BS Ekonomi Bağımsız Medyasını Destekleyin
Eğer abone iseniz giriş yapınız.
Volodymyr Zelenski, Ukrayna’daki savaşı bitirme çabalarından dolayı Donald Trump’a teşekkür etti ve görüşmelerin bugüne kadarki “en iyi” görüşmeler olduğunu söyledi. Avrupa liderleri tek tek konuşarak Ukrayna için güvenlik garantilerinin önemini vurguladı; Almanya Şansölyesi Friedrich Merz, önlerinde “karmaşık” müzakereler bulunduğunu dile getirdi. Trump ise Zelenski ve Vladimir Putin ile üçlü bir toplantı organize edebileceğinden emin olduğunu ifade etti.
Almanya, Avrupa Birliği ile bir ticaret anlaşması imzalanmadan önce Amerika’nın otomobillere uyguladığı gümrük vergilerini düşürmesi gerektiğini açıkladı. AB ile Amerika temmuz sonunda bir çerçeve anlaşmaya vardı, ancak birçok ayrıntı hâlâ net değil. Öneri, Amerika’nın Avrupa’dan ithal edilen otomobillere uyguladığı vergileri %25’ten %15’e indirmeyi öngörüyor. Alman otomotiv sektörü ise bu daha düşük oranların bile sektöre yıllık milyarlarca avroya mal olacağını tahmin ediyor.
Amerikalı konut üreticilerinin morali beklenmedik şekilde 2022’den bu yana en düşük seviyeye geriledi. Ulusal Konut Üreticileri Birliği (NAHB) ve Wells Fargo tarafından yayımlanan aylık konut koşulları endeksi, temmuzdaki 33 seviyesinden ağustosta 32’ye düştü. İnşaatçıların üçte ikisi satışları artırmak için teşvik kullandığını, üçte birinden fazlası ise yüksek mortgage faizlerinden dolayı alıcıların caymasını engellemek amacıyla fiyat indirimine gittiğini belirtti.
Myanmar, 2021’deki askerî darbeden bu yana ilk genel seçimini yapacak. Oylama 28 Aralık’ta başlayarak kademeli olarak gerçekleştirilecek. Eleştirmenler, cunta yönetiminin bu seçimi gücünü pekiştirmek için bir sahte seçim olarak kullanmasından endişe ediyor. Ülkede hükümete karşı isyanların sürdüğü bölgelerde birçok insanın oy kullanmasına izin verilmeyecek. Bu bölgelerde açlık yaygın durumda.
Novo Nordisk, Amerika’da sağlık sigortası olmayanların doğrudan satın aldığı diyabet ilacı Ozempic’in aylık fiyatını 1.000 dolardan 499 dolara düşürecek. Danimarkalı ilaç şirketi, reçetesiz çok daha fazla kişi tarafından kullanılan kilo verme ilacı Wegovy’nin fiyatını da önceden azaltmıştı. Trump, ilaç üreticilerinden Amerikalılar için fiyatları düşürmelerini, Avrupalılar için ise artırmalarını talep etmişti.
Bolivya’da Sosyalizm Hareketi, başkanlık seçimlerinde büyük bir yenilgi aldı ve bu da solcu partinin yaklaşık 20 yıllık iktidarının sonunu işaret ediyor. Ön sonuçlara göre sağ eğilimli partilerden iki aday en çok oyu aldı. Ekim ayında yapılacak ikinci turda bu iki aday yarışacak. Seçim, artan enflasyon ve yakıt kıtlığı ortamında gerçekleşti.
Tayland, yabancı ziyaretçilerin kripto paraları ulusal para birimi bahta çevirmesine izin verecek. Ülke otoriteleri, son dönemde düşüş gösteren turizmi canlandırmak istiyor. (Ülke pazartesi günü 2025 yılı turist sayısı tahminini onda bir oranında düşürerek 33 milyon ziyaretçiye çekti.) Kripto programı başlangıçta 18 ay süreyle pilot olarak uygulanacak ve dönüşümler 550.000 baht (17.000 $) ile sınırlandırılacak.
Gümrük Vergileri ve Yapay Zekâ Hindistan Ekonomisinin Üzerinde Kara Bulut Gibi
Hindistan hükümeti uzun süredir ülkenin hızlı ekonomik büyümesinin keyfini sürüyordu. Dünyanın en hızlı büyüyen büyük ekonomisi, nisan-haziran çeyreğinde yıllık bazda %7,4 genişledi. Ancak endişeler giderek artıyor. Amerika’nın Hindistan’dan yapılan ihracata %50 gümrük vergisi uygulaması planlandığı gibi 27 Ağustos’ta yürürlüğe girerse, ekonomistlere göre büyüme hızını 0,8 puan aşağı çekebilir.
Yapay zekâ da başka bir meydan okuma oluşturuyor. Salı günü sendikalar, geçen ay 12.000’den fazla işten çıkarma açıklayan bilişim devi Tata Consultancy Services (TCS) ofislerinin önünde protesto düzenleyecek. TCS, işten çıkarmaların yapay zekânın benimsenmesinden değil, yetkinlik uyumsuzluklarından kaynaklandığını iddia ediyor. Ancak çalışanlar, yapay zekânın iş kayıplarına yol açabileceği ve bilişim sektörünü – Hindistan’ın GSYH’sinin %7’sini oluşturan bu alanı – hizmetlerini daha ucuza satmaya zorlayabileceği endişesini taşıyor.
Geçtiğimiz hafta Hindistan Başbakanı Narendra Modi, bu kaygıları gidermek için vergi indirimleri ve ekonomik faaliyeti artırmaya yönelik düzenleme reformları açıkladı. Modi uzun süredir ekonomik öz yeterliliği bir erdem olarak savunuyordu. Şimdi bu, bir zorunluluk hâline gelebilir.
BHP Kazıya Devam Ediyor
Dünyanın en büyük madencilik şirketi BHP, salı günü kazanç raporunu açıklayacak. Avustralyalı firma, kömür ve demir cevherine olan bağımlılığını azaltmaya çalışıyor. Veri merkezleri ve elektrikli araçlardaki büyüme bakıra olan talebi artırdı. Haziran’a kadar olan yılda BHP, 2 milyon tondan fazla kırmızı metal çıkardı; bu, üç yıl öncesine kıyasla %28’lik bir artış demek.
Donald Trump’ın ticaret savaşına rağmen talep şu ana kadar güçlü kaldı, ancak bu durum uzun sürmeyebilir. Öte yandan BHP, Brezilyalı madenci Vale ile birlikte, 2015’te Brezilya’da meydana gelen bir çevre felaketinin mağdurları tarafından Britanya’da açılan 36 milyar sterlinlik (48 milyar dolar) davayla mücadele ediyor. Şirketler, talepleri karşılamak için 1,4 milyar dolar teklif etti.
BHP’nin gübre işine yönelme girişimi ise bütçeyi 1,7 milyar dolar aşacak, bu da şirketin çeşitlendirme stratejisine dair soru işaretleri doğuruyor. Şirketin CEO’su Mike Henry önümüzdeki yıl emekli olabilir. Yerine kim gelirse gelsin, onu oldukça zorlu bir görev bekliyor.
Kanada Ekonomisi Dayanıyor
Ekonomistler, temmuz ayı enflasyon verileri salı günü açıklanırken Amerika’nın uyguladığı gümrük tarifelerinin Kanada ekonomisini nasıl etkilediğini yakından izleyecek. Mart ayında Kanada’nın metal ve enerji ihracatı tarifelerle ağır darbe aldı. Ardından ağustos başında Trump yönetimi, Kanada’dan gelen ithalata %35 vergi uygulamaya başladı. Ancak Trump’ın 2018’de, Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlaşması’nın (NAFTA) yerine imzaladığı Kanada-ABD-Meksika serbest ticaret anlaşması, güneye giden Kanada ihracatının büyük kısmını bu yüksek vergilerden korudu.
Buna rağmen, Kanada’dan Amerika’ya ihraç edilen çelik ve alüminyumda %50’lik gümrük vergileri etkisini gösterdi. Nisan ayında Kanada’nın Amerika’ya ihracatı yalnızca bir ayda %15’in üzerinde düştü. 2025’te Kanada’da işsizlik oranı hafif yükseldi, bu da tarifelerin büyümeyi baskıladığına işaret ediyor. Ancak Kanada Merkez Bankası faiz oranlarını sabit tuttu. Bunun nedenlerinden biri, Amerika’ya misilleme olarak getirilen tarifelerin enflasyonu artırma ihtimali; bir diğeriyse güçlü tüketici harcamaları ve artan yurt içi seyahatlerin ekonomiyi büyük ölçüde desteklemesi.
Dünyanın En Büyük Oyun Etkinliği
Salı gecesi Almanya’nın Köln kentinde Gamescom başlıyor. Bunu, daha az pelerin ama çok daha fazla “fps” gösterisi olan bir Comic-Con gibi düşünebilirsiniz. Dünyanın en büyük video oyun fuarı geçen yıl 320 binden fazla ziyaretçi ağırlamış, açılış gecesini ise 40 milyondan fazla kişi çevrim içi izlemişti. Etkinlikte havai fişek gösterileri, ünlü isimlerin sürpriz katılımları ve bolca Xbox bulunacak. Ancak Gamescom aynı zamanda sektörün en dikkat çekici duyurularını yaptığı sahne konumunda.
Bu yılın yıldızı, yakında piyasaya çıkacak olan Call of Duty: Black Ops 7. Grand Theft Auto VI ise 2026’da bekleniyor. Ancak tüm bu eğlencenin ötesinde, sektör için riskler büyük. Pandemi döneminde büyük bir patlama yaşayan oyun endüstrisi, sonrasında en az 35 bin kişiyi işten çıkardı. Yatırımlar da ciddi şekilde daraldı. Geliştiriciler, dev yapımların sektörü yeniden yukarı taşımasını umut ediyor.
