BS Ekonomi Bağımsız Medyasını Destekleyin
Eğer abone iseniz giriş yapınız.
Donald Trump, ikinci döneminin şimdiye kadarki en uzun yurtdışı gezisi olan altı günlük bir Asya turuna çıktı. ABD Başkanı bu gezi kapsamında Malezya, Japonya ve Güney Kore’yi ziyaret edecek. Perşembe günü ise Çin lideri Şi Cinping ile iki ülke arasındaki ticaret savaşı ortasında bir görüşme yapması bekleniyor. Trump ayrıca Kuzey Kore lideri Kim Jong Un’la da görüşmeye açık olduğunu söyledi.
Trump yönetimi, dünyanın en büyük uçak gemisi olan USS Gerald R. Ford’u “narko-terörle mücadele” amacıyla Latin Amerika’ya gönderdi ve böylece bölgedeki Amerikan askeri varlığını artırdı. Daha önce Pentagon, Karayip Denizi’nde uyuşturucu taşıdığı iddia edilen bir teknenin bombalandığını ve altı kişinin öldüğünü doğrulamıştı. Ülke, Eylül ayından bu yana en az 10 tekneyi vurdu ve 40’tan fazla kişiyi öldürdü.
Bu arada, ABD Hazine Bakanlığı Kolombiya Devlet Başkanı Gustavo Petro, eşi ve oğluna yaptırım uyguladı. Hazine Bakanı Scott Bessent, Petro’yu “uyuşturucu kartellerinin büyümesine izin vermekle” suçladı; Trump ise Pazar günü onu “uyuşturucu lideri” olarak niteledi. Son günlerde ABD, Venezuela’nın yanı sıra Kolombiya’dan uyuşturucu taşıdığı iddia edilen gemileri de hedef almaya başladı.
Rusya’nın Kiev’e düzenlediği saldırılarda bir kişi öldü, on kişi yaralandı. Yerel yetkililere göre saldırılar, Ukrayna başkentinin konut bölgelerini vurdu. Bu saldırılar, 20’den fazla Ukrayna müttefikinin Londra’da bir araya gelmesinin ardından geldi. İngiltere Başbakanı Keir Starmer, ülkelerin “Rus petrol ve gazını küresel pazardan çıkarma” sözü verdiklerini söyledi.
Porsche, üçüncü çeyrekte 1 milyar avro (1,2 milyar dolar) zarar açıkladı; geçen yılın aynı döneminde aynı miktarda kâr elde etmişti. Volkswagen’in çoğunluk hissesine sahip olduğu lüks Alman otomobil üreticisi, elektrikli modellerine olan zayıf talep nedeniyle yeniden benzinli araçlara yönelmek zorunda kaldı. Hem Porsche’un hem Volkswagen’in CEO’su olan Oliver Blume bu yıl görevinden ayrılacak.
Beyaz Saray, hükümetin kapanmasının Ekim ayı enflasyon verilerinin açıklanmasını muhtemelen geciktireceğini açıkladı. Çalışma İstatistikleri Bürosu, Cuma günü yaptığı açıklamada Eylül ayında ABD’nin yıllık enflasyon oranının %3’e yükseldiğini, bunun önceki aya göre 0,1 puan artış anlamına geldiğini bildirdi. Ayrıca Pentagon, Trump’ın ismi açıklanmayan bir “arkadaşı” tarafından yapılan 130 milyon dolarlık bağışı hükümet kapanması nedeniyle dondurulan asker maaşlarını ödemek için kullanmayı planlıyor.
Tayland Kralı Vajiralongkorn’un annesi Kraliçe Sirikit 93 yaşında hayatını kaybetti. 2012 yılından bu yana kamuoyunun önünde görünmeyen Sirikit, öncesinde zaman zaman siyasete müdahil olmuştu. Eşi Kral Bhumibol, 2016’daki ölümüne kadar ülkenin en uzun süre tahtta kalan hükümdarıydı. Tayland Başbakanı, kraliçenin ölümü nedeniyle Pazar günü katıldığı büyük bir bölgesel zirvedeki programlarının çoğunu iptal etti.
Fildişi Sahili sandık başında
Fildişi Sahili halkı, cumartesi günü yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimlerinde güçlü bir déjà vu hissi yaşayacak. Ülkenin 83 yaşındaki lideri Alassane Ouattara, bir kez daha açık ara favori konumunda — bu kez tartışmalı bir şekilde dördüncü dönem için aday. Ve yine, esnek yapılı bir seçim komisyonu sayesinde, karşısında yalnızca az tanınan adaylar var.
Toplam 55 adayın seçimde yarışmasına izin verilmedi. Bu adaylardan ikisi, Ouattara için ciddi bir meydan okuma oluşturabilecek isimlerdi: Credit Suisse’in eski CEO’su Tidjane Thiam ve 2010 seçiminde Ouattara’ya yenilgiyi kabul etmeyerek kısa bir iç savaşı tetikleyen eski Cumhurbaşkanı Laurent Gbagbo.
Thiam’ın adaylığının reddedilme gerekçesi görünüşte Ouattara’nın kontrolü dışındaki bir yasal teknik meseleye dayanıyor. Ancak tüm Fildişililer buna ikna olmuş değil. Devlet başkanının istifasını talep eden son gösterilerde en az üç kişi — iki protestocu ve bir polis memuru — hayatını kaybetti. Seçim sonuçları tartışmalı hale gelirse, bu ölümler son olmayabilir.
New Jersey’nin göstergesi niteliğindeki seçim
Cumartesi günü New Jersey’deki başa baş vali yarışında erken oy verme süreci başlıyor. Yaz aylarından bu yana, ılımlı Demokrat kongre üyesi Mikie Sherrill’in Cumhuriyetçi Jack Ciattarelli karşısındaki farkı giderek azaldı.
Eski bir donanma pilotu olan Sherrill, bu yarışı Donald Trump hakkında bir referanduma dönüştürmek istiyor. Ciattarelli’yi “yüzde 100 MAGA” olarak damgalamaya çalıştı. Ancak aslında Cumhuriyetçi aday, bir zamanlar “görev için uygun değil” dediği başkana yaklaşarak aradaki farkı kapatmayı başardı. Trump, 2024 başkanlık seçimlerinde New Jersey’de yalnızca 6 puan farkla kaybetmişti; 2020’de bu fark neredeyse 16 puandı. Ayrıca eyalette kayıtlı Cumhuriyetçilerin sayısı arttı.
Bazı dinamikler eyalete özgü. Görevden ayrılan Demokrat vali Phil Murphy popüler değil ve Sherrill, partisinin yükünü sırtında taşıyor. Ancak önümüzdeki yıl yapılacak ara seçimler öncesinde Demokratlar, Sherrill’in Trump’a öfkeli ilerici seçmenleri ve sola eğilimli bağımsızları sandığa götürüp götüremeyeceğini dikkatle izleyecek.
Yeni Fondation Cartier ışıltısıyla açılıyor
Fransız mücevher markasının desteklediği Fondation Cartier, Cumartesi günü Paris’te Louvre’un karşısındaki Rue de Rivoli üzerindeki yeni binasında kapılarını açıyor. Müze dışarıdan klasik Haussmann tarzında görünse de içeride cam, beton ve çelik hâkim. Açılış sergisi, James Turrell dâhil yaklaşık 100 sanatçının eserlerini bir araya getiriyor. Mimar Jean Nouvel, mekânı beş dev hareketli platformla tasarlamış. Sergi küratörü Béatrice Grenier, “Ziyaretçi her geldiğinde binanın iç mimarisi tamamen farklı görünecek,” diyor. Müze, turistlerden çok avangart Fransız zevkine hitap edecek şekilde tasarlanmış gibi görünüyor.
Açılış, Fransız lüks markalarının sanat dünyasında iz bırakma trendinin bir parçası. Örneğin Fondation Louis Vuitton, devlet müzeleriyle yarışan sergilere ev sahipliği yapıyor. Bu adım aynı zamanda Paris’in kültürel merkez olma konumunu pekiştirdiğini gösteriyor; Louvre, Musée des Arts Décoratifs ve Jeu de Paume gibi kurumlar da müzenin hemen yakınında bulunuyor.
Keir Starmer’a yeni bir yardımcısı geldi
Britanya İşçi Partisi, Cumartesi günü Lucy Powell’ı yeni genel başkan yardımcısı olarak atadığını açıkladı. Bu görev, geçen ay deniz kenarındaki bir dairesi için doğru miktarda vergi ödemediği ortaya çıkan Angela Rayner’ın istifasıyla boşalmıştı. (Rayner, bunun bir kaza olduğunu söylüyor.) Rayner’ın istifasının ardından yapılan kabine değişikliğinde görevden alınan Powell, eğitim bakanı Bridget Phillipson’ı geride bırakarak bu koltuğa oturdu.
Powell’ın zaferi, birçok kişi tarafından Keir Starmer’ın giderek yönsüzleştiği düşünülen liderliğine hafif bir uyarı olarak yorumlanıyor. Bazı gözlemciler, partinin ruhu için 1981’de sağ kanattan Denis Healey ile sol kanattan Tony Benn arasında yaşanan ünlü mücadeleye benzer bir “büyük kapışma” bekliyordu. Ancak bu sefer durum o kadar dramatik olmadı: ne adaylar etkileyici bir hatipti, ne de politik açıdan aralarındaki fark bir sigara kâğıdı kadar bile belirgindi.
Hafta sonu profili: Arjantin’in en güçlü kadını Karina Milei skandal fırtınasıyla karşı karşıya
Yılın başından bu yana Arjantin’in liberteryen başkanı Javier Milei, aynı zamanda genelkurmay başkanlığını yapan kız kardeşi Karina Milei hakkındaki yolsuzluk iddialarıyla uğraşıyor. Ülkenin seçkinlerini “asalaklar” olarak nitelendirerek ün kazanan bir lider için bu suçlamalar özellikle yıpratıcı. 26 Ekim’deki ara seçimler öncesinde bu iddialar, Özgürlük İlerliyor (Liberty Advances) partisinin geleceğini tehdit ediyor.
Şubat ayında Karina Milei’nin, kardeşinin sosyal medyada tanıtımını yaptıktan kısa süre sonra çöken $LIBRA adlı bir memecoin’in kurucusundan para aldığı iddiaları gündeme geldi. Ağustosta kamuoyuna sızan ses kayıtlarıysa, onun Arjantin Engelliler Kurumu için ilaç alımında kullanılan paradan %3 pay aldığına işaret ediyordu. Karina Milei iki dosyada da suçu reddediyor. Kardeşi Javier Milei ikinci iddianın “Peronist rakiplerinin kurgusu” olduğunu söylüyor. Ancak siyasi bedel ağır: Kongre oturumlarında milletvekilleri “Karina büyük bir rüşvetçi!” diye slogan atıyor. Danışmanlık şirketi Synopsis Consultores’in ağustos ayında yaptığı ankette Arjantinlilerin yaklaşık %60’ı onun istifa etmesi gerektiğini söyledi.
Bu pek olası görünmüyor. Başkan kız kardeşine “El Jefe” (Eril haliyle “Patron”) diyor. İkili her zaman birbirine sıkı sıkıya bağlıydı. Karina, çocukken kardeşine futbol antrenmanlarında eşlik ettiğini ve sahadaki sivrisinekleri uzak tutmak için ateş yaktığını anlatıyor. Ancak çocukluklarında karanlık anlar da vardı. Javier Milei, babası Norberto’nun kendisini dövdüğünü, yalnızca kardeşinin ona sahip çıktığını anlatmıştı.
Yetişkinliklerinde de birbirlerinin en yakın dostları olmaya devam ettiler. Javier’in İngiliz mastifi Conan 2017’de öldüğünde, Karina kardeşini teselli etmek için “hayvan telepatisi” eğitimi alarak köpekle “konuşmayı” öğrenmeye çalıştı.
Karina Milei, kardeşiyle aynı liberteryen görüşleri paylaşıyor. Javier Milei Kongre’ye aday olduğunda kampanyasını Karina organize etti. O dönemde, Milei’nin eski müttefiklerinden bazıları, Karina’nın kendilerini partiden dışladığını söyledi. Hatta düşmanlarını belirlemek için tarot kartları açtığı iddia edildi. 2023’te ise kardeşinin başarılı başkanlık kampanyasında üst düzey bir rol üstlendi.
Ancak bu yıl büyük hatalar yaptı. Kardeşinin koalisyonunu genişletme fırsatlarını heba etti. Engelli ödemeleri skandalı, seçmenlerin ekonomik durgunluktan duyduğu öfkenin tırmandığı bir döneme denk geldi. Ara seçimler ağır bir darbe olabilir. Karina Milei bu yıl, “Liderimiz Javier Milei ama önemli olan fikirler,” demişti. Ne var ki başkan, Arjantin’i onlarca yıllık ekonomik karmaşadan kurtarmakta giderek zorlanıyor. Bir zamanlar bu çabanın en büyük destekçisi olan Karina Milei, şimdi giderek bir yük haline geliyor.
