BS Ekonomi Bağımsız Medyasını Destekleyin
Eğer abone iseniz giriş yapınız.
Amerikan Merkez Bankası (Fed), iş gücü piyasasındaki yumuşama nedeniyle bu yıl ilk kez faiz oranlarını çeyrek puan indirerek hedef aralığı %4–4,25’e çekti. Donald Trump aylardır faiz indirimi için baskı yapıyordu. Trump’ın Fed yönetimine yeni atadığı Beyaz Saray ekonomi danışmanı Stephen Miran ise yarım puanlık indirim yönünde oy kullandı.
Trump, İngiltere’ye yaptığı ikinci resmi devlet ziyareti kapsamında Windsor Kalesi’nde Kral Charles III ile bir araya geldi. Askerî törene başbakan Sir Keir Starmer ve kraliyet ailesinden üst düzey isimlerle birlikte katıldı. Ziyaret sırasında iki ülke, Amerikan teknoloji şirketlerinin İngiltere’nin yapay zekâ ve nükleer altyapısına 42 milyar dolarlık yatırım yapmasını öngören bir anlaşma imzaladı.
Avrupa Komisyonu, İsrail ile serbest ticaret anlaşmasının askıya alınmasını önerdi. Ayrıca “aşırıcı” hükümet bakanlarına ve “şiddet yanlısı” yerleşimcilere yaptırım uygulanması planlanıyor. Hamas’ın on liderine de yaptırım getirileceği açıklandı. Almanya gibi üye devletlerin bu önerilere veto koyabileceği belirtiliyor. Komisyon Başkanı Ursula von der Leyen, Gazze’deki “dehşet verici olayların” sona ermesi çağrısında bulundu.
Britanya’da yıllık enflasyon Ağustos ayında %3,8 oldu; bu oran temmuzla aynı. Hâlâ İngiltere Merkez Bankası’nın %2’lik hedefinin oldukça üzerinde. Gıda ve enerji hariç çekirdek enflasyon ise %3,6’ya gerileyerek bir önceki ayın %3,8’inden düşüş gösterdi. Banka’nın perşembe günkü toplantısında faizleri %4 seviyesinde tutması bekleniyor.
Suudi Arabistan, nükleer silaha sahip Pakistan ile karşılıklı savunma anlaşması imzaladı. Anlaşmaya göre, ülkelerden birine yapılacak saldırı diğerine yapılmış sayılacak. Bu gelişme, İsrail’in Hamas liderlerini hedef aldığı Katar saldırısının ardından Körfez’de tedirginlik yarattı. Veliaht Prens Muhammed bin Selman, İsrail’in saldırısının “Arap, İslami ve uluslararası bir tepki” gerektirdiğini söyledi.
Rus muhalif lider Alexei Navalny’nin eşi Yulia Navalnaya, yapılan biyolojik testlerin kocasının zehirlendiğini gösterdiğini açıkladı. Navalny, 2024’te Sibirya’daki bir ceza kolonisinde ölmüştü. Navalnaya, iki farklı ülkedeki laboratuvarların aynı sonuca vardığını ancak Batılı hükümetlerin “siyasi kaygılar” nedeniyle sonuçları kamuya açıklamaktan kaçındığını öne sürdü.
Ben & Jerry’s’in kurucu ortağı Jerry Greenfield, şirketin ana firmasıyla yaşadığı anlaşmazlık sonrası 47 yılın ardından ayrıldığını duyurdu. 2000 yılında 326 milyon dolara Unilever tarafından satın alınan dondurma markasının, “barış, adalet ve insan hakları” konularında konuşma hakkının elinden alındığını söyleyen Greenfield, şirketin sosyal misyonunun susturulduğunu ifade etti. Ben & Jerry’s, Gazze’deki savaşa yönelik İsrail politikalarının en sert eleştirmenlerinden biri olmuştu.
Komşular Dayanışmada mı? Carney ve Sheinbaum’dan Ortak Cephe Arayışı
Perşembe günü Kanada Başbakanı Mark Carney, iki günlük bir ziyaret için Meksiko’ya gidiyor. Carney, Meksika Devlet Başkanı Claudia Sheinbaum ile ticaret, yatırım, enerji, güvenlik ve altyapı konularını görüşecek. Ancak Donald Trump’ın her iki ülkeye karşı yürüttüğü ticaret savaşı, bu görüşmelerin neredeyse tüm başlıklarını etkileyecek. Amerika, Meksika ve Kanada’nın ihracatında ana pazar konumunda. Fakat Trump, iki ülkeden bazı ihracatlara gümrük vergileri getirdi ve 2026’da gözden geçirilecek olan USMCA serbest ticaret anlaşmasını yeniden müzakere etmekle tehdit ediyor.
Meksika ve Kanada’nın bu noktada koordineli hareket etmesi faydalı olur. Kanada, kimi zaman kendi sanayilerini korumak amacıyla, Çin yatırımıyla desteklenen bazı Meksikalı ihracatçıların Amerika tarafından cezalandırılmasını teşvik etti. Oysa Kanadalı şirketler, Meksika’nın madencilik ve doğal gaz sektörüne yoğun yatırım yapıyor. Meksikalı yetkililer ise daha fazla Kanada yatırımına hevesli. Hem Carney hem de Sheinbaum, ülkelerinin refahının, ortak komşularıyla baş etme konusunda birlikte çalışmaya bağlı olabileceğinin farkında.
İngiltere Merkez Bankası’nın büyük kararı
Perşembe günü İngiltere Merkez Bankası’nın politika faizini yüzde 4 seviyesinde sabit tutması bekleniyor. Enflasyon hâlâ inatçı. Tüketici fiyatları ağustosta yıllık bazda yüzde 3,8 arttı; bu oran bankanın yüzde 2’lik hedefinin oldukça üzerinde. Nisan ayında su faturalarının yüzde 26 artması gibi tek seferlik gelişmeler bunda rol oynasa da, politika yapıcılar yüksek enflasyon beklentilerinin yerleşmesinden endişe ediyor. Bu da işgücü piyasası zayıflarken bile bu yıl faiz indirimlerini giderek daha düşük bir ihtimal haline getiriyor.
Asıl dikkatler ise bankanın niceliksel sıkılaştırma kararında olacak. Banka, her yıl 100 milyar sterlin (137 milyar dolar) değerinde devlet tahvili satışına giderek bilançosunu küçültüyor. Bu, büyük bir merkez bankası için olağanüstü yüksek bir oran. Bunun, G7 ülkeleri arasında uzun vadeli İngiliz tahvil getirilerini en yüksek seviyeye taşıyan etkenlerden biri olduğu düşünülüyor. Piyasa, bankanın satış hızını yılda 72 milyar sterline düşürmesini bekliyor. Daha ileri bir yavaşlama ise Britanya’nın borçlanma maliyetlerini artıran baskıyı hafifletebilir.
“De minimis” boşluğu sonrası FedEx
FedEx uzun süre iyi bir dönem geçirdi. Yıllar boyunca lojistik devi, Amerika’nın “de minimis” muafiyetinden faydalandı. Bu düzenleme, değeri 800 doların altındaki düşük tutarlı gönderilerin ülkeye vergisiz girmesine izin veriyordu. Söz konusu muafiyet, çevrim içi alışverişte patlamaya ve kargo teslimatları için altın çağa yol açtı. Vergiler ya da zahmetli evrak işleri olmayınca, paketler gümrükten minimum sürtünmeyle geçti; bu da taşıyıcılar için daha hızlı teslimat süreleri ve daha düşük maliyetler anlamına geldi.
Şimdi ise bu dönem sona erdi. Donald Trump, 2 Mayıs’ta Çin ve Hong Kong’dan gelen mallar için, 29 Ağustos’ta ise diğer tüm ülkelerden gelen mallar için de minimis muafiyetini kaldırdı. FedEx perşembe günü çeyrek dönem sonuçlarını açıkladığında, hissedarlar ilk stres işaretlerini gözleyecek. Yine de yeni kurallar, FedEx’in mali çeyreğinin 31 Ağustos’ta kapanmasından yalnızca birkaç gün önce yürürlüğe girdiği için, Trump’ın bu muafiyeti kaldırmasının tam etkisi henüz netleşmeyecek. Ancak bir sonraki çeyrekte FedEx bu kadar şanslı olmayacak.
Fransa’da grev dalgası
Perşembe günü Fransa’nın yeni başbakanı Sébastien Lecornu, 10 Eylül’de göreve başlamasından bu yana ilk büyük sınavıyla karşı karşıya kalacak. Sendikalar bir günlük grev çağrısı yaptı. Ülke genelinde 250 kadar yürüyüşe yüz binlerce protestocunun katılması bekleniyor. Bu, 2023’teki emeklilik reformuna karşı grevlerden bu yana en büyük eylem günü olabilir. Çok sayıda tren ve metro seferi iptal edildi. İlkokul öğretmenlerinin üçte birinin greve katılması öngörülüyor.
Grevler, siyasi çıkmaza duyulan kamuoyu öfkesini olduğu kadar, Lecornu’nun bütçesinde öngörülen daha düşük emeklilik yaşı ve zenginlere daha yüksek vergi taleplerini de yansıtıyor. Bazı protestocuların Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un istifasını (ki Macron bunu reddetti) veya yeni parlamento seçimlerini (yeni hükümet düşerse buna zorlanabilir) talep etmesi muhtemel. Hükümet, gösterilere 80.000 polis görevlendirmeyi planlıyor. Endişe, radikal unsurların yürüyüşlere sızarak şiddeti körüklemesi.
