BS Ekonomi Bağımsız Medyasını Destekleyin
Eğer abone iseniz giriş yapınız.
İsrail, Gazze kentinin dış mahallelerine yönelik saldırılarını yoğunlaştırdı. Tanklar ve savaş uçakları Zeitoun, Şecaiye ve Cibaliye’deki evleri ve yolları bombaladı. İsrail Savunma Bakanı İsrael Katz, Hamas’ın son kalesi olan şehri ele geçirme operasyonuna devam edeceklerini açıkladı. Cuma günü yaptığı açıklamada, Hamas teslim olmadığı takdirde kentin yerle bir edileceği uyarısında bulundu. BM destekli bir gözlemci, Gazze kentinde ve yakın bölgelerde resmen kıtlık yaşandığını ilan etti.
Kanada Başbakanı Mark Carney, Kiev’de düzenlenen Bağımsızlık Günü kutlamalarında Ukrayna’ya 1 milyar Kanada dolarından (723 milyon ABD doları) fazla askeri yardım sözü verdi. Donald Trump’ın özel temsilcisi Keith Kellogg da törene katıldı ve devlet nişanı aldı. Bu sırada Ukrayna, Rusya’nın Kursk bölgesindeki bir nükleer santrale saldırdı. Rus yetkililere göre yangın kısa sürede söndürüldü, radyasyon seviyeleri normaldi ve can kaybı olmadı.
Amerikan Savunma Bakanı Pete Hegseth, Pentagon’un istihbarat teşkilatının başkanı Korgeneral Jeffery Kruse ile birlikte iki üst düzey komutanı görevden aldı. Herhangi bir gerekçe açıklanmadı. Haziran ayında sızan bir istihbarat raporu, İran’a yönelik saldırıların ülkenin nükleer programını sadece birkaç ay geciktirdiğini belirtmişti. Beyaz Saray ise bu değerlendirmeyi “tamamen yanlış” olarak nitelendirmişti.
Güney Koreli bir yetkili, Pekin ziyareti sırasında ülkesinin Çin ile ilişkileri geliştirmek için “kapıyı açmayı” umduğunu söyledi. İlişkiler, Güney Kore’nin 2017’de Amerikan füze savunma sistemini konuşlandırmasının ardından bozulmuştu. Çin, bunun kendi güvenliğini tehdit ettiğini savunmuştu. Güney Kore Devlet Başkanı Lee Jae-myung bu hafta Washington’a giderek Trump ile görüşecek.
İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney, ülkesinin Amerika ile yaşadığı çıkmazın “çözümsüz” olduğunu söyleyerek, Tahran’ın hiçbir zaman Amerikan baskısına boyun eğmeyeceğini açıkladı. İran, cuma günü Avrupa ülkeleriyle uranyum zenginleştirmeyi sınırlamak için müzakereleri yeniden başlatma konusunda anlaşmaya vardı. Görüşmeler, Haziran ayında Amerika ve İsrail’in İran’ın nükleer tesislerini bombalamasının ardından askıya alınmıştı. Fransa, Britanya ve Almanya, İran’ın sınırları aşmaya devam etmesi halinde yaptırımları devreye sokacakları uyarısında bulundu.
Amerikan Adalet Bakanlığı, temmuz ayında cezaevinde bulunan ve pedofil Jeffrey Epstein ile bağlantılı cinsel suçlardan 20 yıl hapis cezasına çarptırılan Ghislaine Maxwell ile yapılan bir röportajın tutanağını yayımladı. Maxwell, Donald Trump’ın hiçbir yanlışını görmediğini söyledi. Bu arada bakanlık, Epstein ile ilgili belgeleri Kongre’ye gönderdi. Demokratlar, yetkililerin yalnızca kamuya açık materyalleri göndererek “oyalama taktiği” yaptığını savundu. Demokratlara göre dosyaların %1’inden azı açıklanmış durumda.
İngiltere ve Galler’de suçlular, yeni alternatif cezalar kapsamında barlara, konserlere veya spor müsabakalarına girmekten men edilebilecek ve ehliyetlerine el konulabilecek. Hükümet, bu yeni düzenlemeyle hapishanelerdeki aşırı doluluğu hafifletmeyi umuyor. World Prison Brief veritabanına göre Britanya, Batı Avrupa’nın en yüksek hapis oranına sahip ülkesi. Kişi başına düşen mahkûm sayısı, Hollanda ve Almanya’nın yaklaşık iki katı.
Güney Kore lideri Trump’la yakınlaşmaya çalışıyor
Haziran ayında Güney Kore’nin başkanı olan ilerici popülist Lee Jae-myung için bazıları, Amerika ve Donald Trump ile ilişkileri yönetip yönetemeyeceğini merak ediyordu. Bu nedenle, göreve geldikten kısa bir süre sonra Bay Lee’nin ulusal çıkar gerektiriyorsa “Trump’ın bacaklarının altından sürünerek geçeceğini” ilan etmesi dikkat çekiciydi. Pazartesi günü Tokyo ziyareti sonrası Washington’da Trump ile ilk kez bir araya gelecek.
Gündemin zirvesinde güvenlik olacak. İki ülkenin ittifaklarını “modernleştirmenin” yollarını tartışmaları bekleniyor. Amerika, Güney Kore’de on binlerce asker bulunduruyor, ancak Trump hükümete Kuzey Kore’ye karşı ülkenin savunma yükünün daha fazlasını üstlenmesi için baskı yapıyor. Her iki lider de artık Çin’i büyüyen bir tehdit olarak görüyor.
Ticaret de masada olacak. Amerika, kısa süre önce Güney Kore’den yapılan ithalata %15 gümrük vergisi uygulayacağını açıkladı—bu oran, daha önce tehdit ettiği %25’in altında kaldı. Bu, Güney Kore açısından önemli bir taviz. İhracat ile ithalat ülkenin GSYİH’sinin neredeyse yarısına denk geliyor.
Tayland’da bir dönüm noktası
Bu hafta Tayland siyasetinde belirleyici olabilir. Anayasa Mahkemesi’nin Cuma günü, görevden uzaklaştırılan Başbakan Paetongtarn Shinawatra’nın kalıcı olarak görevden alınmasına karar verip vermeyeceğine dair hükmünü açıklaması bekleniyor. Paetongtarn, Kamboçya’nın otoriter lideri Hun Sen ile yaptığı bir görüşmede Tayland silahlı kuvvetlerini eleştirdiği için etik standartları ihlal etmekle suçlanıyor.
Paetongtarn aleyhine verilecek bir karar, onun siyasetten men edilmesi anlamına gelecek ve Shinawatra ailesinin Tayland siyasetindeki uzun süredir devam eden rolünü sona erdirebilecek. Ancak karar öncesinde istifa etmesi de mümkün. Böyle bir adım, davanın düşmesine yol açar ve ailenin siyasi geleceğini korumasına yardımcı olur.
İstifa etmesi halinde, yerine geçmek için üç adayın yarışması bekleniyor. Bu isimler arasında, 2014’te halası Yingluck’u bir darbeyle deviren General Prayuth Chan-ocha da bulunuyor. Son çare olarak Paetongtarn erken seçim çağrısı yapabilir. Ancak partisi, geçen ay Kamboçya ile yaşanan kısa savaşın ardından halk arasında gözden düştü ve seçimlerde iyi bir performans sergilemesi pek olası görünmüyor.
Ukrayna savaşı Rusya’nın derinliklerine taşıyor
Rusya’nın Ukrayna’nın Donetsk bölgesindeki yavaş ilerleyişi dikkatleri üzerine çekerken, Ukrayna’nın Rusya topraklarının derinliklerine giderek daha etkili saldırılar düzenlemesi büyük ölçüde gözden kaçtı. Son haftalarda Ukrayna kuvvetleri yaklaşık on petrol rafinerisine saldırı düzenledi. Ayrıca insansız hava aracı üretim ve depolama tesislerini de hedef aldılar. Financial Times’ın haberine göre, Rusya yakıt sıkıntısı çekiyor, benzin fiyatları rekor seviyelere çıkmış durumda ve işlenmiş petrol ürünleri ihracatını askıya aldı.
Baskı daha da artacak gibi görünüyor. 17 Ağustos’ta Ukrayna’nın yeni FP-5 “Flamingo” seyir füzesine ait görüntüler ortaya çıktı. Silahın 3.000 km menzili ve 1.150 kg’lık patlayıcı kapasitesi var ve hedefini 14 metre hassasiyetle vurabiliyor. Turbofan motoru sayesinde saatte 950 km son hızla ilerliyor. Üretici Fire Point, ayda 30 adet ürettiğini ve bu sayıyı yedi kat artıracağını açıkladı.
Henüz bir “oyun değiştirici” demek için erken. Ancak Ukrayna üretimi artırabilirse, Flamingo Rusya’nın savaş makinesinin kalbine vurmak için en güçlü araçlarından biri haline gelebilir.
Amerika kitabı elinden bırakıyor
Amerikalılar artık eskisi kadar keyif için kitap okumuyor. Florida Üniversitesi ve University College London tarafından yapılan bir analiz, herhangi bir günde keyif için okuma yapanların oranının 2004’te %28 iken 2023’te %16’ya düştüğünü ortaya koyuyor.
236.270 katılımcının günlerini dakika dakika nasıl geçirdiğini izleyen Amerikan Zaman Kullanımı Araştırması, farklı gruplar arasındaki uçurumun büyüdüğünü gösteriyor. Okuma oranı en çok siyahi Amerikalılar, düşük gelirli ya da düşük eğitim seviyesine sahip olanlar ve büyükşehirler dışında yaşayanlar arasında azaldı. Kadınlar ve yüksek eğitimli yetişkinler ise en hevesli okurlar olmaya devam etti. Bu gruplarda okuma süresi 2003’te günde ortalama 83 dakikadan 2023’te 97 dakikaya çıktı.
Araştırmacılar, genel düşüşün sebebi olarak dijital dikkat dağıtıcılar, daralan boş zaman ve sınırlı kütüphane erişimini gösteriyor. Daha uzun kütüphane çalışma saatleri ve erken yaşta okuma alışkanlığı kazandırmaya yönelik girişimlerin bu eğilimi tersine çevirmeye yardımcı olabileceğini belirtiyorlar.
