri ve BLS’nin bağımsızlığına dair tartışmalar, verilerin piyasalarda yaratacağı etkinin gölgesine düşebilir.
Sonuç: Güven Testi
Trump’ın Antoni’yi geri çekmesi, şimdilik veri güvenilirliği tartışmalarını frenlese de, asıl sınav bugün açıklanacak istihdam verilerinde yaşanacak. ABD işgücü piyasasının gerçek durumunu yansıtacak bu veriler, hem Fed’in adımlarını hem de Trump’ın politik söylemini şekillendirecek.
Kısacası, mesele yalnızca bir adayın geri çekilmesi değil; ABD ekonomisinin en kritik verilerinden birinin siyasetten bağımsız olup olmadığına dair güven testidir.
